Gió đông xào xạc tre làng
Vài cây khế chín, quả vàng đung đưa

Lâu lắm rồi mới có dịp về quê, chân chưa đi mà lòng đã bồi hồi. Quê tôi, một vùng quê đất cằn sỏi đá. Khí hậu nghiệt ngã, "chưa mưa đã úng, chưa nắng đã hạn”. Người dân thôn quê đối mặt với sự khắc nghiệt đó nên rất siêng năng, cần cù và giàu lòng yêu nước, khổ luyện. Về quê, trong tôi vang lên câu hát "Quê hương là chùm khế ngọt cho con trèo hái mỗi ngày” trong lòng thấy gắn bó với tuổi thơ. Thuở còn nhỏ, sau mỗi trận mưa rào là đêm hôm đó bố con tôi đốt đuốc ra bờ sông bãi soi bắt cá bống. Đêm đông, gió lạnh nhưng vì con rô, con bống bố cần mẫn đi dặm dài bờ sông. Đến khi về nhà đổ ra rổ cũng được dăm ba lạng đủ để có nồi cá kho với tương mẹ tự làm, thêm vài ba quả khế là có món cá kho đậm chất quê.

Thời chiến tranh quê tôi vắng bóng thanh niên vì họ ra trận với hào khí: "Anh lên đường ra trận/Hoa khế tím lung linh/Thắng lợi sẽ về đón mùa hoa tím”. Đường làng những ngày các anh lên đường rợp màu tím hoa khế. Đất nước yên bình, có người trở về, có người mãi mãi không về, họ nằm lại nơi chiến trường ác liệt với tuổi thanh xuân.

Về quê sau bao nhiêu năm thăng trầm, khi đi tóc còn xanh, nay về tóc đã bạc, làng xóm đổi thay. Gặp mùa khế chín lòng lại nôn nao, bố mẹ đã khuất núi, bạn bè người còn, người mất. Gặp nhau sau phút ngỡ ngàng mới nhận ra nhau. Cây khế thời ông nội trồng nay đã trở thành cổ thụ, chứng kiến bao đổi thay của gia đình, làng xóm. Nhớ hồi xa xưa những người hàng xóm thỉnh thoảng cắp nón sang xin vài quả về nấu canh chua. Đám đàn ông ngày mưa dầm ngồi bên bếp thanh nướng cá nhâm nhi vài lát khế chua với chén rượu nếp thơm hàn huyên tâm sự. Mỗi khi có chị thẹn thùng, xin vài quả khế là làng xóm rủ rỉ khấp khởi sẽ đón thêm một trẻ ra đời.

Cuộc mưu sinh nhọc nhằn ở vùng đất mới đã nhen nhóm trong tôi ký ức dìu dịu bởi một màu hoa tím đỏ hồng  bên vườn nhà. Trong lòng tôi lại văng vẳng câu hát: "Em phải về thôi xa anh thôi/xa hàng cây hò hẹn ta ngồi/Hoa khế rụng tím ngăn lối nhỏ/Để lòng ta xao xuyến bồi hồi”.

Cuộc đời xa quê neo đậu nơi ở mới. Đất lành chim đậu mà mang nặng ân tình về ký ức tuổi thơ xa xăm một màu li ti hoa tím đỏ, hồn nhiên bên hiên nhà.

Mỗi lần nhớ về vòm lá mướt xanh của cây khế già đâm chồi với những chùm hoa li ti, những quả khế chín vàng nảy lên từ thân cây khế xù xì cổ thụ khô khan.

Về quê mùa đông giá rét gặp mùa khế chín, cây khế đã già trải qua bao năm. Những đứa trẻ ngày xưa đã được quê hương chắp cánh bay xa đi bốn phương trời lập nghiệp hay tòng quân canh giữ hải đảo, biên cương mà vẫn nôn nao nhớ về màu tím của hoa khế, màu vàng của những quả chín làm xôn xao mỗi độ đông về ngập tràn kỷ niệm.

Tản văn của Văn Song

Các tin khác


Hạnh phúc ngọt ngào

Hải béo đứng sừng sững trước cửa nhà khiến Hội bất ngờ. Hội ú ớ như chỉ muốn kêu lên: "Tôi còn 2 cái báo cáo nữa và lát còn đi đón con…”. Thế nhưng trước nụ cười đầy ắp như phù sa của Hải, Hội không thể thốt ra được như thế.

Đom đóm và hoa gạo

Tản văn của Đức Dũng


Chuyện của nắng mưa

Nắng sớm, mưa chiều là câu cửa miệng của cư dân miền nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều. Nói rộng ra là thế, còn nhìn gần, hình như nó giống với câu chuyện của một ngày mùa hạ. Đầu ngày là nắng đổ gay gắt và cuối ngày đong đầy những giọt mưa.

Bước đi từ hoa cỏ

Mùa Xuân bao giờ cũng cho tôi một lối cỏ hoa. Tôi nhận ra điều ấy khi tóc đã bạc, chân đã bước qua nhiều miền đất xa xôi. Tôi đi từ ngõ nhà mình ra thấy con đường bụi bặm, cằn cỗi hôm nào bỗng hào hứng bằng muôn thứ hoa cỏ lạ. Hóa ra, mình đã trách nhầm những cơn gió mùa, trách nhầm mưa phùn giá rét vì trong sự u ám, rét mướt đó đã có bao hạt mầm tha hương đến đây. Những hoang dại không tên làm nên lối đi đầy xúc cảm.

Khoảnh khắc mùa Xuân

Đi qua mùa Đông lạnh giá, bầu trời bước vào những ngày Xuân ấm áp. Cánh cửa mùa Xuân mở ra vẫy gọi vạn vật đua sắc, khoe hương. Những vết tích của một mùa khắc nghiệt trong năm dần được thay thế bằng màu xanh lộc biếc, bằng rộn rã tiếng chim gọi bầy. Mặt trời chiếu những tia nắng dịu dàng, ấm áp. Cả đất trời như dệt gấm, thêu hoa rực rỡ. Còn khoảnh khắc nào đẹp hơn khoảnh khắc của mùa Xuân, khi mọi vật sinh sôi, sức sống tràn trề, khi cây cỏ đều được bừng thức như nhận ra sứ mệnh của mình.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục