(HBĐT) - Với mục tiêu tập hợp các hộ chăn nuôi của địa phương nhằm bảo tồn, phát triển sản xuất chăn nuôi lợn đen Mường Pa theo hướng an toàn, gắn với chuỗi giá trị của sản phẩm từ sản xuất tới phân phối; đồng thời góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho các hộ chăn nuôi, năm 2018, được sự giúp đỡ của địa phương, sự đồng hành của tổ chức Good Neighbors International (GNI) của Hàn Quốc tại Việt Nam, HTX Mường Pa, xóm Báo, xã Bao La (Mai Châu) được thành lập với 10 hộ hạt nhân ban đầu. Đến nay, HTX đã phát triển lên 17 hộ thành viên, tất cả các thành viên cũng như HTX đang nỗ lực đưa sản phẩm thịt lợn đen trở thành sản phẩm OCOP được gắn sao cấp tỉnh.

Ông Hà Thế Nhiên, Giám đốc HTX Mường Pa chia sẻ: Tôi có thâm niên hơn 20 năm nuôi lợn đen nhưng là loại lai giống. Năm 2008, với quyết tâm duy trì giống lợn bản địa, tôi cất công lên Hin Pén - nơi vùng sâu, xa, cao nhất của xã Cun Pheo (Mai Châu) để mua bằng được một con lợn đen về làm giống. Sau khi nhân giống, tôi chia sẻ giống cho các hộ trong làng có nhu cầu. Lúc đó, mỗi hộ chỉ nuôi 3 - 5 con lợn đen, giá bán tuy chỉ bằng giá thịt lợn trắng nhưng chúng có sức chống chịu tốt và khá dễ nuôi. Năm 2018, tổ chức GNI nhận thấy đây là giống lợn tốt, có thể cải thiện sinh kế cho người dân nên khảo sát các hộ chăn nuôi; tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm; hướng dẫn thành lập cũng như kỹ năng quản lý, vận hành hoạt động của HTX. 

Nhờ đó, năng lực sản xuất của người dân được nâng cao, thức ăn cho lợn đen từ chỉ là cám nấu từ rau khoai lang, thân chuối, cám gạo đã bổ sung thêm bột ngô, bột cá. Tuỳ theo tuổi của lợn định lượng thức  ăn bằng gáo để không lãng phí     mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng. Hệ thống chuồng trại, máng ăn và cả đàn lợn được rửa, tắm 2 lần mỗi ngày, tránh các sinh vật truyền bệnh tiếp xúc.

Lợn đen có 2 tai nhỏ, chân nhỏ, lưng thẳng, bụng thon. Thịt lợn có màu hơi nâu chứ không đỏ son như lợn công nghiệp, mỡ trắng, khi luộc lên nước rất trong, giòn bì, vị thịt thơm, ngon ngọt rất khác biệt. Hàng tuần, từ thứ Hai đến thứ Sáu, mỗi ngày HTX Mường Pa thịt 1 con lợn đen, giá bán trung bình trên 100.000 đồng/kg. Trong những ngày chợ phiên cuối tuần, lượng khách mua đông hơn, HTX có thể tiêu thụ được khoảng 50 - 60 kg thịt tươi/ngày. 

Chị Ngô Thị Mai, cán bộ phát triển sinh kế của dự án GNI tại Mai Châu phụ trách hỗ trợ HTX Mường Pa cho biết: Để các hộ chăn nuôi gìn giữ được giống lợn bản địa có chất lượng tốt và cải thiện thu nhập, GNI đã đồng hành, hỗ trợ HTX Mường Pa và các nhóm sinh kế cùng chăn nuôi lợn đen trong huyện Mai Châu từ khi thành lập đến nay. Nhờ áp dụng quy trình chăn nuôi sạch, an toàn, sản phẩm của HTX ngày càng được nhiều khách hàng trong và ngoài huyện, tỉnh ưa chuộng. Thu nhập của các hộ chăn nuôi dần nâng cao, năm 2020, doanh thu từ lợn đen của các hộ thành viên HTX Mường Pa đạt từ 100 - trên 400 triệu đồng/hộ. Năm nay, sau khi cửa hàng thực phẩm sạch Mường Pa tại tiểu khu 3, thị trấn Mai Châu (Mai  Châu) đi vào hoạt động, sản phẩm thịt lợn đen tươi tiếp tục nhận được phản hồi tích cực, hứa hẹn mang lại nguồn thu khá cho nông dân.

Để sản phẩm lợn đen Mường Pa có thể vươn xa hơn, thời gan qua, các thành viên HTX không ngừng nâng cao chất lượng, đảm bảo các yêu cầu để sản phẩm đủ tiêu chuẩn tham gia chương trình OCOP. Thịt lợn tươi Mường Pa đã được UBND huyện Mai Châu công nhận sản phẩm OCOP 4 sao. Bên cạnh việc đưa vào danh sách 1 trong 3 sản phẩm tham gia chương trình OCOP cấp tỉnh năm 2021, huyện cũng hỗ trợ HTX Mường Pa tuyên truyền, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại... nhằm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm tại các thị trường trong và ngoài tỉnh.