Bảo hiểm xã hội TPHB giải quyết việc đóng BHXH cho người lao động của doanh nghiệp trên địa bàn.
(HBĐT) - Cùng với khó khăn chung của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng rơi vào thời kỳ khủng hoảng trong SX-KD. Điều đó đã ảnh hưởng đến việc chấp hành đóng BHXH cho người lao động đúng thời hạn, thậm chí nhiều doanh nghiệp không còn khả năng chi trả. Đã có nhiều giải pháp được đưa ra, tuy nhiên, chế tài chưa đủ nghiêm khắc, điều đó đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động.
Gia tăng doanh nghiệp nợ đọng BHXH kéo dài
Theo số liệu của BHXH tỉnh, tính đến hết tháng 3/2014, toàn tỉnh có 591 đơn vị nợ đọng BHXH từ 3 tháng trở lên với tổng số tiền nợ trên 72 tỷ đồng. Địa phương nào càng có nhiều đơn vị, DN, số lượng đơn vị nợ đọng BHXH càng nhiều, đơn cử như TPHB có 310 đơn vị với số tiền nợ BHXH 11,8 tỷ đồng; huyện Lương Sơn có 69 đơn vị, nợ trên 8 tỷ đồng; huyện Lạc Thủy 34 đơn vị, nợ gần 400 triệu đồng; huyện Yên Thủy 24 đơn vị, nợ trên 1,8 tỷ đồng... Cá biệt, có gần 20 đơn vị, DN nợ BHXH từ 50 tháng trở lên như Công ty CP in tổng hợp Hòa Bình (52 tháng); Công ty TNHH Hà Giang Hòa Bình (75 tháng), Công ty TNHH xây dựng Hoàng Giang (58 tháng), Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Hưng Phát (63 tháng).
Khó khăn của nền kinh tế có ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đơn vị, từ đó dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp dây dưa, chây ỳ tiền đóng BHXH. Điều đáng nói, không chỉ có doanh nghiệp tư nhân mà ngay cả các công ty, doanh nghiệp của Nhà nước, đơn vị hành chính sự nghiệp cũng rơi vào tình trạng tương tự. Hết tháng 3/2014, các đơn vị hành chính, doanh nghiệp Nhà nước nợ BHXH gần 30 tỷ đồng, vướng mắc nhất là khối các công ty thuộc tổng công ty Sông Đà: Công ty cổ phần Sông Đà 1.02 Hoà Bình (2,6 tỷ đồng), chi nhánh Công ty cổ phần SOMECO sông Đà tại miền Bắc (2,1 tỷ đồng), chi nhánh Công ty cổ phần Sông Đà 12 (3,8 tỷ đồng)…
Bên cạnh đó có những doanh nghiệp trốn nợ bằng cách ngừng sản xuất, kinh doanh không báo với cơ quan bảo hiểm được biết để giải quyết chế độ cho người lao động kịp thời. Dù là trốn nợ hay nợ đọng BHXH kéo dài thì quyền lợi người lao động sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, trong đó, người lao động không những không được hưởng các quyền lợi trước mắt như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, trợ cấp thất nghiệp mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi hưu trí sau này.
Chưa có chế tài đủ mạnh
Trước tình trạng có nhiều đơn vị kéo dài tình trạng nợ đọng bảo hiểm, ngành bảo hiểm đã gửi văn bản đến nhắc nhở nộp tiền BHXH. Tuy nhiên, chỉ có rất ít doanh nghiệp khắc phục, nhiều doanh nghiệp khác do gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh nên “khất nợ” nhiều lần, thậm chí chấp nhận nộp phạt hoặc bị kiện ra tòa. Theo ông Nguyễn Mạnh Cường, Trưởng phòng thu BHXH tỉnh, BHXH là đơn vị kiểm tra, đôn đốc chứ không có quyền hạn xử phạt, chính vì vậy, ngành đã phối hợp với Sở LĐ, TB & XH, LĐLĐ tỉnh, Công an tỉnh giám sát thực hiện Luật BHXH, thực thi các vụ kiện đòi nợ BHXH; tiếp nhận danh sách các doanh nghiệp mới thành lập để quản lý thu BHXH, phối hợp với ngành thuế trong việc thống kê tất cả các doanh nghiệp đang hoạt động có sử dụng lao động để thực hiện quy định về thu BHXH; khởi kiện các đơn vị cố tình vi phạm về Luật BHXH. Thời gian qua, ngành đã thực hiện khoanh nợ BHXH cho một số doanh nghiệp. Việc khoanh nợ sẽ được gia hạn với thời gian nhất định, theo đó, các doanh nghiệp sẽ trả dần số nợ vào hàng tháng. Như vậy, vừa đảm bảo quyền lợi cho người lao động vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi sản xuất.
Theo ông Nguyễn Ngọc Dương, phó giám đốc BHXH huyện Tân Lạc, thực tế cho thấy, tình trạng nợ và chậm đóng BHXH là do chế tài xử phạt hành vi vi phạm pháp luật về BHXH chưa đủ mạnh; cơ quan BHXH chưa được giao chức năng thanh tra và xử phạt các đơn vị vi phạm. Việc chấp hành quyết định xử phạt chưa nghiêm và lãi suất chậm nộp quy định thấp hơn lãi vay ngân hàng, bên cạnh đó các ngân hàng thương mại chưa thực hiện việc trích từ tài khoản của doanh nghiệp nợ BHXH để đóng theo quy định đã tạo điều kiện để doanh nghiệp cố tình trốn tránh.
Theo quy định của ngành bảo hiểm, nếu người sử dụng lao động vi phạm Luật BHXH sẽ bị xử phạt hành chính và buộc phải nộp đủ, đúng số tiền còn thiếu theo quy định cộng với tiền lãi ngân hàng số tiền nộp chậm. Nếu vi phạm với số lượng lớn, thời gian dài có thể bị khởi kiện tại tòa án dân sự. Tuy nhiên, thủ tục khởi kiện tương đối phức tạp và nhiều doanh nghiệp thiếu hợp tác, gây khó khăn. Có thể thấy, việc chiếm dụng BHXH lợi hơn nhiều so với đi vay tiền ngân hàng, vậy nên có tình trạng nhiều doanh nghiệp sẵn sàng chiếm dụng tiền BHXH của người lao động sử dụng vào mục đích khác sinh lãi và chấp nhận chịu phạt.
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Trưởng phòng thu cho biết thêm: Để giải quyết các vấn đề này, trước hết cần nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động và chính người lao động cần hiểu rõ quyền lợi của bản thân khi được tham gia BHXH. Cùng với đó cũng cần sửa đổi những bất cập trong chế tài xử phạt hiện nay.
Hồng Nhung
Phát triển bởi ICT GROUP.
