1. Người bị bệnh nặng phải trưng cầu giám định y khoa.

Đây là một điểm mới trong Luật THAHS năm 2019. Trước đây, đối với người được tạm đình chỉ do bị bệnh nặng và khó xác định tình trạng sức khỏe, sẽ được trưng cầu giám định y khoa cấp tỉnh, cấp quân khu.

Hiện nay, sau khi bổ sung, sửa đổi, người được tạm đình chỉ có dấu hiệu nghi mắc bệnh tâm thần, hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, sẽ được đề nghị trưng cầu giám định pháp y tâm thần:

- Nếu đã phục hồi sức khỏe thì đưa người đó đến nơi chấp hành án, và thông báo cho Chánh án Tòa án đã ra quyết định tạm đình chỉ;

- Nếu chưa phục hồi thì người đó tiếp tục được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù;

- Nếu bị xác định là mắc bệnh tâm thần, hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức thì được đưa vào cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bắt buộc;

Theo đó, kinh phí thực hiện giám định sẽ do Cơ quan THAHS công an cấp tỉnh, cấp quân khu chi trả.

2. Bổ sung thêm quyền và nghĩa vụ của phạm nhân.

Đây là điểm hoàn toàn mới trong Luật THAHS năm 2019. Theo đó, phạm nhân có quyền:

- Được bảo vệ an toàn tính mạng, thân thể, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm;

- Được phổ biến các quyền và nghĩa vụ của mình, nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ;

- Được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế, sinh hoạt tinh thần, gửi, nhận thư, nhận quà, nhận sách, báo, tài liệu;

- Được bảo đảm hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ;

- Được lao động, học tập, học nghề;

- Được gặp, liên lạc với thân nhân, tiếp xúc lãnh sự;

- Được gặp người đại diện hợp pháp để thực hiện giao dịch dân sự;

- Được yêu cầu trả tự do khi có quyết định trả tự do của người có thẩm quyền;

- Được khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật;

- Được hưởng chế độ, chính sách nếu thuộc đối tượng được hưởng: Người có công với cách mạng, BHXH…

Bên cạnh đó, phạm nhân có nghĩa vụ:

- Chấp hành quyết định, yêu cầu, hướng dẫn của cơ quan, người có thẩm quyền quản lý THAHS, cơ quan THAHS;

- Chấp hành nội quy của trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ…

3. Phải kiểm tra thân thể phạm nhân trước khi đưa vào buồng giam.

Khi có đầy đủ hồ sơ theo quy định, trại giam, trại tạm giam… phải tiếp nhận người chấp hành án phạt tù. Khi tiếp nhận, các cơ quan này phải có trách nhiệm kiểm tra thông tin, khám sức khỏe cho người chấp hành hình phạt tù.

Đặc biệt, phải kiểm tra cơ thể của người chấp hành hình phạt tù để xử lý đồ vật mang theo trước khi đưa vào buồng giam.

Trong đó, những đồ vật không được mang vào buồng giam gồm:

- Vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;

- Chất gây mê, chất độc, chất cháy, chất gây cháy, chất phóng xạ, hóa chất, độc dược;

- Các chất ma túy và thuốc tân dược có thành phần gây nghiện;

- Rượu, bia và các chất kích thích khác;

- Các đồ dùng có thể dùng làm hung khí như dây lưng, dây điện, dây đàn, đồ làm bằng sành sứ, đá, thủy tinh, phích nước, đồ vật sắc nhọn;

- Tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý, kim loại quý;

- Các loại giấy tờ như chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu, hộ khẩu, bằng cấp, chứng chỉ…

- Các loại thiết bị kỹ thuật, điện tử như máy ghi âm, ghi hình, máy nghe nhìn, điện thoại, bộ đàm;

- Tranh, ảnh, phim, băng đĩa có nội dung mê tín dị đoan, phản động, đồi trụy; các loại bài lá…

Đặc biệt, việc kiểm tra thân thể nam giới do cán bộ nam thực hiện, thân thể nữ giới do cán bộ nữ thực hiện và phải kiểm tra tại nơi kín đáo.

(Còn nữa)

Minh Phượng (TH)

(Sở Tư pháp)