Cái tên là sự gửi gắm nhiều tâm huyết và hi vọng. Tên đất, tên người là sự phản ánh một cách khá chân thực những tinh hoa, bản sắc, chiêm nghiệm. Tên phim cũng cần khơi gợi ở người xem sự đồng cảm về mặt nội dung và nghệ thuật phim. Tuy nhiên, có vẻ như các nhà sản xuất phim Việt đang đi ngược lại với tiêu chí chuẩn mực này. Việc đặt tên hú họa, dễ dãi, không có chọn lọc là một thực tế đang diễn ra ở điện ảnh Việt. Sự kiện mới nhất, trước phản ứng của dư luận, nhà sản xuất bộ phim mùa Noel 2011 Siêu sĩ, ca mẫu, nhà con học và khoa chó quyết định đổi tên thành Hoán đổi thân xác càng khẳng định thực trạng này.
Tên phim tạo hiệu ứng mạnh mẽ
Được dàn dựng theo tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Mỹ nổi tiếng Margaret Mitchell với sự tham gia diễn xuất của cặp Vivien Leigh và Clark Gable vào vai Scarlet O'Hara và Rett Butler, Cuốn theo chiều gió (Gone With the Wind) đã quyến rũ trái tim của hàng triệu người hâm mộ điện ảnh nhiều thập kỷ qua. Người Mỹ cho rằng, nếu không có bộ phim này, họ không thể hình dung được nền điện ảnh Mỹ ra sao và tất nhiên mỗi người nên xem bộ phim này dù chỉ một lần. Có thể nói, việc giữ nguyên gốc tên tiểu thuyết làm tên phim là quyết định sáng suốt của đạo diễn. Hơn nửa thế kỷ qua, cái tên đầy sức gợi Cuốn theo chiều gió vẫn mê hoặc nhiều khán giả yêu điện ảnh. Tên phim đã gói gọn tính cách nàng Scarlet, nhân vật cá tính với cuộc đời thăng trầm “cuốn theo chiều gió”.
 Một cảnh trong bộ phim Cánh đồng bất tận. |
Những bộ phim thuộc top đầu của làng điện ảnh thế giới như Bố già (The Godfather), Nhật ký tình yêu (The Notebook), Casablanca, Chúa tể của những chiếc nhẫn (The Lord of the Rings), Chiến tranh giữa các vì sao (Star Wars)... đều gây ấn tượng mạnh mẽ ngay từ tên phim. Cái tên gây nên hiệu ứng mạnh mẽ đến nỗi cả những khán giả chưa từng xem phim cũng cảm nhận được sức nặng từ nội dung, phong cách và đẳng cấp của phim. Chính điều đó cũng làm phim khẳng định được chỗ đứng trong lòng khán giả. Không quá cầu kỳ, câu khách, tác động trực tiếp đến nhận thức của khán giả, gắn với nội dung và thông điệp, những tên phim ấn tượng hàm chứa chất lượng và đẳng cấp khó thay thế.
Nói như vậy không có nghĩa là điện ảnh thế giới không có những bài học về cách đặt tên phim. The room (Căn phòng), Catwomen (Miêu nữ), Heaven’s Gate (Cổng thiên đường) là những thí dụ tiêu biểu. Cái tên hoặc chưa “tóm gọn” được nội dung khá phức tạp của phim hoặc chỉ phản ánh đơn giản, bằng chất liệu thô góp nhặt từ nội dung phim. Điều đó đã gây nên sự nhàm chán, cổ lỗ, thiếu sáng tạo cho khâu đầu tiên là đưa bộ phim đến khán giả thông qua cái tên định danh.
Điện ảnh Việt - Có biết đặt tên phim?
Những cái tên giật gân, gây sốc, câu khách, chăm chút bề ngoài mà thiếu sự sâu sắc bên trong là điều mà nhiều phim Việt đang mắc phải. Tiêu biểu cho trường hợp này là Gái nhảy, Chuông reo là bắn, Đẻ mướn, Đẹp từng centimet, Lệnh xoá sổ.
Đặt những cái tên dài dòng, khó nhớ, khó đọc đã trở thành “mốt” mà nhiều đạo diễn theo đuổi nhiều năm qua. Những Công chúa teen và ngũ hổ tướng, Chiến dịch trái tim bên phải, Khi đàn ông có bầu, 1735km và mới đây nhất là Hot boy nổi loạn, câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt. Nằm trong vòng luẩn quẩn đó còn là những bộ phim nghe tên... đố ai hiểu như Bỗng dưng muốn khóc, Thiên sứ 99, Em hiền như ma-sơ, Long Ruồi...
Một “bệnh” mà khá nhiều phim điện ảnh Việt Nam mắc phải là tên phim khô khan và thiếu sức lan toả về mặt thẩm mỹ. Có thể thấy điều đó qua hiệu ứng của những tên phim Sống trong sợ hãi, Giải phóng Sài Gòn, Hồn Trương Ba-da hàng thịt, Chuyện của Pao... Đáp lại trường hợp này, lại có những bộ phim với những cái tên rền vang sấm dậy và tầm cỡ dạng Dòng máu anh hùng, Võ lâm truyền kỳ...
Không thể phủ nhận là điện ảnh Việt có những tên phim hay, chứa đựng những nội dung sâu sắc. Kiểu đơn giản có Thời xa vắng, Mùa len trâu, Đời cát. Kiểu bình dân, xi-nê có Vua bãi rác, Xích lô, Mùi đu đủ xanh. Kiểu nghệ thuật có Hạt mưa rơi bao lâu, Thung lũng hoang vắng, Người Mỹ trầm lặng...
Tuy nhiên, đó là những trường hợp hiếm của điện ảnh Việt. Hi vọng về nhiều hơn những tên phim có sự đầu tư và nhận thức rõ ràng về mặt nội dung, nghệ thuật như Cánh đồng bất tận, Rừng Na Uy, Bi! Đừng sợ như cách một số đạo diễn trẻ có nghề đang làm vẫn đang là ẩn số. Tương lai của những poster phim chỉ cần xuất hiện đã thôi thúc khán giả đến rạp với niềm tin chân thành vẫn đang ở đâu đó, rất xa.
Theo Báo SKĐS
Phát triển bởi ICT GROUP.
