Hòn đá này lăn xuống vườn nhà ông Bùi Văn Phái, xóm Chanh, xã Vĩnh Đồng (Kim Bôi), chỉ cách các hộ dân vài chục mét.
Trèo ngược đồi dốc dựng đứng, ông Bùi Văn Phái, xóm Chanh, xã Vĩnh Đồng đưa chúng tôi đi xem từng hòn đá có thể rơi xuống xóm bất cứ lúc nào. Theo quan sát của chúng tôi, có khoảng 10 hòn đá có thể tích trên dưới 1m3 không có chân hoặc chân lỏng. Hiện nay, xóm Chanh có khoảng 13 hộ nằm ngay dưới chân đồi, trong vùng nguy hiểm có thể bị đá lăn. Hầu hết đá ở đây là đá mồ côi, không có chân. Đất đồi trọc và dốc nên mỗi khi mưa to, đá trôi lăn xuống các hộ dân. Hiện tượng đá lăn trong những năm gần đây càng nhiều hơn trước. Trước đây, xóm đã giao cho một số hộ trồng ngô, nhưng do phát quang nên đá lở, xóm đã thu hồi đất và bỏ hoang từ nhiều năm nay. Sau đợt mưa lũ lịch cuối năm ngoái, khu vực này ngoài bị đá lăn còn xuất hiện vết trượt đất dài chừng 30 m. Điểm trượt chỗ sâu nhất chừng 2 m. Nếu mưa nhiều thì đất trên đồi có thể trượt xuống các hộ.
ông Bùi Văn Phái cho biết: Mỗi lần mưa lâu một chút là cả xóm lo sợ, sẵn sàng tư thế chạy, tránh đá rơi từ trên đồi vào nhà. Nhà tôi bị khoảng 3 - 4 lần đá lăn. Tuy chưa ảnh hưởng đến tính mạng nhưng cũng gây nguy hiểm vì tai họa có thể ập xuống bất cứ lúc nào. Năm trước có một hòn đá gần 1m3 lao từ trên đỉnh đồi xuống, mắc phải cây xoan chỉ cách nhà chừng 10 m. Nếu không có cây xoan chắn lại thì hậu quả khó lường. Gần đây nhất là cuối năm ngoái, vào giữa buổi sáng, một hòn đá khoảng gần 1m3 từ lưng chừng đồi lăn xuống. Trên đường lăn, hòn đá gặp phải cây lát to và bụi tre. Sau khi làm gãy cây lát, hòn đá đó đã lao vào giữa chuồng lợn nhà ông Bùi Văn Thắng, làm thủng tường và mái. May sao nhà ông Thắng có đàn lợn nái và lợn con ở chuồng bên cạnh. Nếu không có cây lát và bụi tre thì hòn đá sẽ lao vào giữa nhà của bà Bùi Thị Lình. Lúc đó, nhà bà Lình có người ở nhà.
ông Bùi Văn Thắng, xóm Chanh ngay gần nhà ông Phái cho biết: Chúng tôi sinh sống ở đây từ năm 1965. Trước đây, rất ít xảy ra tình trạng đất, đá lở. Trong những năm gần đây, xuất hiện đá lở ngày càng nhiều hơn. Nhiều hộ như gia đình các anh: Bùi Văn Hải, Bùi Văn Sơn, Bùi Văn Huấn, Bùi Văn Kiên… đều bị đá lăn từ trên đồi xuống vườn và vào nhà. Nhà anh Bùi Văn Kiên có lần đá lăn làm thủng tường nhà. Tuy các vụ lở đá chưa có thiệt hại về người nhưng chúng tôi lúc nào cũng nơm nớp lo sợ.
ông Bùi Văn Hải, Trưởng xóm Chanh cho biết: Trước đây, khu vực này thuộc xóm Sống Trên. Từ tháng 12/2017 sáp nhập thành xóm Chanh, có 153 hộ sinh sống. Xung quanh quả đồi này bà con ở đã lâu. Do địa hình dốc, ít cây, nhiều đá mồ côi nên thường xuyên xảy ra tình trạng đá lăn. Không chỉ xảy ra phía nhà 13 hộ đang sinh sống mà phía bên kia đồi, sát đường đi của xóm thỉnh thoảng vẫn xảy ra đá lở xuống đường. Để đảm bảo an toàn cho các hộ, chúng tôi vận động bà con khi có mưa lớn, nguy cơ xảy ra đá lăn thì chủ động di dời về nhà văn hóa xóm. Khi nào thấy an toàn mới trở về nhà.
ông Bùi Thanh Hải, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Đồng cho biết: Hiện nay, UBND xã đã có phương án di dân tại chỗ cho các hộ. Xã đã dành quỹ đất cách chỗ ở của bà con vài trăm mét, đảm bảo an toàn và để định cư lâu dài cho bà con. Còn với chỗ ở cũ, xã tính phương án trồng nhiều cây chắn đá, đảm bảo an toàn. Thời gian tới, chúng tôi khảo sát kỹ để triển khai. Tuy nhiên, khu vực này không nằm trong dự án tái định cư nên chưa có sự hỗ trợ của Nhà nước. Do vậy, các hộ vận động giúp đỡ nhau để di dời nhà cửa đến nơi an toàn.
Việt Lâm
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày 1/5, không khí lạnh đã ảnh hưởng đến một số nơi ở vùng núi phía Bắc; Bắc Bộ đã có mưa rào và dông, cục bộ có mưa to.
Phát triển bởi ICT GROUP.
