Mới đây, vào khoảng 22 giờ ngày 16-7, lực lượng Công an và quân sự xã Bình Hòa Phước (huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) trong lúc tuần tra trên tuyến sông Tiền thuộc thủy phận ấp Bình Hòa 2, xã Bình Hòa Phước thì phát hiện nhiều sà lan có trọng tải lớn đang hút cát sông trái phép dưới trời mưa tầm tã.

Khi phát hiện lực lượng công an tiến đến các sà lan này đã rút "vòi rồng” nổ máy chạy theo nhiều hướng không chấp hành hiệu lệnh của tổ công tác. Lúc này lực lượng công an tiến hành truy đuổi và buộc phải nổ phát súng chỉ thiên, nhưng sà lan vẫn cố tình bỏ chạy. Sau một hồi truy đuổi, lực lượng công an đã bắt giữ được một sà lan sắt "khủng” biển số BTr 6926 do Nguyễn Thành Thưởng (sinh năm 1993, ngụ ấp Thanh Bình 2, xã Tân Thanh Bình, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre).

Tại thời điểm lập biên bản chủ sà lan sắt trên đã điều khiển phương tiện hút được khoảng 37m³ và tài công không xuất trình được các giấy tờ có liên quan. Tổ công tác đã yêu cầu tài công điều khiển sà lan về trụ sở tiếp tục làm việc và trình cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long, trong sáu tháng đầu năm, cấp tỉnh và huyện đã tiến hành 269 cuộc kiểm tra và phát hiện 231 trường hợp vi phạm, xử phạt tổng cộng hơn 2,4 tỷ đồng. Trong đó có 226 trường hợp khai thác không có giấy phép.

Chiếc sà lan "khủng” bị ngành chức năng huyện Long Hồ (tỉnh Vĩnh Long) bắt giữ khi đang khai thác cát trộm khoảng 37m3 cát trên sông Tiền vào ngày 16-7-2019.

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long, Nguyễn Văn Hiếu cho biết, trộm cát không chỉ là vấn nạn gây bức xúc nhân dân trong tỉnh Vĩnh Long mà còn cả các tỉnh thành khu vực ĐBSCL và cả nước. Ông Hiếu cho biết: "Tình hình trộm cát hiện nay diễn ra phức tạp, các đối tượng đi thành từng nhóm rất manh động. Điển hình như khoảng một tháng nay có nhóm khai thác cát sông ở Vũng Liêm đi trộm ở mỏ của doanh nghiệp. Khi công nhân phát hiện và ra đuổi thì nhóm đối tượng lại tụ tập vài chục người lên sà lan đuổi đánh ngược lại công nhân và đốt phá sà lan. Hiện Công an tỉnh đang thụ lý điều tra truy tìm thủ phạm”.

Đồng chí Nguyễn Đắc Phương, Chánh Văn phòng Hội đồng Nhân dân tỉnh Vĩnh Long cũng bức xúc: "Vì sao các trường hợp khai thác lậu bị phát hiện vi phạm nhiều lần nhưng không xử lý được hình sự, do pháp luật chưa quy định hay có khó khăn gì. Cử tri TP Vĩnh Long rất bức xúc vấn đề này, cử tri luôn theo dõi tình trạng này cả ngày lẫn đêm, cá nhân tôi cũng ba lần gọi cho Thanh tra sở để báo về tình trạng này. Không đâu xa, ngay đầu vàm Tân Bình khai thác cát cách bờ chỉ 50m, hoàn toàn sai rồi. Tôi chụp hình lại và gửi nhưng lại không xử lý được”.

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Văn Hiếu cho rằng, chỉ mình Sở Tài nguyên và Môi trường thì không đủ nguồn nhân lực để giải quyết. Thưc hiện Chỉ thị của tỉnh, Sở cũng đã phối hợp với các ngành tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm. "Muốn đưa qua hình sự phải đúng quy định pháp luật. Bây giờ đối tượng trộm cát ranh ma, tìm cách lách luật đối phó ngành chức năng. Theo quy định ghe hút dưới 30 khối cát chỉ xử lý hành chính, không tạm giữ phương tiện nên họ canh hút dưới 30 khối thôi. Hay hôm trước, ghe lớn 200 khối đang đưa máy bơm xuống bơm. Lực lượng chức năng bắt lại thì họ xuất trình mua cát bên Đồng Tháp, nói là chỉ hút nước, bơm cát lên công trình. Khi bắt mình đâu lặn xuống coi ống bơm có bơm cát không. Vì thế rất khó xử lý, nói thì dễ nhưng vô từng vụ việc rất khó”, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long giải thích.

Đồng chí Bùi Văn Nghiêm, Chủ tịch HĐND tỉnh Vĩnh Long đề nghị Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cần có những hành động cụ thể hơn: "Giám đốc Sở với vai trò là ngành chủ quản phải có biện pháp thực hiện cụ thể, trong công tác phối hợp nếu có vấn đề gì cũng đề xuất để thực hiện tốt hơn. Chứ nhiều lần đại biểu có ý kiến, Sở cũng có giải pháp nhưng càng thực hiện thì sự vụ sự việc càng nhiều, tình trạng khai thác cát lậu ngày càng lớn lên”.

Trước vấn nạn khai thác cát sông trái phép, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cũng đã tham mưu UBND tỉnh Vĩnh Long ban hành Chỉ thị tăng cường công tác quản lý kiểm tra xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác cát sông, trong đó giao trách nhiệm cụ thể cho Sở ngành và chính quyền địa phương cụ thể là Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh, và Chủ tịch UBND các địa phương.

Song song đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cũng đã ký kết với Sở Tài nguyên và Môi trường các địa phương giáp ranh để thực hiện quy chế phối hợp nhà nước trong quản lý khoáng sản, tài nguyên nước cũng như bảo vệ môi trường. Đồng thời kiến nghị tỉnh gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường trình Chính phủ tăng hình thức xử phạt hành chính đối với việc khai thác cát sông trái phép. Thời gian tới Sở sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành, địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý và tuyên truyền người dân.