Tính đến đầu năm 2025, tỉnh Hòa Bình mới xử lý được 47,5% lượng chất thải rắn sinh hoạt đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. Số liệu này được nêu trong Báo cáo tổng kết Đề án số 02-ĐA/TU, ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội cơ bản đồng bộ, hiện đại, trọng tâm là hạ tầng giao thông đường bộ và hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2025. Điều này cho thấy nỗ lực bước đầu của tỉnh trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, song cũng đặt ra những yêu cầu cấp thiết về xây dựng chiến lược đồng bộ trong việc quản lý và xử lý rác thải.
Hội Liên hiệp phụ nữ phường Thống Nhất (TP Hòa Bình) xây dựng mô hình "Biến rác thải nhựa thành tiền giúp phụ nữ và trẻ em nghèo" được hội viên phụ nữ tích cực hưởng ứng.
Hiện nay, phương thức xử lý rác thải sinh hoạt ở Hòa Bình vẫn chủ yếu là chôn lấp, chiếm khoảng 60 - 70%, trong khi đốt rác chỉ chiếm 20 - 30% và có xu hướng giảm dần do nhiều lò đốt quy mô nhỏ tại các huyện đã ngừng hoạt động. Một số địa phương từng đầu tư lò đốt nhưng không thể vận hành lâu dài do công nghệ lạc hậu, thiếu kinh phí bảo trì.
Hiện, trong tỉnh chỉ có duy nhất một cơ sở xử lý chất thải quy mô lớn được cấp phép môi trường là Công ty cổ phần Môi trường Công nghệ cao Hòa Bình (xã Đồng Tâm, huyện Lạc Thủy). Cơ sở này có công suất xử lý khoảng 1.158 tấn rác/ngày và đang đảm nhận xử lý rác cho 4 địa phương, bao gồm TP Hòa Bình và ba huyện: Lạc Thủy, Lạc Sơn, Yên Thủy. Đó chính là nguyên nhân khiến các địa phương còn lại buộc phải sử dụng hình thức chôn lấp truyền thống, thiếu quy hoạch và tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.
Bên cạnh đó, hệ thống thu gom, vận chuyển rác thải còn nhiều bất cập. Nhiều xã vùng cao chưa có mạng lưới thu gom cố định. Một số tuyến vận chuyển xa, chi phí đội lên cao, khiến quy trình bị gián đoạn. Tình trạng quá tải bãi chôn lấp, thiếu lớp chống thấm, không có hệ thống xử lý nước rỉ rác đang diễn ra tại nhiều nơi, trong bối cảnh lượng rác thải mỗi ngày tiếp tục tăng theo quá trình đô thị hóa.
Trước thực trạng trên, Tỉnh ủy, UBND tỉnh xác định xử lý chất thải sinh hoạt là nhiệm vụ trọng tâm để hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Giải pháp đầu tiên được nhấn mạnh là xây dựng các khu xử lý tập trung quy mô liên huyện, ứng dụng công nghệ hiện đại. Đồng thời, tỉnh đã giao các huyện rà soát, đề xuất quy hoạch mới hoặc nâng cấp các điểm xử lý rác đang tồn tại, phù hợp với điều kiện địa hình, quy mô dân cư và khả năng vận hành của từng địa phương.
Cùng với đó, tỉnh tăng cường đầu tư cho hệ thống thu gom, vận chuyển rác, đặc biệt tại các khu dân cư khó tiếp cận. Ngành Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp địa phương đánh giá năng lực thu gom cấp xã, bố trí lại điểm trung chuyển và bổ sung một số phương tiện phù hợp (xe ép rác nhỏ, xe kéo tay) dành cho các địa bàn vùng sâu, vùng xa khó tiếp cận.
Chú trọng tuyên truyền phân loại rác tại nguồn, nhất là tại các trường học, khu dân cư, chợ, khu du lịch. Đây là một trong những nội dung mới được đẩy mạnh. Theo báo cáo, một số xã tại các huyện Lương Sơn, Tân Lạc, Cao Phong… đã thí điểm mô hình tổ dân cư tự quản rác thải, gắn với tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Dù còn nhiều hạn chế, nhưng những mô hình này đã phần nào giảm tải được áp lực lên hệ thống xử lý đang ứ đọng.
Về lâu dài, tỉnh định hướng đa dạng hóa mô hình xử lý rác, khuyến khích mô hình vừa và nhỏ gắn liền với doanh nghiệp, hợp tác xã địa phương, kết hợp công nghệ phù hợp và tận dụng chất thải hữu cơ làm phân bón vi sinh. Đây là hướng phát triển bền vững, gắn bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế tuần hoàn, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, du lịch cộng đồng.
Theo thông tin của ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, ngành đang tham mưu tỉnh ban hành hướng dẫn phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, chuẩn hóa mô hình khu xử lý rác cấp xã, đồng thời xây dựng danh mục dự án ưu tiên thu hút đầu tư trong lĩnh vực môi trường. Những hạng mục này được thực hiện dựa trên nguồn vốn xã hội hóa.
Những giải pháp đã và đang triển khai cho thấy, tỉnh Hòa Bình từng bước chuyển từ tư duy "xử lý bị động” sang cách tiếp cận chủ động - quy hoạch từ gốc, xây dựng hệ thống xử lý đồng bộ từ hộ gia đình đến nhà máy. Dù hành trình sẽ còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng nếu chính quyền và người dân cùng kiên trì, quyết liệt, tỉnh Hòa Bình sẽ từng bước hóa giải "áp lực rác” vì một tương lai phát triển bền vững.
Thảo Uyên
Trong những năm qua, tỉnh Hoà Bình luôn quan tâm ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) trên các lĩnh vực; tập trung khai thác tiềm năng, lợi thế của tỉnh, tạo bước đột phá trong tăng trưởng kinh tế, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới. Việc nghiên cứu, ứng dụng KHCN đã phục vụ phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị sản xuất, đặc biệt tập trung nghiên cứu, phát triển các cây, con chủ lực của tỉnh.
Trong những năm qua, tỉnh Hoà Bình tập trung các nguồn lực xây dựng và nâng cao hiệu quả quản lý các công trình nước sinh hoạt tập trung và hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán, góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân vùng nông thôn.
Chiều tối 9/6, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia (Cục Khí tượng thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức cuộc họp nhằm cung cấp những thông tin về vùng áp thấp và các diễn biến về khí tượng thủy văn liên quan.
Để chủ động đảm bảo an toàn đập, hồ chứa thủy lợi trong mùa mưa bão năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường (Cơ quan thường trực Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh) vừa có Công văn số 2858/SNNMT-TNNTL về việc đảm bảo an toàn công trình thủy lợi, đề phòng ngập lụt, úng do mưa lớn trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.
Trong 2 ngày 3 - 4/6, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình xảy ra mưa lớn, gây thiệt hại về người và tài sản tại một số địa phương, nhất là ở các huyện Kim Bôi và Tân Lạc.
Ngày môi trường thế giới 5/6/ 2025 do Chương trình môi trường Liên Hợp quốc phát động với chủ đề "Chống ô nhiễm nhựa” nhằm kêu gọi cộng đồng toàn cầu hành động quyết liệt để giải quyết rác thải nhựa (RTN).
