(HBĐT) - Dù "khai trường" đào, múc đất, đá nhằm khai thác khoáng sản trái phép tại thôn Băng Hợp cách trụ sở UBND xã Cao Dương (Lương Sơn) không xa rộng hàng nghìn m2 với máy móc, phương tiện khai thác chạy rầm rập cả ngày. Nhưng chỉ đến khi người dân phản ánh, chính quyền địa phương mới phát hiện, vào cuộc...

Theo Báo cáo số 84/BC-UBND, ngày 24/9/2020 của UBND xã Cao Dương, sau khi có phản ánh của người dân về việc có hoạt động khai thác vàng sa khoáng trái phép tại khu vực đồi Trám, thôn Băng Hợp, ngày 11/9/2020, UBND xã Cao Dương đã cử tổ công tác kiểm tra hiện trường. Thời điểm kiểm tra, tại hiện trường không còn hoạt động khai thác vàng, không còn hoạt động đào, múc đất. Tuy nhiên, còn 1 sàng, lọc bằng sắt, 2 ao (diện tích khoảng 400 m2 và 600 m2, sâu 1,5m), các hố, rãnh (sâu trung bình 3 m, rộng 6 m, dài khoảng 10 m) do hoạt động đào, múc gây nên. Lượng đất đã đào lên để thành các đống cao khu vực bên cạnh. Qua xác minh, người trực tiếp thực hiện việc đào, múc là ông Nguyễn Văn Toàn (SN 1983), trú tại Lạc Vượng, thị trấn Hàng Trạm (Yên Thủy). Hiện trường khu vực đã đào, múc trái phép có tổng diện tích khoảng 6.000 m2, thuộc diện tích đất của gia đình bà Nguyễn Thị Vĩnh. Tổ công tác đã lập biên bản, đình chỉ mọi hoạt động khai thác khoáng sản, cải tạo mặt bằng trái phép, yêu cầu các đối tượng có liên quan di dời máy móc, thiết bị ra khỏi hiện trường. Đồng thời, yêu cầu ông Toàn và bà Vĩnh phải khắc phục hậu quả, san gạt trả lại hiện trạng ban đầu.

Trao đổi xung quanh vấn đề này, đồng chí Bùi Văn Diển, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Việc đào múc, đất để khai thác vàng sa khoáng tại khu vực đồi Trám diễn ra từ ngày 1/9/2020. Tuy nhiên, chỉ khi nhận được tin báo của người dân xã mới nắm, biết vụ việc. Sau đó đã cử tổ công tác đến hiện trường xác minh, lập biên bản tạm đình chỉ việc đào, múc đất; buộc những người có hành vi vi phạm đưa phương tiện, máy móc ra khỏi địa bàn; hoàn trả lại mặt bằng như hiện trạng ban đầu.

Ngày 24/9/2020, tổ công tác của UBND xã Cao Dương tiến hành kiểm tra hiện trạng việc khắc phục trả lại mặt bằng trên diện tích đất của gia đình bà Nguyễn Thị Vĩnh đã ghi nhận tại hiện trường không còn máy móc, thiết bị phục vụ việc đào, múc đất; khai thác khoáng sản trái phép. Tuy vậy, việc khắc phục, trả lại mặt bằng, hiện trạng đất như ban đầu chưa được thực hiện triệt để. Ông Toàn và bà Vĩnh mới chỉ san gạt các hỗ, rãnh, còn lại 2 ao chưa tiến hành khắc phục hậu quả. Tổ công tác tiếp tục lập biên bản yêu cầu ông Toàn và bà Vĩnh chấp hành, thực hiện khắc phục triệt để san lấp mặt bằng. Nhưng ngày 5/10/2020, khi kiểm tra việc chấp hành việc san lấp đất tại diện tích đất của gia đình bà Vĩnh, tổ công tác của UBND xã đã phát hiện tại hiện trường có 2 máy xúc (1 máy đang hoạt động). Qua kiểm tra cho thấy, các đối tượng tiếp tục có hành vi đào, múc, hủy hoại đất trái phép. Tổng diện tích đất bị đào, múc, hủy hoại là 8.500 m2 (6.000 m2 đào múc từ trước, UBND xã đã lập biên bản vi phạm hành chính, 2.500 m2 là diện tích mới đào, múc). Tổ công tác đã lập biên bản vi phạm hành chính, tạm giữ 1 máy xúc. Đồng chí Bùi Văn Diển, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Dương cho biết thêm: Xã không nắm, không biết được các đối tượng đưa phương tiện, máy móc thiết bị vào địa bàn để tiếp tục đào, múc đất vào lúc nào. Chúng tôi không nhận được thông tin phản ánh, báo cáo của thôn về vấn đề này.           

Ngay sau khi nắm được thông tin vụ việc, ngày 6/10/2020, đồng chí Nguyễn Văn Danh, Chủ tịch UBND huyện Lương Sơn đã có Công văn số 1318/UBND yêu cầu Chủ tịch UBND xã Cao Dương giải trình, làm rõ việc buông lỏng quản lý; trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương khi để xảy ra tình trạng san hạ mặt bằng, có dấu hiệu khai thác khoáng sản trái phép tại thôn Băng Hợp.

Theo Báo cáo số 88/BC-UBND của Chủ tịch UBND xã Cao Dương Nguyễn Văn Khiên, thời điểm xảy ra vụ việc, Chủ tịch UBND xã đang tham gia lớp tập huấn bồi dưỡng tại trường Cao đẳng Sư phạm tỉnh. Do vậy, khi nắm bắt được thông tin đã chỉ đạo Phó Chủ tịch UBND xã (đồng chí Bùi Văn Diển - PV) thành lập tổ công tác để kiểm tra, xác minh tin báo của người dân. Qua kiểm tra, đã kịp thời phát hiện sự việc và lập biên bản xử lý vi phạm. Sau thời gian tập huấn về cơ quan tiếp tục công việc lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các công việc chung của UBND xã, nhưng do xã rộng, công việc tồn đọng và phát sinh nhiều. Ngoài xử lý công việc hàng ngày của UBND xã, Chủ tịch UBND xã tiếp tục giao Phó Chủ tịch UBND xã chịu trách nhiệm đôn đốc lực lượng Công an, Quân sự, công chức địa chính và trưởng thôn Băng Hợp thường xuyên kiểm tra, nắm bắt, ngăn chặn hành vi đào, múc đất, khai thác khoáng sản trái phép. Do các đối tượng hoạt động theo kiểu lét lút, không thường xuyên, thường làm vào ban đêm nên các lực lượng của xã không kiểm soát được. Với chức trách là Chủ tịch UBND xã, là người đứng đầu xin chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện vì để xảy ra tình trạng trên tại địa bàn xã.

Cũng theo báo cáo này, Chủ tịch UBND xã cho rằng: nguyên nhân để xảy ra tình trạng này là do Cao Dương là xã mới sáp nhập, diện tích lớn, dân cư đông, có tới 26 thôn, xóm; số công ty, trang trại trên địa bàn nhiều; bộ máy lãnh đạo, quản lý của xã đều là những người mới, chưa có nhiều kinh nghiệm trong thực tiễn. Hiện đang làm quen với môi trường công tác mới dẫn đến công tác quản lý, đôn đốc, kiểm tra, giám sát không tránh khỏi hạn chế, còn gặp nhiều khó khăn... 

Tuy nhiên, theo đánh giá của các cơ quan chức năng huyện Lương Sơn, để xảy ra sự việc trên là do cấp ủy, chính quyền xã Cao Dương đã buông lỏng quản lý; không sát sao nắm tình hình địa bàn, cơ sở. Bởi trên thực tế, ngày 20/8/2020, UBND huyện Lương Sơn đã có Công văn số 1073/UBND-TNMT chỉ đạo các địa phương trên địa bàn huyện tăng cường công tác quản lý Nhà nước, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác đất; tài nguyên khoáng sản trái phép. Trong đó, cũng đã chỉ rõ Cao Dương là một trong những địa phương còn để xảy ra hoạt động khai thác đất, khoáng sản trái phép. Do vậy, việc xử lý nghiêm, kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra tình trạng đào, múc đất để khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn đối với Chủ tịch UBND xã Cao Dương của UBND huyện Lương Sơn là việc làm cần thiết.