3 quả bom được phát hiện trong quá trình thi công công trình hạ tầng kỹ thuật Trung tâm hành chính tỉnh.
(HBĐT) - Chiến tranh đã lùi xa, những vết thương trên da thịt cũng đã liền sẹo với cuộc sống đổi thay từng ngày. Tuy thế, ẩn chứa trong lòng đất một lượng lớn bom, đạn tồn sót như nỗi ám ảnh còn lại của chiến tranh. Nguy cơ lớn nhưng trên thực tế, việc rà phá bom, mìn tồn sót sau chiến tranh trong các dự án, công trình xây dựng, dân sinh trên địa bàn tỉnh hầu như chưa có sự quan tâm đúng mức.
Gần 20% diện tích đất bị ô nhiễm bom, mìn
Đó là kết quả, số liệu mới nhất có được trong quá trình “Điều tra, lập bản đồ bom mìn trên địa bàn Quân khu 3” do Ban Dự án điều tra lập bản đồ bom mìn - Bộ tư lệnh Quân khu 3 khảo sát, thống kê vừa được công bố ngày 31/5/2013. Theo đó, qua khảo sát, điều tra trên địa bàn 9 tỉnh, thành phố thuộc Quân khu 3 với tổng diện tích 1.978.894,299 ha vẫn còn 888.974,51 ha diện tích còn bom, mìn chưa được xử lý. Trong đó, trên địa bàn tỉnh ta hiện vẫn còn 8.972,6/46.625 ha còn bom, mìn chưa được xử lý, chiếm đến 19,2%, đứng thứ 7/9 tỉnh, thành phố. Huyện Kỳ Sơn được xác định là địa bàn có diện tích đất còn bom, mìn, vạt nổ sau chiến tranh nhiều nhất tỉnh với 1.461 ha, tiếp đến là thành phố Hòa Bình với 1.214,9 ha chưa được xử lý. Tiếp sau là các huyện Kim Bôi còn 984,5 ha; huyện Lạc Sơn còn 938 ha, Mai Châu còn 883 ha, Tân Lạc còn 809,9 ha; huyện Lương Sơn còn 757,9 ha, huyện Lạc Thủy còn 711,1 ha, Đà Bắc còn 533,7 ha; huyện Cao Phong còn 415,7 ha; ít nhất là huyện Yên Thủy cũng đến 262,9 ha đất còn bom, mìn chưa được xử lý.
Theo Thiếu tá Nguyễn Văn Chiến, Trưởng Ban công binh - Bộ CHQS tỉnh thì: Qua thực tế công tác rà phá bom mìn, vật nổ trên địa bàn tỉnh những năm qua thì có rất nhiều loại bom mìn, vật nổ được tìm thấy đa dạng về chủng loại và có mật độ tương đối cao. Trong đó, lực lượng công binh đã từng phát hiện, hủy nổ những quả bom có trọng lượng lên đến 1.000 bảng Anh (tương đương 450 kg) chứa hơn 300 kg thuốc nổ TNT với sức công phá, sát thương trong bán kính hàng km nếu không được phát hiện, hủy nổ theo đúng quy trình đảm bảo an toàn.
Số bom đạn này tồn sót từ thời kỳ kháng chiến chống Pháp và những năm Mỹ dùng không quân ném bom đánh phá miền Bắc mà Hòa Bình cũng là một trọng điểm đánh phá. Có một điều cần đặc biệt là tất cả số bom, đạn còn tồn sót trong chiến tranh đều đã được kích hoạt khi được ném xuống. Vì một lý do nào đó, cơ chế kích nổ bị gặp trục trặc. Nhưng chúng có thể phát nổ bất cứ lúc nào khi có tác động từ bên ngoài dù là nhỏ nhất. Do vậy, vẫn tồn tại nguy cơ với sức tàn phá rất lớn nếu phát nổ thiếu tá Nguyễn Văn Chiến cho biết thêm.
Nguy cơ lớn nhưng chưa có sự quan tâm đúng mức
Nhận thức rõ những nguy cơ của bom, mìn, vật nổ tồn sót sau chiến tranh với đời sống người dân cũng như trong việc phát triển KT-XH địa phương, ngay từ năm 2003, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 15/2003/CT-UB ngày 29/8/2003 về việc “rà phá vật nổ trên địa bàn tỉnh” đã nêu rõ: Các sở, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức KT-XH có dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh trong phạm vi quy hoạch cần nắm và rà phá bom, mìn, vật liệu nổ trong quá trình triển khai các dự án. Tiếp đó, ngày 4/5/2006, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ra Quyết định số 96/2006/QĐ-TTg về việc “Quản lý và thực hiện công tác rà phá bom, mìn, vật nổ”. Trong đó, nêu rõ “Các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng để đề xuất nhu cầu rà phá bom, mìn, vật nổ ngay từ khi có chủ trương đầu tư dự án”. Tại Thông tư số 146/2007/TT-BQP ngày 11/9/2007 của Bộ Quốc phòng về "Hướng dẫn thực hiện Quyết định số 96/2006/QĐ-TTg” cũng đã nhấn mạnh: Công tác rà phá bom, mìn, vật nổ là một hạng mục trong nội dung giải phóng mặt bằng của một dự án đầu tư. “Bỏ qua khâu rà phá bom mìn, vật nổ trong các dự án đầu tư xây dựng là một điều hết sức nguy hiểm bởi không ai biết và dám chắc rằng khu vực triển khai dự án không còn tồn sót bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh. Điều đó đã đe dọa đến sự an toàn của công trình trong quá trình xây dựng và đưa vào sử dụng” thiếu tá Nguyễn Văn Chiến cảnh báo.
Trên thực tế, công tác rà phá bom mìn, vật nổ vẫn chưa được chú trọng. Mới đây, ngày 5/6, lực lượng công binh - Bộ CHQS tỉnh phối hợp với Ban CHQS huyện Lạc Thủy tổ chức hủy nổ an toàn 1 quả bom được người dân xã Phú Lão phát hiện ngay sát công trình thủy lợi hay như việc phát hiện liền 3 quả bom có trọng lượng 100 bảng Anh (khoảng 50 kg/quả chứa 24 kg thuốc nổ mạnh TNT) chưa nổ còn tồn sót sau chiến tranh ở độ sâu từ khoảng 1 - 2,5 m trong quá trình thi công công trình hạ tầng kỹ thuật Trung tâm hành chính tỉnh hoặc như phát hiện quả bom có trọng lượng 100 bảng Anh trong quá trình thi công làm mới cầu qua suối Đúng thuộc địa phận phường Tân Thịnh; phát hiện bom trong quá trình thi công kè bờ sông Đà hay như lực lượng công binh - Bộ CHQS tỉnh cũng đã tổ chức rà phá, phát hiện nhiều đạn pháo, vật nổ trong quá trình thi công các tuyến đường 12B và 21B...
Theo thiếu tá Nguyễn Văn Chiến dù có những quy định rõ ràng trong việc tổ chức rà phá bom, mìn, vật nổ trong quá trình triển khai thực hiện các dự án đầu tư từ các cấp nhưng trên thực tế thời gian qua, công tác này vẫn chưa có sự quan tâm đúng mức. Nhiều chủ đầu tư dự án xây dựng trên địa bàn tỉnh đã mặc định bỏ tắt khâu rà phá bom, mìn, vật nổ. Do vậy, trong quá trình tổ chức thi công, tại nhiều công trình vẫn còn phát hiện bom, mìn vật nổ tồn sót. Từ thực tế phát hiện bom, mìn, vật nổ tại các công trình, dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật, dân dụng cũng rất mong các cơ quan chức năng, chủ đầu tư cần có sự quan tâm đúng mức tới việc rà phá, xử lý bom, mìn, vật nổ còn tồn sót để đảm bảo an toàn trong quá trình thi công đảm bảo an toàn cho công trình khi được đưa vào sử dụng.
Mạnh Hùng
Phát triển bởi ICT GROUP.
