Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu, nguyên Chính ủy Tổng cục Kỹ thuật, Bộ
Quốc phòng từng tham gia chiến đấu ở mặt trận Quảng Trị từ 1964 đến cuối năm
1967. Tháng 12/1967, Trung tướng (lúc đó đang là chiến sỹ) nhận nhiệm vụ ở Tiểu
ban Quân lực, Ban Tham mưu Trung đoàn 29 Mặt trận Bắc Quảng Trị và được phân
công tham gia đánh trận Mậu Thân 1968. Những ngày chiến đấu 50 năm trước đã hằn
sâu trong tâm Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu.
Cuộc "đối đầu” của hai người đồng chí ở bến phà Long Đại
Đó là những ngày cuối cùng của năm 1967, khi Tết Mậu Thân đã rất gần,
đơn vị của chiến sỹ Nguyễn Mạnh Đẩu được lệnh hành quân đi chiến đấu. Lệnh của
trên buộc cả Trung đoàn hành quân cấp tốc.
Trung tướng nhớ lại, hôm đến bến phà Long Đại (huyện Quảng Ninh, tỉnh
Quảng Bình), ở đây có quy định các đơn vị chỉ được qua sông lúc trời đã tối để
đề phòng Mỹ phát hiện, cho máy bay đến oanh tạc.
 |
|
Bến phà Long Đại 50 năm trước, nay được thay bằng cây cầu bê
tông chắc chắn. Ảnh: Internet
|
Khi những đơn vị đi đầu của Trung đoàn 29 đến bến phà Long Đại, trời
còn nắng rọi. Phà Long Đại ngày đó là một tọa độ máu nơi tuyến đầu của đường
Trường Sơn huyền thoại. Cả hai bờ Long Đại là hệ thống trận địa phòng không với
lưới lửa tầm cao, tầm trung, tầm thấp của bộ đội chủ lực và dân quân du kích trực
chiến ngày đêm đánh trả máy bay địch, bảo vệ bến phà.
Ngày đó, khi các đơn vị đầu tiên của Trung đoàn 29 đến, Chỉ huy
Trung đoàn yêu cầu Chỉ huy đơn vị bảo vệ phà Long Đại cho đoàn quân qua sông.
Chỉ huy bến phà đáp lại: "Việc qua sông vào lúc này là vi phạm kỷ luật chiến
trường, các đồng chí không thể qua” và sau đó kiên quyết: "Nếu muốn qua sông,
các đồng chí phải bước qua xác tôi trước”.
Kể lại câu chuyện từ 50 năm trước, Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu còn
nhớ rõ giọng nói và cả hành động kiên quyết của Chỉ huy đơn vị bảo vệ phà Long
Đại khi đó. Một bên nhận nhiệm vụ hành quân thần tốc, một bên có lệnh phải tuyệt
đối giữ bí mật, tránh lộ địa điểm bến phà, hai bên đều căng. Khi đó, Phó Chính ủy
Trung đoàn 29 Mặt trận Bắc Quảng Trị Lê Văn Dánh nói như quát: "mệnh lệnh hành
quân chiến đấu là trên hết. Ai không cho qua, bắt trói”.
Được lệnh, trinh sát Trung đoàn liền giữ chặt Chỉ huy phà Long Đại.
Đoàn quân liều lĩnh qua sông trong nắng chiều và lao sao hàng lau sậy. Dòng
sông nổi sóng bởi những mái chèo khua vội vã.
Sau này nhớ lại, Trung tướng Đẩu cho rằng, cách xử lý của Chỉ huy
Trung đoàn khi đó vừa dứt khoát, chính xác và "nhất cử lưỡng tiện”. Trung đoàn
kịp hành quân theo mệnh lệnh, Chỉ huy trưởng bến phà cũng không vi phạm quy định.
Ra trận mà chưa một lần... hò hẹn
Qua sông Long Đại, đoàn quân xuyên những cánh rừng Trường Sơn,
hành quân thần tốc. Lúc này, yếu tố bí mật gần như không còn. Trung tướng Đẩu
nhớ lại: Đoàn quân ra trận mà lòng phơi phới, ai cũng nghĩ đây sẽ là trận cuối
cùng, sẽ giải phóng.
 |
|
Hành quân. Ảnh: Internet
|
Sáng mồng Một Tết Mậu Thân 1968, cả Trung đoàn 29 Mặt trận Bắc Quảng
Trị của ông đã vượt Sông Bồ đi về Hương Trà-Thừa Thiên. Đoàn quân hừng hực khí
thế. Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài Phát thanh giải phóng khi đó liên tục đưa
tin thắng trận ở thành phố Huế, Sài Gòn và trên khắp chiến trường. Cả miền Nam
bắt đầu cuộc Tổng Tiến công và nổi dậy đồng loạt.
Những gương mặt đồng đội trẻ măng, có đồng đội chỉ kịp nhận mặt,
chưa kịp biết tên đã anh dũng hy sinh. Sau này nhiều lần trở lại chiến trường
xưa, Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu và những người may mắn sống sót qua trận chiến
ngày nào luôn day dứt bởi nhiều đồng đội năm xưa ngã xuống, đất nước chưa kịp
ghi danh.
Trung tướng kể lại: Những chiến sỹ tuổi đôi mưa ngày đó, nhiều người,
như chính ông, chưa một lần hẹn hò, chưa biết tình yêu nam nữ. Trong hoàn cảnh
đất nước có chiến tranh, những trai làng mới lớn đã cầm súng ra mặt trận.
 |
|
Sau này nhiều lần trở lại chiến trường xưa, Trung tướng Nguyễn Mạnh
Đẩu và những người may mắn sống sót qua trận chiến ngày nào luôn day dứt bởi
nhiều đồng đội năm xưa ngã xuống, đất nước chưa kịp ghi danh. Trong ảnh:
Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu tìm lại tư liệu viết về trận chiến Tết Mậu
Thân 1968.
|
Chiều tối mồng một Tết Mậu Thân 1968, đơn vị của Trung đoàn 29
hành quân qua ngã ba Hương Trà, xuống Miếu Ông Ầm, các Tiểu đoàn rẽ đi các hướng
theo nhiệm vụ chiến đấu được giao. Ngày mồng hai Tết, các đơn vị bước vào tham
chiến với cả quân Mỹ và quân ngụy trong điều kiện trời mưa phùn, gió lạnh.
50 năm sau cuộc chiến, tính thời sự vẫn vẹn nguyên từ những bài học
lịch sử
Nhiều năm sưu tập, nghiên cứu về cuộc Tổng tiến công và nổi dậy
Mùa Xuân năm 1968, Đại tá, Tiến sỹ Vũ Tang Bồng, nguyên cán bộ Viện Lịch sử
Quân sự Việt Nam cho rằng: Soi vào những bài học ngày nào, vẫn vẹn nguyên tính
thời sự.
Cuộc Tổng tiến công Mùa Xuân 1968 đã tạo nên phong trào phản đối
chiến tranh trên khắp nước Mỹ và buộc Mỹ phải xuống thang chiến tranh, ngồi vào
bàn đàm phán.
 |
|
Đại tá, Tiến sỹ Vũ Tang Bồng, nguyên cán bộ Viện Lịch sử Quân sự
Việt Nam: "Khi cấp dưới báo cáo vống lên sẽ dẫn đến việc nhận định, đánh
giá và quyết định của cấp trên không chính xác".
|
Đi sâu phân tích, có những bài học trong chiến tranh, đến ngày hôm
nay vẫn còn nguyên giá trị. Đó là bài học về tính trung thực trong báo cáo.
Trong chỉ đạo của Trung ương ngày đó cho các đồng chí Khu ủy ở các chiến trường;
Quân ủy Miền; Bộ Chỉ huy quân giải phóng miền Nam Việt Nam... đều nhấn mạnh việc
các báo cáo phải nắm chắc thực tế tình hình để phản ánh ra Bắc, trên cơ sở đó
Trung ương có quyết định chính xác.
"Nguyên tắc trong quân đội là báo cáo của các cấp phải trung thực.
Có thế nào phải báo cáo thế ấy. Khi cấp dưới báo cáo vống lên sẽ dẫn đến việc
nhận định, đánh giá và quyết định của cấp trên không chính xác. Trong chiến
tranh, mỗi nhận định thiếu chính xác sẽ phải trả bằng rất nhiều nhân mạng, bằng
máu của người chiến sỹ.Nhìn rộng ra, không chỉ riêng quân đội, mà tất cả các
lĩnh vực, tính trung thực trong báo cáo là điều kiện tiên quyết để có những
nhìn nhận đúng để ban hành chính sách đúng"- Đại tá Vũ Tang Bồng nhấn mạnh../.
TheoVOV.VN
Phát triển bởi ICT GROUP.
