(HBĐT) - Nhiều năm nay, Ban Cán sự Tòa án nhân dân tỉnh thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, đẩy nhanh giải quyết xét xử các loại án, trọng tâm là đổi mới việc tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp (CCTP) theo hướng Hội đồng xét xử độc lập và tuân thủ theo pháp luật, thực hiện tốt nguyên tắc tranh trụng, tôn trọng quyền con người; Hội đồng xét xử phải thực hiện hết thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Năm 2020, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu công tác, chất lượng giải quyết các loại án được bảo đảm. Đã thực hiện giải quyết được 3.565/3.740 vụ việc đã thụ lý, đạt tỷ lệ 95,3% (tăng 205 vụ việc so với năm 2019). Trong đó, án hình sự đã giải quyết, xét xử 792 vụ, 1.430 bị cáo, đạt tỷ lệ 97,9% số vụ và 95,7% về số bị can; giải quyết, xét xử 2.478 vụ việc dân sự, đạt tỷ lệ 94,5%; ra quyết định thi hành án đối với 939 người bị án mà bản án có hiệu lực pháp luật, đạt 100%; công bố 3.327 bản án, quyết định của Tòa án nhân dân hai cấp trên Cổng thông tin điện tử Tòa án nhân dân tối cao...

Tòa án nhân dân hai cấp đã tập trung triển khai nghiêm túc Thông tư số 01/2017/TT-TANDTC ngày 28/7/2017 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định về phòng xử án. Đến nay, 100% phòng xử án của Tòa án hai cấp được trang bị theo đúng quy định của Tòa án nhân dân tối cao. Các thẩm phán đã thực hiện đúng yêu cầu của việc tổ chức phiên tòa theo tinh thần CCTP; thực hiện nguyên tắc tranh tụng, bảo đảm để các bên thực hiện đúng và đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ tố tụng của họ theo quy định của pháp luật, đặc biệt là nghĩa vụ chứng minh, xác định sự thật khách quan của vụ án; các vấn đề pháp lý tranh chấp cần giải quyết trong vụ án. Các phán quyết trên cơ sở pháp luật và các tình tiết chứng cứ; lập luận đã được kiểm tra, xem xét, kết luận toàn diện, đầy đủ tại phiên tòa. Quá trình hỏi và tranh luận tại phiên tòa đã cơ bản bảo đảm khách quan, minh bạch và công bằng, không thiên vị, định vị, định kiến. Các vấn đề nội dung tố tụng giải quyết vụ án đã được xem xét một cách khách quan, toàn diện, đầy đủ, hạn chế đến mức thấp nhất việc bỏ sót vấn đề pháp lý hoặc tình tiết, chứng cứ liên quan đến vụ án. Các thẩm phán thể hiện được bản lĩnh nghề nghiệp, thực hiện đầy đủ thẩm quyền tố tụng của mình trong việc yêu cầu điều tra bổ sung; thực hiện nguyên tắc suy đoán vô tội; khởi tố vụ án tại phiên tòa; kiến nghị khắc phục sai sót của các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án hay kiến nghị với cơ quan quản lý Nhà nước khắc phục hạn chế, thiếu sót là nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm. Công tác tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm cũng được triển khai hiệu quả. Năm 2020 đã tổ chức 60 phiên tòa rút kinh nghiệm; phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh tổ chức 156 phiên toàn rút kinh nghiệm. Qua đó đã phổ biến, nhân rộng kinh nghiệm tổ chức các phiên tòa theo hướng CCTP.

Qua tổ chức các phiên tòa theo tinh thần CCTP cho thấy, hầu hết các vụ án đã được đưa ra xét xử với sự đổi mới thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa trên cơ sở những quy định của pháp luật về tố tụng theo tinh thần CCTP của Bộ Chính trị. Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử đã thể hiện được tính khách quan, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của cả kiểm sát viên, luật sư, bị cáo và những người tham gia tố tụng khác. Phiên toà thực hiện được tính dân chủ, bình đẳng giữa những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng trong việc đưa ra chứng cứ, bày tỏ quan điểm khác nhau cùng tranh luận xác định sự thật khách quan. Cùng với đó, Hội đồng xét xử còn chấp nhận luật sư, bị cao và những người tham gia tố tụng xuất trình chứng cứ mới, xem xét đầy đủ toàn diện các chứng cứ mới, chứng cứ có trong hồ sơ, chứng cứ đã được Viện Kiểm sát phân tích, đánh giá khi luận tội bảo vệ cáo trạng phát biểu tại phiên tòa, quan điểm của kiểm sát viên, của người bào chữa và những người tham gia tố tụng để ra phán quyết cuối cùng…