Người Dao Đà Bắc thi giã bánh dày tại Liên hoan văn hóa dân gian toàn quốc năm 2011.
(HBĐT) - Men theo những khúc cua uốn lượn trong sương sớm đầu xuân, chúng tôi cùng các cán bộ phòng VH -TT huyện Đà Bắc lên đến cụm xã Mường Chiềng để cùng bà con nơi đây trẩy hội đầu xuân và phấn khởi cho ngày hội xuống đồng. Giờ đây, cuộc sống ở mảnh đất vùng cao đã có nhiều đổi thay, kinh tế phát triển đi lên, cái chữ cùng nếp sống văn hoá đã mang đến cho Đà Bắc một diện mạo mới.
Đà Bắc có 5 dân tộc anh em cùng đoàn kết sinh sống là Tày, Mường, Dao, Kinh, Thái. Đồng bào các dân tộc sống xen kẽ rải rác trên địa bàn toàn huyện tạo nên bức tranh văn hoá nhiều màu sắc. Với đặc thù là một huyện đậm đà bản sắc văn hoá nhưng kinh tế còn nhiều khó khăn nên ngay từ năm 2000, khi phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” được phát động, huyện Đà Bắc đã xác định mục tiêu cụ thể của phong trào là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, XĐ-GN gắn liền với giữ gìn bản sắc văn hoá. Do đó, ngay từ khi phát động phong trào, BCĐ CVĐ các cấp đã xây dựng chương trình hoạt động chi tiết, cụ thể hàng tháng, hàng quý; đồng thời đề ra những giải pháp thiết thực phù hợp với từng địa bàn, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân.
Bà Nguyễn Thị Đinh, Trưởng phòng VH -TT huyện Đà Bắc cho biết: Dựa trên quan điểm tôn trọng bản sắc văn hoá dân tộc, BCĐ các cấp đã lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của bà con khi xây dựng quy ước, hương ước của KDC, nhất là về vấn đề cưới hỏi và tang lễ. Do đó, các quy ước, hương ước được xây dựng đảm bảo sự hài hoà và phù hợp giữa đời sống văn hoá mới và bản sắc riêng của từng dân tộc. Đáp ứng được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân nên người dân vui vẻ, phấn khởi và tự giác thực hiện các quy ước, nhiệt tình hưởng ứng các phong trào.
Là một huyện nghèo của tỉnh, công cuộc phát triển kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nhưng năm 2011, Đà Bắc đã có nhiều nỗ lực để đạt được những bước tiến vượt bậc. Kinh tế tăng trưởng đạt 13%, thu nhập bình quân đạt 11, 2 triệu đồng/người/ năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Phong trào thi đua phát triển kinh tế, XĐ-GN đã thiết thực tạo đà cho phong trào xây dựng gia đình văn hoá. Nếu như năm 2000, toàn huyện mới chỉ có 36% số hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hoá thì đến nay, con số này đã tăng lên xấp xỉ 80%. Xuất hiện ngày càng nhiều gia đình văn hoá tiêu biểu như hộ các ông: Bàn Văn Xuân (xóm Phủ, xã Toàn Sơn), Hoàng Tiến Dũng (tiểu khu Liên Phương, thị trấn Đà Bắc), Đinh Công Tuấn (xóm Hào Phú, xã Hoà Lý)... Chỉ tiêu hàng năm về xây dựng gia đình đạt tiêu chuẩn văn hoá phát triển nên số lượng làng, bản văn hóa cũng ngày càng được phát triển, nhân rộng. Hiện nay, toàn huyện đang có trên 120 KDC tiên tiến và gần 100 làng đạt tiêu chuẩn văn hoá. Điển hình cho phong trào xây dựng làng, bản văn hoá là thị trấn Đà Bắc, các xã Hiền Lương, Hào Lý, Mường Tuổng, Mường Chiềng...
Các phong trào khác như xây dựng cơ quan, đơn vị, DN, trường học đạt chuẩn văn hoá, toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại, học tập, lao động, sáng tạo... cũng đạt được nhiều kết quả phấn khởi.
Các phong trào trên giúp người dân tiếp cận với đời sống văn hoá mới, đồng thời giúp Đà Bắc lưu giữ lại được những nét đẹp của bản sắc văn hoá truyền thống. Giờ đây, từ trang phục, nhà ở, ẩm thực cho đến lễ hội truyền thống vẫn được người dân Đà Bắc lưu giữ khá trọn vẹn. Cụ Xa Thị Tẹn (xóm Nà Mười, xã Mường Chiềng) cho biết: Theo đời sống mới, người dân đã biết làm ăn kinh tế để thoát nghèo, nhà nào cũng có tivi, xe máy. Nhưng cái cũ, truyền thống thì không bỏ đi, người Tày chúng tôi vẫn giữ phong tục nhuộm răng để cho răng chắc đẹp, vẫn mặc váy áo truyền thống. Tết nhà nhà làm lễ cơm mới tạ ơn trời đất, ông bà tổ tiên phù hộ cho mưa thuận, gió hoà, mùa màng tươi tốt. Ra xuân tổ chức hội xuống đồng. Lớp trẻ hôm nay vẫn thích tập múa keng - loóng để không quên bản sắc dân tộc mình.
Sau hơn 11 năm nhìn lại, CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” ở Đà Bắc đã góp phần tích cực nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần cho gần 6 vạn người dân nơi đây. Đời sống kinh tế ổn định, QP-AN được giữ vững, tỷ lệ hộ nghèo giảm, tạo đà cho sự phát triển của các hoạt động xã hội, nâng cao mức hưởng thụ cho người dân. Song song với sự hội nhập phát triển, những bản sắc văn hoá dân tộc vẫn được giữ vững tạo nên rét riêng đáng trân trọng nơi mảnh đất vùng cao còn nhiều gian khó này.
Dương Liễu
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
