Tự Do là xã xa nhất, đặc biệt khó khăn thuộc vùng cao của huyện Lạc Sơn. Trước đây, bà con sống chủ yếu bằng trồng rừng, trồng lúa và chăn nuôi. Xa trung tâm huyện, đường giao thông không thuận lợi nên việc phát triển kinh tế gặp nhiều trở ngại. Tỷ lệ hộ nghèo là một trong các xã cao nhất huyện.

Tuy nhiên, địa phương có lợi thế với thác Mu đẹp, nhiều người biết đến. Tận dụng lợi thế đó, các hộ gia đình gần thác Mu đầu tư xây dựng nhà cửa, hạ tầng làm homestay. Cũng từ khai thác du lịch đã tạo việc làm và thu nhập cho bà con. Tạo nếp nghĩ, cách làm mới thay đổi cuộc sống nhiều hộ  khó khăn.

Là người đầu tiên làm homestay ở Tự Do, chị Quách Thị Thức ở xóm Mu Khướng cho biết: Thời gian đầu nhiều bỡ ngỡ, nhưng được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng, người dân đã dần thích ứng. Sau khi được đi tập huấn, gia đình tôi đã biết cách bảo vệ môi trường, di chuyển chuồng nuôi nhốt gia súc ra xa nhà, sửa sang con đường vào nhà. Khách đến nghỉ tại gia đình tôi có những nhận xét rất tốt. Ngoài ăn uống, ngủ nghỉ, tôi thường xuyên đón khách nước ngoài đi dã ngoại tham quan, trải nghiệm cảnh quan thiên nhiên. Khách đến nhà tôi đều nói rằng, họ rất thích văn hóa, con người, phong cảnh ở đây. Hiện gia đình tôi có 3 nhà với sức chứa khoảng 50 khách. Với mô hình này đã tạo việc làm cho 5 người có thu nhập ổn định. 

Nhận thấy làm dịch vụ homestay đem lại hiệu quả kinh tế cao, cải thiện đời sống của gia đình, một số hộ trong xã mạnh dạn vay vốn để cải tạo, sửa sang lại nhà có kiến trúc phù hợp với tự nhiên, thu hút nhiều du khách.

Đồng chí Bùi Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND xã Tự Do cho biết: Ở đây, ngoài tiềm năng thác Mu nguyên sơ, người dân lưu giữ được nhiều phong tục tập quán và những nét văn hóa truyền thống. Qua mô hình du lịch cộng đồng này đã giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của bà con mình đến du khách, đa số là khách nước ngoài. Khách nghỉ tại bản có thể cùng người dân đi bắt cá suối, lên rừng hái rau, trồng cây, cấy lúa...,  tối về chế biến thành những món ăn ngon theo ẩm thực của bà con bản địa. Từ những mô hình du lịch cộng đồng đã tạo việc làm,  sinh kế cho người dân vùng cao. Họ có thể tự tin giới thiệu với du khách những nét độc đáo về văn hóa và tình yêu quê hương, bản làng của mình.