(HBĐT) - Đến nay, ngoài 12 nhà máy nước sinh hoạt lớn, nguồn nước sinh hoạt của nhân dân trên địa bàn tỉnh chủ yếu từ 33 trạm cấp dưới 500 người, hơn 90.000 giếng đào, hơn 52.000 máng lần tự chảy, hơn 7.000 bể nước mưa và trên 21.000 nguồn nước khác. Qua khảo sát, nguồn nước tự khai thác vẫn chưa được kiểm soát về chất lượng, ảnh hưởng sức khỏe của nhân dân.
Người dân ở xã Tiền Phong (Đà Bắc) dẫn nước máng lần về sử dụng làm nước sinh hoạt.
Trong thời gian qua, Trung tâm y tế Dự phòng tỉnh đã triển khai xét nghiệm 5/12 nhà máy nước có công suất sử dụng trên 500 người. Tại thời điểm kiểm tra, 2/5 nhà máy không đạt tiêu chuẩn. Đối với nhà máy nước Lương Sơn, chỉ số độ đục 2,74 chỉ số cho phép là 2,00. Nhà máy nước Cao Phong, chỉ số Permanganat 3.265 mg/l trong khi chỉ số cho phép là 2 mg/l. Kết quả kiểm tra vệ sinh chung của các trạm cấp nước tập trung cho dưới 500 người và các nguồn nước hộ gia đình được đánh giá theo phương pháp cảm quan và tổng hợp của Trung tâm y tế dự phòng các huyện, thành phố thì chỉ đạt 83% hợp vệ sinh. Theo đó, trạm cấp nước tập thể chỉ đạt 93,9%, giếng đào 86,2%, giếng khoan 78,8%, máng lần tự chảy 77,3%, bể nước mưa đạt 93,8%. Tuy nhiên, đây mới chỉ là kiểm tra bằng cảm quan chứ chưa có thiết bị xét nghiệm hóa lý (màu sắc, mùi vị, độ đục, PH, chỉ số Pecmanganat, hàm lượng clorua…) và vi sinh (vi khuẩn trong nước)...
Đồng chí Mai Đức Sỡi, Phó Giám đốc Trung tâm y tế Dự phòng tỉnh cho biết: Do kinh phí không có nên việc kiểm tra, xét nghiệm các mẫu nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh không thể làm hết được. Việc xét nghiệm các hóa chất như thuốc diệt cỏ trong nước vẫn chưa thể thực hiện được. Cách đây vài tháng, trước thông tin về ô nhiễm vùng sông Bưởi, Trung tâm y tế Dự phòng tỉnh triển khai xét nghiệm mẫu nước liên quan đến khu vực nước sông Bưởi, huyện Lạc Sơn. Theo đó, trung tâm đã thực hiện 8 mẫu nước (1 mẫu nước lấy tại trạm cấp nước Lạc Sơn và 1 mẫu nước của hộ gia đình sử dụng nguồn nước sạch do trạm cấp nước tự khai thác xung quanh sông Bưởi và khu vực xả thải, còn lại 6 mẫu tại các hộ gia đình sử dụng nguồn nước tự khai thác xung quanh sông Bưởi và khu vực xả thải). Mẫu nước được lấy từ các nguồn nước sinh hoạt của hai xã ân Nghĩa và Tân Mỹ. Những nguồn này chủ yếu từ các máng lần và nước giếng có nguồn nước cao hơn sông Bưởi nên trong thời gian qua không bị nhiễm từ sông. Qua kết quả cho thấy, 2 mẫu nước của trạm cung cấp nước Lạc Sơn đều đạt chất lượng chỉ tiêu lý hóa và vi sinh. 6 mẫu của hộ gia đình đều không đạt chỉ tiêu vi sinh có vi khuẩn gây bệnh về tiêu hóa. Kết quả xét nghiệm tuy chưa phải là điển hình cho cả tỉnh nhưng đã cho thấy chất lượng nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh.
Cũng qua kiểm tra mẫu nước của 26 trạm y tế xã, phường, thị trấn, có 13/26 trạm không đạt chỉ tiêu vi sinh. Qua kết quả này cho thấy: Nguồn nước tự nhân dân khai thác chủ yếu từ nguồn máng lần dễ nhiễm khuẩn với nhiều nguyên nhân khác nhau như lấy nước máng lần mà nguồn chính bị ô nhiễm từ chăn nuôi gia súc, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật… Với giếng đào cũng bị nhiễm từ chăn nuôi, sinh hoạt của con người.
Do vậy, để đảm bảo sức khỏe người dân, theo ngành chức năng, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền cho nhân dân bảo vệ nguồn nước sinh hoạt như làm sạch đầu nguồn nước máng lần, không chăn nuôi trâu, bò, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ… Cách ly nguồn nước giếng với khu chăn nuôi trên 10 m, thường xuyên vệ sinh chuồng trại với khu vực chăn nuôi gần nguồn nước. Không được sử dụng nước chưa đun sôi, th?c hi?n ăn chín, uống sôi để đảm bảo sức khỏe.
Việt Lâm