Đại biểu Quốc hội Bạch Thị Hương Thủy phát biểu ý kiến thảo luận tại hội trường.
(HBĐT) - Trong những năm qua, công tác hòa giải ở cơ sở luôn được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp quan tâm, đặc biệt là công tác xây dựng củng cố, kiện toàn tổ chức hòa giải ở cơ sở đã được ngành tư pháp phối hợp với chính quyền các cấp thường xuyên thực hiện nhưng giải pháp để không ngừng nâng cao kiến thức pháp luật và những kỹ năng hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên, như là phổ biến kiến thức, tập huấn kỹ năng, giới thiệu các văn bản pháp luật, các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, đặc biệt là tăng cường vận động hòa giải viên nghiên cứu kỹ pháp luật.
Từ những thực tiễn đó để hòa giải ở cơ sở có tính chuyên nghiệp và pháp lý cao thì việc nâng cấp từ pháp lệnh lên thành luật là cần thiết. Tôi xin có ý kiến vào ba nội dung sau.
Một là, về phạm vi hòa giải tại cơ sở, được quy định tại Điều 3, tôi cho rằng việc quy định phạm vi hòa giải cơ sở theo phương án loại trừ là phù hợp, vì thực tế các vụ việc hòa giải ở cơ sở rất đa dạng, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau liên quan đến đời sống hàng ngày của người dân và cộng đồng. Vì vậy luật quy định nguyên tắc không được lợi dụng việc hòa giải ở cơ sở để trốn tránh các biện pháp xử lý hành chính hình sự hoặc lợi dụng việc hòa giải ở cơ sở để ngăn cản các bên liên quan bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của pháp luật. Nếu liệt kê các vụ việc được hòa giải sẽ rất khó bao quát hết các vấn đề phát sinh tại cơ sở.
Hai là, về phương án chọn hòa giải viên, quy định tại Điều 8. Tôi cho rằng nguyên tắc hoạt động hòa giải ở cơ sở là tự nguyện, tự quản, tự quyết, đảm bảo dân chủ và vai trò của các tổ chức chính trị xã hội, trong đó nòng cốt là Mặt trận Tổ quốc. Hòa giải viên hoạt động trên cơ sở uy tín của cá nhân mình do cộng đồng dân cư tín nhiệm, suy tôn, đây sẽ là điều kiện quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động của hòa giải viên. Vụ việc được hòa giải phụ thuộc rất lớn vào uy tín của hòa giải viên đối với cộng đồng và các bên có yêu cầu hòa giải.
Từ những lý do trên, tôi tán thành phương án bầu, công nhận hòa giải viên được quy định tại phương án 1, tuy nhiên cũng đồng tình cần phải đơn giản hóa về thủ tục bầu chọn hòa giải viên. Cụ thể, bỏ khoản 2 về quy định danh sách bầu hòa giải viên được gửi cho Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt
Ba là, về kinh phí cho hoạt động hòa giải ở cơ sở. Vấn đề này tôi thấy, hòa giải viên là người hoạt động tự nguyện, trên thực tế hoạt động hòa giải ở cơ sở đã mang lại hiệu quả, góp phần hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp và những vấn đề phức tạp phát sinh, do đó tôi đồng tình nguyên tắc Nhà nước hỗ trợ kinh phí cho hoạt động hòa giải ở cơ sở được quy định tại Điều 6. Tuy nhiên, tôi đề nghị luật nên quy định theo hướng kinh phí chi cho hoà giải viên theo vụ việc hoà giải thành hoặc không thành và điều kiện hoạt động của hoà giải viên ở các vùng, miền khác nhau thì có mức thù lao khác nhau, để đảm bảo các điều kiện cho các hoà giải viên hoạt động. Cần bổ sung mục kinh phí cho hoạt động của thôn, tổ dân phố, ban công tác Mặt trận trong việc tổ chức bầu hoà giải viên theo định kỳ.
Công an huyện Lương Sơn cho biết, qua công tác tuần tra, kiểm soát tại quốc lộ 21A đoạn qua UBND xã Thanh Cao, tổ công tác Công an huyện phát hiện nhóm thanh thiếu niên điều khiển 5 xe mô tô, không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh, vượt ẩu, cầm theo một số thanh kim loại khoảng 2m (dạng phóng lợn) có dấu hiệu gây rối trật tự công cộng. Nhóm này điều khiển xe từ ngã tư Chợ Bến đi chợ Đồi Sim.