ĐBSCL: Đến lúc phải sống chung với... mặn

Thứ sáu, 26/2/2010 | 8:57:07 Sáng

Mùa khô năm 2010 đang diễn ra gay gắt hơn cả dự kiến, nước ngọt cạn kiệt, nước mặn ngày càng lấn sâu vào nội đồng các tỉnh khu vực ĐBSCL. Những diễn biến "nhãn tiền" ấy như minh chứng cho những dự báo hậu quả của biến đổi khí hậu toàn cầu, mà khu vực ĐBSCL chịu nặng nề nhất nước.

Và phải chăng, trước nạn xâm nhập mặn hàng năm, việc tính toán mùa vụ cho cây trồng, vật nuôi theo cơ cấu "sống chung với mặn" là vô cùng cần thiết và cấp bách...

Mặn ngày càng khắc nghiệt

Theo Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam, hiện nước mặn có độ mặn từ 4 phần ngàn trở lên đã xâm nhập sâu 30km tại các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Cà Mau, Kiên Giang, Hậu Giang.

Theo Đài Khí tượng thủy văn Nam Bộ, mực nước sông Mêkông mùa kiệt năm 2010 sẽ thấp hơn so với năm 2009, nên ĐBSCL phải đối mặt với nạn hạn hán nặng nề hơn. Độ mặn cao nhất năm nay rơi vào tháng 4 và tháng 5. Nước mặn có độ mặn gây hại cho cây trồng (4 phần ngàn trở lên) sẽ xâm nhập sâu vào đất liền từ 40-45km kể từ cửa sông. Nếu không có biện pháp đối phó tốt, hạn và mặn sẽ gây ảnh hưởng lớn cho vụ lúa đông xuân 2009-2010 trong vùng.

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT), đến hết tháng 12, ĐBSCL đã gieo xong vụ đông xuân. Năm nay lũ nhỏ, nước lũ rút nhanh đã giúp việc xuống giống đông xuân gặp thuận lợi, nhưng đó cũng là nguyên nhân làm tốc độ mặn xâm nhập nhanh hơn. Đến giữa mùa khô sẽ có 800.000ha bị mặn đe dọa đúng vào lúc lúa vào giai đoạn kết hạt, cần rất nhiều nước.

Theo các chuyên gia, các năm qua lũ trên sông Mêkông không cao, cùng những tác động do biến đổi khí hậu toàn cầu, ĐBSCL đang có những thay đổi khí tượng - thuỷ văn đúng như dự báo, thậm chí khắc nghiệt hơn.

Trong khi đó tại các tỉnh thuộc bán đảo Cà Mau, , toàn bộ diện tích lúa trong vùng ngọt ổn định của Bạc Liêu gần 45.000ha đối mặt với khô hạn, không có nước tưới vì tất cả các dòng sông đều nhiễm mặn.

Ông Quách Văn Vĩnh - ấp Tường Thắng, xã Vĩnh Thanh, huyện Phước Long (Bạc Liêu) - đứng nhìn 25 công ruộng đã hơn 40 ngày tuổi của mình đang dân dần chết khô, ứa nước mắt: “Chưa có năm nào nước mặn lại vào đến khu vực này cả vì cách xa biển đến hơn 40km, nhưng không hiểu sao năm nay nước dưới sông mặn hết rồi”.

Ông Phạm Quốc Nam - Phó Chủ tịch UBND huyện Phước Long - than thở: “Hiện tại nước mặn đã tràn khắp các con kênh trong vùng ngọt ổn định của huyện. Toàn huyện có trên 6.000ha lúa của nông dân đang cần nước tưới, nhưng không làm gì được”. Tại Cà Mau, nước mặn cũng đã tràn vào các huyện Trần Văn Thời, một phần huyện U Minh, gây thiệt hại lớn diện tích lúa và hoa màu của người dân.

Nước cạn dòng khó khăn lắm mới cứu được cánh đồng của nông dân. Ảnh: Nhật Hồ

Sống chung với mặn

Trước thực trạng trên, tỉnh Bạc Liêu đang rất lúng túng trong việc khắc phục, bởi vùng giáp ranh với Cà Mau đang chuẩn bị vào vụ tôm nên tỉnh Cà Mau cho mở cống (phía Cà Mau) dẫn nước mặn vào để phục vụ cho việc nuôi tôm. Việc làm này vô tình đẩy nước mặn từ phía Cà Mau sang Bạc Liêu. Nếu chọn giải pháp cứu 45.000ha lúa tại vùng này, sẽ dẫn đến thiếu nước mặn phục vụ cho trên 20.000ha nuôi tôm tại huyện Giá Rai, Phước Long và một phần Hồng Dân, bởi theo lịch thời vụ đến đầu tháng 3 sẽ bước vào chính vụ nuôi tôm năm 2010.

Tại Cà Mau, UBND tỉnh đang huy động nhân dân đắp trên 40 con đập thời vụ để đảm bảo sản xuất. Trong khi đó, ông Phan Văn Khổng - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư tỉnh Bến Tre - cho rằng, cần nhìn nhận 2 mặt của vấn đề, mặn gây tác hại, nhưng ở nhiều khía cạnh nó cũng mang đến lợi lộc (nhất là nghề nuôi tôm, nuôi nghêu và nghề làm muối). Do vậy, vẫn có thể sống chung với mặn. Vấn đề là cần theo dõi sát, nghiên cứu kỹ để khống chế tác hại của mặn và khai thác nguồn lợi do nó mang lại.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh kiêm Giám đốc Sở NNPTNT Tiền Giang – ông Nguyễn Văn Khang – cho biết, ngành nông nghiệp tỉnh đang thiết kế lại vụ mùa để thích ứng với mặn xâm nhập sâu. Tại tỉnh Long An, bình thường độ mặn 4 phần ngàn chỉ vào đến TP.Tân An; nhưng năm nay, theo Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Long An – ông Nguyễn Thanh Tùng - nước mặn sẽ vào sâu hơn 20 – 30km, đến tận Tuyên Nhơn. Ngay từ đầu vụ, ngành khuyến nông đã khuyến cáo bà con bớt trồng lúa (cần nhiều nước) sang trồng những loại cây không cần nhiều nước (như mè, đậu...), để khi nước mặn tràn vào có thể xử lý được.

Theo Báo Laodong

Ứng phó với mưa dông, mưa lớn kèm lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh

Ngày 6/5, Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai -Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh có Công văn số 30/BCH-VP về việc ứng phó với mưa dông, mưa lớn kèm lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Hội nghị toàn quốc về công tác bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng

Chiều 5/5, Chính phủ tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) năm 2023 và 4 tháng đầu năm 2024. Đồng chí Trần Lưu Quang, Phó Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị. Dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh có đồng chí Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố.