(HBĐT) - Trước khi Chính phủ ban hành Nghị định 42/2009 về phân loại đô thị, tỉnh ta đã có 12 thị trấn được công nhận đô thị loại V và 1 thành phố được công nhận đô thị loại III. Từ năm 2009 đến nay, việc lập đề án và phân loại, nâng cấp đô thị của tỉnh theo các tiêu chuẩn của Nghị định 42/2009 chưa được tiến hành.
Nguyên nhân là do nguồn kinh phí đầu tư cơ sở hạ tầng đô thị còn khó khăn, tỷ lệ chuyển đổi cơ cấu lao động nông nghiệp từ các đô thị này sang các ngành khác còn thấp, vệ sinh môi trường chưa được đầu tư lớn nên các đô thị trong tỉnh chưa đáp ứng được các tiêu chí, điều kiện để tiến hành phân loại nâng cấp đô thị theo Nghị định 42/2009.
Theo chương trình phát triển đô thị đã được Thủ tướng phê duyệt, tỉnh ta có các đô thị được nâng cấp gồm: thị trấn Lương Sơn và thị trấn Mai Châu (từ đô thị loại V lên đô thị loại IV - giai đoạn đến 2015); thành phố Hòa Bình từ đô thị loại III lên đô thị loại II (giai đoạn 2016-2020). Ngoài ra, mục tiêu nâng cấp các trung tâm xã và cụm xã lên đô thị loại V theo đồ án quy hoạch vùng tỉnh đến năm 2020 đã được phê duyệt gồm các thị trấn: chợ Bến - xã Cao Thắng (Lương Sơn), Mông Hóa - xã Mông Hóa (Kỳ Sơn). Giai đoạn phát triển từ 2020 - 2030 sẽ hình thành 6 đô thị gồm các thị trấn: Mường Vó - xã Nhân Nghĩa, Lâm Hóa - xã Vũ Lâm, phố Re - xã Ân Nghĩa (Lạc Sơn); thị trấn Lồ - xã Phong Phú (Tân Lạc), thị trấn Vạn Hoa - xã Vạn Mai (Mai Châu), thị trấn Dũng Phong - xã Dũng Phong (Cao Phong).
Nhằm xây dựng các đô thị ngày càng văn minh, hiện đại, đồng bộ về kết cấu hạ tầng, tỉnh đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch phát triển đô thị và triển khai thực hiện các chương trình, dự án phục vụ cho nâng cấp các đô thị như: xây dựng mới đường cao tốc Hòa Lạc - thành phố Hòa Bình, hoàn thiện hệ thống đường giao thông trục chính của thành phố Hòa Bình (đường Trương Hán Siêu, Trần Quý Cáp); nâng cấp và xây dựng mới hệ thống các công trình đường giao thông liên huyện; hệ thống hạ tầng xã hội trong các đô thị như: Bệnh viện Đa khoa, trường học, trung tâm văn hóa, thể thao cũng từng bước được xây dựng mới và cải tạo, nâng cấp, đưa vào sử dụng để đáp ứng được các tiêu chuẩn để nâng cấp đô thị trong thời gian tới.
Về lộ trình nâng cấp đô thị, từ năm 2013, tỉnh đầu tư xây dựng thị trấn Lương Sơn, Mai Châu đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV, phấn đấu để Bộ Xây dựng công nhận 2 thị trấn này đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV trong năm 2015. Xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cho thành phố Hòa Bình để được Bộ Xây dựng công nhận đô thị loại II vào năm 2020.
Như vậy, ngoài việc đầu tư của Nhà nước, việc phát triển các đô thị của tỉnh cần có sự tham gia tích cực của cộng đồng vào phát triển cơ sở hạ tầng và KT-XH, từ khâu quy hoạch, giải phóng mặt bằng thi công các công trình phúc lợi công cộng đến giữ gìn vệ sinh môi trường. Bên cạnh đó, các ngành chức năng, cơ sở sản xuất và hộ gia đình cũng cần sử dụng có hiệu quả hạ tầng kỹ thuật cho phát triển các ngành nghề, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Có như vậy, việc nâng cấp các đô thị trên địa bàn tỉnh mới đạt được kết quả theo đúng lộ trình đã đặt ra.