(HBĐT) - Vào những mùa đông hàng năm, đất trời vùng núi quê tôi như gương mặt người có tuổi, cứ âm thầm, u uất như nối tiếc cái trong trẻo của mùa thu vừa qua, ngóng trông cái hừng hực của tiết trời mùa xuân chưa tới. Dường như muôn loài trên mặt đất này đều tìm cách chui lủi tránh gió bắc, mưa phùn.
Những con có cánh thì xa bay di trú ở phương trời ấm áp hơn như con ong, con bướm, con chim tu lôốc, chim cú, chim chào mào, chim khách…, cánh rừng sau nhà đã vắng tiếng chim ríu ran ngày nào. Loài bò sát như rắn, rết và những con vật da trơn như thằn lằn, ếch, nhái đều tìm cách chui vào hang, trốn trong lòng đất, con dơi treo mình trong hang đá hoặc chui vào tán lá khô mà tự hà hơi tiếp sức cho mình. Dòng suối giữa làng cạn kiệt chỉ còn lay lắt như đuôi trâu, đuôi ngựa, dãy núi đá luôn phả ra làn hơi nước như những người khổng lồ ngây ngất với khói thuốc lào.
Riêng con người thì dẫu có thoát ly công tác hoặc “ly nông” thì cũng không thể “ly hương” mà vẫn phải bám trụ bằng mọi cách. Già cũng như trẻ cứ thu mình lại để những cơn gió bấc khỏi len lỏi vào người mà cắt da, cắt thịt! Nhớ một thời bao cấp, quần áo cũ, rách mặc vào trong, áo quần còn tầm tầm hơn mặc ra ngoài mà tới trường, trên tay cầm mẩu củi còn cháy dở, hôm trời rét đậm, thầy, trò ngồi quanh bếp lửa giữa lớp học. Học hành như thế mà nhiều người vẫn “công thành danh toại”. Đêm về, cả nhà ngồi quanh bếp lửa. Mẹ ngồi hơ lưng cho đỡ mỏi, chị khâu trái còn chờ ngày hội xuân ra áng. Bọn trẻ con chúng tôi cũng kê bàn học bên bếp lửa để học bài dưới ánh ngọn đèn “hoa kỳ” sáng đục. Mùi củ sắn vùi trong tro bếp cháy thơm lừng. Nhà sàn vách đan long mốt, long đôi, gió bắc vẫn len vào làm ngọn lửa nghiêng ngả, tàn lửa bay cháy lông con mèo hoa khét lẹt. Trước mùa đông, mẹ và chị gái đã lên rừng kiếm củi, tích đầy dưới gầm sàn, bố đã dùng bẹ lá, mo cau bịt kín các khe liếp vách. Dường như cả nhà đều vào cuộc để chống chọi lại mùa đông! Những năm tháng ấy làm gì đã có dự báo thời tiết mà phòng tránh rét đậm, rét hại. “Rét Thái Nguyên rét về Yên Thế/Gió qua rừng đèo Khế gió sang...”.
Chúng tôi đọc những câu thơ ấy của Tố Hữu khi xe đưa đoàn sinh viên khóa 13 (Đại học Bách khoa Hà Nội) vượt đèo Khế sang bên kia xã Thượng ấm (Sơn Dương - Tuyên Quang) để khai thác tre, nứa đưa ra bến sông Lô về Hưng Yên làm trường lớp sơ tán. Thịt trâu ngày ấy bày bán dọc theo những con đường xóm, bản, ăn thịt trâu ba bữa thay rau!
Bây giờ dẫu nhà cao cửa rộng, kín trên bền dưới nhưng những cặp vợ chồng có tuổi như chúng tôi lại phải chống chọi với một mùa đông khác. Con trẻ thì xa, nhà quá rộng. Quần len, áo dạ, chăn ấm, nệm êm mà sao vẫn trống vắng, lạnh lẽo? Biết làm sao được- cuộc đời không cho ai tất cả và cũng không lấy đi của ai tất cả!
Dù sao thì cũng biết ơn mùa đông đã làm sống lại trong mỗi chúng ta những kỷ niệm trong đời và những khát vọng xum họp của con người trong những ngày đông, tháng giá lạnh.
Đinh Đăng Lượng
Phát triển bởi ICT GROUP.
.jpg)