Nhớ có lần tôi đã gặp cụ Vinh đang điều trị tại Khoa Hồi sức của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, những lúc có cán bộ y tế đi buồng hay đi tiêm, phát thuốc thì ông là người chấp hành nghiêm chỉnh nội quy của bệnh viện. Song khi không có nhân viên y tế thì ông thản nhiên lấy bao thuốc lá cất trong tủ bệnh nhân rồi ra gốc cây khuôn viên bệnh viện để hút thuốc. Khi được hỏi tại sao ông đang điều trị bệnh mà vẫn hút thuốc lá, ông lẳng lặng mở tủ đựng đồ cá nhân ra cho tôi xem và nói: "Trong này vẫn còn mấy bao thuốc lá dự trữ nữa đấy, phòng khi thèm quá mà đêm hôm không đi ra ngoài mua được. Tôi nghiện thuốc lá mà năm nay cũng đã 70, 80 tuổi, nếu có "đi”  thì cũng phải thời gian nữa. Với cái lý đó của ông cụ thì tôi biết, để thay đổi được hành vi hút thuốc lá chắc chắn là việc làm không hề đơn giản.

Ở các miền quê gần như nơi nào cũng vậy, ngoài "miếng trầu là đầu câu chuyện” thì không thể không có thuốc lá, từ đám cưới, đám giỗ hay đám tang. Cho dù thuốc lá không được bày biện nhiều và công khai như trước nhưng chỉ cần một đến vài người có thuốc lá thì họ sẵn sàng chia sẻ cho nhau, cùng nhau trò chuyện rôm rả mà trên tay là điếu thuốc lá không ngừng cháy đỏ và khói thuốc thì đặc sánh, gây khó chịu cho những người không hút thuốc lá xung quanh.

Với Hòa, một thanh niên lái xe ở huyện Kim Bôi, khi tôi hỏi vì sao ho thường xuyên mà không cai thuốc lá thì cậu cho biết: "Do làm nghề lái xe, nhiều khi mệt mỏi và buồn ngủ, bản thân thường xuyên hút thuốc cho tỉnh táo nên không bỏ thuốc được, biết rồi nghiện, giờ muốn bỏ cũng khó!”

Còn mấy cậu thanh niên trong xóm, hễ có dịp bạn bè gặp nhau thì "lịch sự” rủ nhau ra hiên nhà vừa nói chuyện vừa hút thuốc lá. Bị nhắc nhở hút thuốc khi trong nhà có người già và trẻ nhỏ thì mấy cậu lấy lý do: "Bọn em có mấy khi  được gặp nhau, thông cảm đi mà chị …”.

Vậy mới thấy, người hút thuốc lá cũng có trăm nghìn lý lẽ của mình. Họ hút thuốc lá vì những lý do riêng mà không quan tâm đến tác hại của thuốc lá, thậm chí không quan tâm đến ảnh hưởng và thái độ của người xung quanh. Để họ hiểu tác hại của thuốc lá, những căn bệnh do thuốc lá gây ra, những tổn hại về kinh tế từ điếu thuốc lá… nhưng từ bỏ thuốc lá là việc làm không hề đơn giản. Vì vậy, trước tiên rất cần sự động viên của người thân trong gia đình giúp họ từ bỏ thuốc lá, sau nữa là các cơ quan, đoàn thể tăng cường tuyên truyền để họ vì một môi trường không khói thuốc lá.

             Minh Thủy