(HBDT) – Hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ nhê̒w tiê̒n măng wê̒l dất dai, law dôô̭ng thích hơ̭p cho wiḙ̂c fát chiến kâl kỏ mủi, ta̭w chiến zi̭ch kơ kẩw nôông ngiḙ̂p, nôông thôn. Tlôông kâl kỏ mủi kuố hwiḙ̂n da̒ hi̒nh thă̒nh ản nhê̒w bu̒ng xán xwất ha̒ng hwả tâ̭p chung, kwi mô lởn, an twa̒n, dôô̒ng thơ̒i khắng di̭nh cho zả tli̭ kaw, vươ̭t chô̭i xo vởi kác kâl khác. Xán fấm kam Mươ̒ng Dô̭ng va̒ bưới Mươ̒ng Dô̭ng ản chửng nhâ̭n nhản hiḙ̂w tâ̭p thế laô̭nh lư̭c lởn dớ thu hút nguô̒n vổn dâ̒w tư xán xwất, káp fâ̒n thúc dấi KT-XH kuố hwiḙ̂n.
Bớ năm 2010 tlớ wê̒l tlước, kuô̭c khôổng kuố za di̒nh chi̭ Bu̒i Thi̭ Háw ớ xỏm Muôn, xa̭ Kim Xơn kă̭p nhê̒w khỏ khăn zo dơ̒i khôổng kinh tể chí zươ̭ baw xán xwất nôông ngiḙ̂p nhó lé. Chăng chi̭w mái dỏl nge̒w, năm 2011, chi̭ Háw di tham kwan, hoo̭c tâ̭p kinh ngiḙ̂m ớ hwiḙ̂n Kaw Fong. Wê̒l chi̭ ba̒n ba̭c ku̒ng za di̒nh meḙnh za̭n wăl vổn ngân ha̒ng chiến dói la̭i tlôông kâl kỏ mủi, lể 2 zôổng kam Kănh va̒ kam V2 ziḙ̂n tích 2 ha. Năm 2014, kâl kam bắt dâ̒w cho thu bỏl, năng xwất da̭t bớ 12 – 15 tẩn/ha. Bớ năm 2015 dêểnh chi ni̒ cho thu hwă̭ch ốn di̭nh, kam Kănh cho năng xwất 25 – 30 tẩn/ha, zả baảnh bớ 25 – 30 ngi̒n dôô̒ng/ kg. Zwănh thu bớ kam da̭t tlêênh 1 tí dôô̒ng, chư̒ chi fỉ lơ̭i nhwâ̭n tlêênh 600 tliḙ̂w dôô̒ng/ năm. Bớ năm 2018, nhâ̭n thẩi xư̭ kâ̒n thiết kuố wiḙ̂c nơng kaw chất lươ̭ng xán fấm dớ dâ̒w tha ốn di̭nh, chi̭ Háw tham za la̒ thă̒nh viên HTX ZVNN va̒ kâl ăn tlải kỏ mủi xa̭ Kim Xơn. Chi̭ Háw chiê xé: Ka̭ ni̒, za di̒nh tôi dang chăm xoóc kâl thew mô hi̒nh chuô̭i liên kết xán xwất thew kwi chi̒nh VietGAP, dám báw xán fấm kung kấp tha thi̭ tlươ̒ng kheḙch va̒ an twa̒n cho ngươ̒i xứ zṷng. Kể hwă̭ch dêểnh năm 2020, xḙ dăng kỉ baw bi̒ va̒ tem chwi xwất nguô̒n kôốc xán fấm
Bớ năm 2017 dêểnh chi̒ ni̒, xư̭ fát chiến va̒ hi̒nh thă̒nh kác tố chức xán xwất nhơ HTX, tố hơ̭p tác va̒ tlang tla̭i da̒ zoong la̭i xư̭ thăi dối lởn tloong xán xwất va̒ tiêw thu kác xán fấm kam, bưới. Ka̭ ni̒ tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 6 HTX zi̭ch vṷ nôông ngiḙ̂p tam za kung ửng, xán xwất va̒ tiêw thṷ kác lo̭i kâl ăn tlải kỏ mủi. Tloong rỉ kỏ 2 HTX xán fấm kam, bưới da̭t tiêw chấn VietGAP kỏ tôống ziḙ̂n tích da̭t khânh 170 ha; kỏ 1 tlang tla̭i kỏ ziḙ̂n tích 3,8ha kam, bưới da̭t tiê chấn hư̭w kơ.
Dêểnh kah ni̒ hwiḙ̂n kỏ tôống ziḙ̂n tích kam da̭t tlêênh 576 ha, kác zôổng kam chỉnh baw gô̒m: kam chỉn khởm, kam Dươ̒ng Kănh, kam V2. Tlôông tâ̭p chung ớ kác xa̭: Tủ Xơn 71 ha, Vỉnh Tiển 174,8ha, Kim Xơn 122ha, Nam Thươ̭ng 60,6ha, Mi̭ Hwa̒ 117ha... Năng xwất da̭t tlêênh 24 tẩn/ha, xán lươ̭ng ká năm da̭t tlêênh 9.100 tẩn. Zả tli̭ xán xwất kam da̭t tlêênh 182,1 tí dôô̒ng, zwănh thu da̭t 300 – 400 tliḙ̂w dôô̒ng/ha.
Tôống ziḙ̂n tích bưới tlêênh to̒n hwiḙ̂n da̭t tlêênh 770ha, tloong rỉ, ziḙ̂n tích kiển thiết kơ bán 442,7 ha, ziḙ̂n tích kinh zwănh 330,1, năng xwất da̭t 19 tẩn/ha, xán lươ̭ng da̭t 6.295 tẩn. Zả tli̭ xán xwất thu ản bớ bưới năm 2019 da̭t 157,3 tí dôô̒ng.. Kác zôổng bưới, chú iểw la̒ bưới Ziḙ̂n, bưới dó Tân La̭c va̒ bưới da xeenh.
Fát chiến thương hiḙ̂w bê̒n vưng
Kác ziḙ̂n tích kam, bưới ản xán xwất chú iểw vởi hi̒nh thức hô̭ za di̒nh, môô̭ch xổ ziḙ̂n tích zo HTX Zi̭ch vṷ Nôông ngiḙ̂p hổ chơ̭ zôổng, vâ̭t tư. Kwi mô ziḙ̂n tích tlôông tlung bi̒nh bó 0,2 – 2ha/hô̭. Môô̭ch xổ hô̭ ta̭i kác xa̭ Kim Xơn, Mi̭ Hwa̒ liên kết xán xwất thew hi̒nh thức 50/50, môô̭ch bên kỏ dất, kỏ law dôô̭ng, môô̭ch bên dâ̒w tư zôổng, vât tư, ki̭ thwâ̭t. Xán lươ̭ng kam, bưới xán xwất chú iểw ản tiêw thṷ thew hi̒nh thức baảnh buôn cho tư thương chiểm dêểnh 95%. Mốch xổ tiêw thṷ thew hơ̭p dôô̒ng liên kết như: Kôông ti TNHH BioBee Viḙ̂t Nam, Logistics Hưng Iên.v.v.., xổ ko̒n la̭i lag bảnh lé.
Twi nhiên wiḙ̂c xán xwất va̒ tiêw thu xán fấm kam, bưới tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n ko̒n kă̭p nhê̒w khỏ khăn, ha̭n chể nhơ: Khức ép kă̭nh chănh vởi khwáng 30 vu̒ng kam, bưới khác kha̒ tloong va̒ wa̒i tính da̒ ản báw hô̭ chỉ twḙ̂. Wa̒i tha môô̭ch xổ lươ̭ng nhê̒w kác xán fấm, kam, ngiê ản nhâ̭p bớ Tlung Kwuốc thew dươ̒ng tiếu ngă̭ch... Kam, bưới Kim Bôi kỏ chất lươ̭ng tốt, fươg thức tlôông fu̒ hơ̭p thew tiê zu̒ng hiḙ̂n da̭i. Zo xán fấm chươ kỏ zẩw hiḙ̂w nhâ̭n mắt tlêênh thi̭ tlươ̒ng cho rêênh kă̭nh chănh thấp. Chất lươ̭ng ó doo̒ng dê̒w, chươ kỏ liên kết ngang, roo̭c thew chuô̭i zả tli̭ nhă̒m zma chi fỉ va̒ fát chiến thi̭ tlươ̒ng tiêw thṷ.
Dôô̒ng chỉ Lê Dức Hu̒ng, Fỏ Chú ti̭ch UBNZ hwiḙ̂n Kim Bôi khắng di̭nh: "Xư̭ kiḙ̂n kam, bưới Mươ̒ng Dô̭ng ản báw hô̭ nhản hiḙ̂w tâ̭p thế la̒ thee̒nh kôông lởn kuố hwiḙ̂n. Dớ báw vḙ̂ va̒ fát chiến thương hiḙ̂w, dâ̒n tôi chí da̭w dơn vi̭ xớ hư̭w nhản hiḙ̂w ku̒ng kác foo̒ng ban liên kwan tăng kươ̒ng kwáng bả, xúc tiển, kêw go̭i dâ̒w tư, vớ rôô̭ng vu̒ng xán xwất. Tăng kươ̒ng kôông tác khwiển nôông, hưởng zâ̭n nôông zân thư̭c hă̒nh xán xwất thew hưởng VietGAP, aửng zṷng KHKT tloong xán xwất dớ kam, bưới Mươ̒ng Dô̭ng vươn xa tha thi̭ tlươ̒ng, nhă̒m fát chiến bê̒n vưng va̒ nơ̒n kaw thu nhâ̭p cho ngươ̒i xán xwất”
Dinh Thẳng
