Nhân dân các dân tộc Hòa Bình tiễn con em lên đường chiến đấu trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước. Ảnh: T.L
(HBĐT) - Trong chuỗi những hoạt động, đóng góp để vun đắp cho tình cảm 2 tỉnh kết nghĩa Hòa Bình - Gia Định trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, câu chuyện về “Tiểu đoàn Hòa Bình - Gia Định” cũng có đời sống khá đặc biệt. Anh Nguyễn Công Huân, cán bộ Hội CCB tỉnh là một CTV các cơ quan báo, đài tỉnh có nhiều lần tìm hiểu và viết về đề tài này.
Cuối tháng 4, một chiều muộn, những điều anh kể lại vẫn tươi mới như ngày nào bởi ở trong đó có niềm tự hào, cảm kích và cả những cảm xúc nhớ thương về những người bác, người anh một thời cống hiến máu xương cho Tổ quốc. Có người hiện nay tuổi đã cao, sức đã yếu, sống xum vầy bên gia đình, có người đã thành người thiên cổ.
Trong bộ khung cán bộ tiểu đoàn năm ấy, 3 người đã mất, hiện nay chỉ còn ông Nguyễn Văn Son, xóm Miều, xã Trung Minh (TPHB) lúc đó là Tiểu đoàn phó và ông Nguyễn Văn Thận (lúc đó là chính trị viên phó), hiện đang sinh sống ở thị trấn Mai Châu (Mai Châu). Các ông đều đã ngoài 80 tuổi. Anh Nguyễn Chí Quân (con trai ông Son, hiện đang công tác ở một đơn vị của tỉnh) chia sẻ: Bố tôi cũng yếu rồi, không còn minh mẫn nữa. Trước đây, chúng tôi vẫn luôn được ông kể cho nghe về một thời hào hùng đó. Tôi sinh sau sự kiện đưa Tiểu đoàn Hòa Bình - Gia Định vào
Những năm tháng hào hùng đó, cùng với khí thế thanh niên miền Bắc vào miền Nam chiến đấu, “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, thống nhất đất nước, bao người con của Hòa Bình mong muốn góp một phần công sức cho miền Nam, cho Gia Định thân yêu. Cuối năm 1968, Tiểu đoàn 2 của tỉnh ta được hình thành và mang tên “Tiểu đoàn Hòa Bình - Gia Định” (4 đại đội, 516 chiến sĩ). Ban chỉ huy tiểu đoàn có các đồng chí: Nguyễn Việt Đức (Tiểu đoàn trưởng), Phan Quang Vấn (Chính trị viên trưởng), Nguyễn Ngọc Đành (Tiểu đoàn phó), cùng ông Son, Thận. Dưới những cánh rừng ở chiến khu Mường Khói, xã ân Nghĩa (Lạc Sơn), tiểu đoàn bước vào những ngày tập luyện sôi nổi. Những ngày ở thao trường vất vả là vậy nhưng bao chiến sĩ Hoà Bình vẫn một lòng dốc tâm trí, sức lực lên từng thao tác huấn luyện, mong có đầy đủ các yếu lĩnh cần thiết cho những trận đánh đang chờ phía trước. Trước lúc lên đường, ông Nguyễn Văn Hậu, nguyên Chủ tịch UB Hành chính tỉnh đã đến thăm và trao lá cờ quyết thắng cho tiểu đoàn. Sau 4 tháng huấn luyện, đơn vị được lệnh lên đường. Những người con của các vùng, mường trong tỉnh đã trưởng thành lên rất nhiều, mong “chân cứng, đá mềm” vào chiến đấu. Sáng 30 Tết Mậu Thân năm 1968, đơn vị lên đường. Mùa xuân, hương vị Tết quê nhà lẩn quất đâu đây khiến cuộc chia tay nhuốm màu nhớ nhung, bịn rịn. Nhưng khẩu hiệu “Đã đi là đến, đã đánh là thắng” được dán trên mũ tân binh như nhắc nhở mọi người cứng rắn hơn. Mỗi chiến sĩ, ngoài súng, đạn, xẻng, là chiếc ba lô quen thuộc đựng tăng, võng, quần áo, áo mưa... Những người con Hòa Bình đã biết quên đi những nỗi niềm riêng để vào trận bằng khí thế quyết tâm hừng hực. Hơn 3 tháng hành quân bộ vượt Trường Sơn, có thời điểm qua cả biên giới Lào, Căm-pu-chia, đoàn quân đã được bàn giao cho chiến trường miền đông Nam Bộ. Họ đã vượt qua những hiểm nguy, gian khổ của đạn bom, biệt kích, sốt rét, đói khát... để vào Nam chiến đấu. Dẫu vậy, ai cũng quyết tâm và lạc quan. Trong những năm tháng đó, tình đồng chí, đồng đội, đồng hương được nêu cao hơn bao giờ hết; họ chia ngọt, sẻ bùi cùng nhiều kỷ niệm chiến trường đáng nhớ...
Đường chiến tranh muôn ngả, “Tiểu đoàn Hòa Bình - Gia Định” đã hòa vào đoàn quân điệp trùng của dân tộc, đóng góp mồ hôi, xương máu của mình vào biết bao chiến thắng suốt từ năm 1968 đến mùa xuân đại thắng năm 1975. Sau này, có biết bao ngã rẽ trong cuộc đời, có người phục viên trở về hậu phương xây dựng quê hương, có người lại ngược biên giới phía Bắc hay chiến đấu ở biên giới tây - nam bảo vệ Tổ quốc. Có những người trở thành cán bộ, công chức hoặc trở thành lãnh đạo Hội CCB cấp tỉnh, huyện. Làm gì, ở đâu hay bất cứ cương vị nào, cán bộ, chiến sĩ “Tiểu đoàn Hòa Bình - Gia Định” vẫn luôn nêu cao tinh thần của anh “Bộ đội Cụ Hồ”. Khi các ông Nguyễn Việt Đức, Phan Quang Vấn... còn đang công tác, mỗi lần gặp nhau đều cảm nhận được tinh thần, quyết tâm, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm với công việc, với đồng chí, đồng đội. Các ông và nhiều người khác trong đoàn quân đó đã thành người thiên cổ, nhưng ánh sáng và hào khí của họ cùng “Tiểu đoàn Hòa Bình - Gia Định” trong mùa xuân 1968 còn cháy mãi. Chính những đóng góp đó đã hòa cùng sức mạnh đất nước làm nên đại thắng mùa xuân 1975, thống nhất đất nước.
Bùi Huy
Phát triển bởi ICT GROUP.
