Là xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Tân Lạc, Ngổ Luông từng được gọi là nơi "3 không": không điện, không đường, không thông tin. Nhờ sự quan tâm đầu tư của nhà nước, cùng với quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và sự chung tay của người dân, những năm gần đây, Ngổ Luông từng bước "thay da đổi thịt”. Những con đường bê tông được nối dài, nhà văn hóa xóm được xây dựng, mô hình chăn nuôi lợn bản địa phát triển…

Xã có diện tích tự nhiên 3.821 ha, 100% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là dân tộc Mường. Toàn xã có 4 xóm, 351 hộ với hơn 1.700 nhân khẩu. Đặc thù điều kiện tự nhiên không thuận lợi, giao thông cách trở, sản xuất nông nghiệp phân tán nhỏ lẻ. Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), đến hết năm 2024, xã đạt 11/19 tiêu chí. Trong đó nổi bật là các tiêu chí: điện, hạ tầng thương mại, nhà ở dân cư, lao động có việc làm, tổ chức sản xuất, giáo dục, văn hóa, hệ thống chính trị và quốc phòng - an ninh. Năm 2024, tổng giá trị sản xuất của xã đạt 156,358 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch. Thu nhập bình quân đầu người đạt 31 triệu đồng, tăng nhẹ so với năm trước. Tỷ lệ người dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 98,5%; 86% hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, vượt 104% chỉ tiêu. Các chương trình hỗ trợ sinh kế mang lại chuyển biến tích cực: mô hình chăn nuôi lợn bản địa, bò sinh sản, trồng chè, trồng trà hoa vàng… đã giúp hàng chục hộ nghèo, cận nghèo có thêm thu nhập. Tỷ lệ hộ nghèo giảm 3,77%, vượt gần gấp đôi chỉ tiêu đề ra. 

Bên cạnh đó, hành trình xây dựng NTM của Ngổ Luông vẫn còn không ít trở ngại. Tính đến đầu năm 2025, xã còn 8 tiêu chí chưa đạt, đáng kể là: giao thông, thủy lợi, y tế, thu nhập, môi trường và thông tin - truyền thông. Hệ thống đường giao thông nông thôn nhiều nơi chưa được cứng hóa, khó khăn khi vận chuyển hàng hóa mùa mưa. Nguồn lực địa phương hạn chế, khó huy động vốn xã hội hóa, ảnh hưởng đến tiến độ các công trình thiết yếu như nhà văn hóa xã, sân thể thao, trạm y tế...

Đáng chú ý, thu nhập bình quân đầu người đạt 31 triệu đồng/năm, thấp hơn kế hoạch đặt ra trong năm 2025 là 35 triệu đồng. Tổng ngân sách nhà nước đầu tư trên địa bàn năm 2024 chỉ đạt khoảng 8,5 tỷ đồng, mới đạt 53% kế hoạch, dẫn đến một số dự án phải tạm dừng hoặc kéo dài thời gian triển khai. Trong lĩnh vực môi trường, việc xử lý rác thải nông thôn còn bất cập; chưa có điểm thu gom rác tập trung; tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh đạt thấp. Đây cũng là thách thức lớn trong việc hoàn thành tiêu chí 17 về môi trường và an toàn thực phẩm. 

Đồng chí Bùi Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Ngổ Luông cho biết: Việc xây dựng NTM ở xã vùng cao như Ngổ Luông là hành trình nhiều thử thách. Tuy nhiên, chúng tôi xác định rõ việc xây dựng NTM phải làm thực chất, không chạy theo thành tích. Mỗi tiêu chí đạt được có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự thay đổi trong nhận thức của người dân. Năm 2025, xã tập trung vào các tiêu chí thiết yếu như y tế, môi trường, đồng thời đẩy mạnh phát triển sản xuất để tăng thu nhập bền vững cho người dân.

Năm 2025, xã Ngổ Luông xác định mục tiêu trọng tâm là phấn đấu đạt thêm ít nhất 1 - 2 tiêu chí, ưu tiên các lĩnh vực y tế, môi trường, hạ tầng cơ sở. Phấn đấu thu nhập bình quân đầu người đạt 35 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo giảm ít nhất 2%; duy trì tỷ lệ người dân sử dụng nước hợp vệ sinh trên 98,5%. Tập trung sửa chữa các tuyến đường nội xóm, đường đi khu sản xuất và kênh mương thủy lợi phục vụ canh tác; đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình cấp thiết như đường vào xóm Luông Dưới, đường sản xuất xóm Luông Cá. Duy trì tốt việc phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi, hoàn thành xóa mù chữ. Hoàn thiện và đưa vào hoạt động trạm y tế xã. Khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế trồng cây dược liệu, chăn nuôi lợn bản địa, bò sinh sản; hướng tới liên kết chuỗi sản xuất - tiêu thụ nông sản quy mô nhỏ.