Nhiều hộ gia đình ở xã Mãn Đức (Tân Lạc) phát triển mô hình chăn nuôi lợn mang lại nguồn thu nhập cao.
(HBĐT) - Thời gian qua, Trạm KN-KL Tân Lạc đã thực hiện tốt công tác chuyển giao KHKT cho nông dân trên địa bàn. Nhiều giống cây, con mới có tiềm năng năng suất cao được đưa vào trồng, từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi, nhằm đem lại hiêu quả kinh tế cao nhất trên đơn vị diện tích và đồng vốn đầu tư cho người nông dân.
Xác định được tầm quan trọng của việc xây dựng các mô hình trình diễn, hàng năm, Trạm đã tổ chức thực hiện các mô hình theo nhu cầu phát triển sản xuất của địa phương, cũng như nhu cầu của người nông dân. Ngoài nguồn kinh phí được Nhà nước cấp, Trạm đã phối hợp với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài huyện, triển khai xây dựng được nhiều mô hình trình diễn, khảo nghiệm, thử nghiệm về kỹ thuật - giống, đạt được kết quả đáng khích lệ, từ đó góp phần vào việc áp dụng kỹ thuật mới trong sản xuất và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi của huyện nhà. Từ năm 1995 đến nay, Trạm đã triển khai 580 lớp tập huấn cho trên 26.000 lượt nông dân tham gia. Đặc biêt, Trạm đã thực hiện được trên 200 lớp học theo phương pháp FFS với 5.000 lượt người tham gia, nội dung tập huấn chủ yếu về kỹ thuật các lĩnh vực: trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, BVTV, phòng trừ dịch bệnh cho gia súc, gia cầm. Ngoài ra, Trạm đã xây dựng được 159 mô hình, 98 khảo nghiệm, 2 thử nghiệm với 12.748 lượt người hưởng lợi. Thông qua hội nghị đầu bờ, phần đa các mô hình được đánh giá tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao, trong đó có nhiều mô hình được lan rộng trên địa bàn huyện như: lúa lai, ngô lai; nuôi lợn nái sinh sản, nuôi gà an toàn sinh học; trồng su su lấy ngọn; nuôi trâu, bò thịt; nuôi cá lồng; trồng tỏi vv... Tuy nhiên, việc nhân rộng mô hình còn hạn chế do tập quán canh tác của người dân, thiếu kinh phí và chưa có các tiêu chí cụ thể cho việc đánh giá nhân rộng mô hình trình diễn.
Bên cạnh đó, Trạm còn phối hợp với một số tổ chức cá nhân trong và ngoài nước triển khai thực hiện hiệu quả các mô hình, dự án như: áp dụng phương pháp khuyến nông có tham gia (PEAM), phát triển công nghệ có sự tham gia (PTD); phương pháp lớp học hiện trường (FFS); đánh giá nông thôn có sự tham gia (PRA); phương pháp giảng dạy lấy học viên làm trung tâm (LCTM). Đóng góp vào sự thành công đó có sự hỗ trợ tich cực của các dự án: ETSP, SADU, GNI, Ngọc Sơn - Ngổ Luông, PS-ARD HB... Mặt khác, từ sự hỗ trợ của các dự án thông qua các hoạt động, cán bộ khuyến nông có tư duy, cách tiếp cận mới mang tính chia sẻ, hài hòa, ít mang tính áp đặt hơn. Ngoài ra, Trạm còn phối hợp với các dự án, chương trình mục tiêu của Nhà nước thực hiện các hoạt động hỗ trợ sản xuất như: xây dựng mô hình, tập huấn - đào tạo, giúp người nghèo ở vùng sâu, xa cải thiện điều kiện, nâng cao kiến thức, kỹ năng sản xuất, tăng thu nhập.
Đến nay nhiều địa phương trong huyện đã tập trung phát triển cây trồng, vật nuôi mang tính đặc sản địa phương, theo hướng tập trung, quy mô sản xuất hàng hóa như: vùng rau su su ở các xã vùng cao; sản xuất ngô ở các xã vùng thượng, vùng cao; trồng mía tím ở vùng Bắc Thạch Bi và vùng Thượng; chăn nuôi trâu, bò hàng hóa ở các xã: Thanh Hối, Mãn Đức; nuôi cá lồng ở Ngòi Hoa… Từ một huyện gần như phải nhập 100% lợn giống từ miền xuôi, đến nay phong trào nuôi lợn nái sinh sản đã phát triển mạnh. Ngoài những hộ nuôi nhỏ lẻ đã xuất hiện các trang trại có quy mô hàng chục lợn nái, cung cấp cơ bản đủ con giống cho địa phương góp phần phát triển chăn nuôi, đồng thời giảm tỷ lệ lây lan dịch bệnh từ các địa phương khác đưa đến. Ngoài ra còn hình thành các trang trại nhỏ nuôi lợn địa phương, lợn lòi Thái Lan, trại nuôi gà, dê, thỏ vv…
Công tác khuyến nông đã cải thiện cơ bản tập quán cánh tác lạc hậu, người dân được tập huấn về kỹ thuật, được thực hành qua việc thực hiện các mô hình trình diễn, các khảo nghiệm, thử nghiệm từ đó có sự thay đổi về mặt nhận thức và hành động của người sản xuất, các tiến bộ KHKT được áp dụng, điển hình qua các nội dung như: tỷ lệ các giống lúa lai, ngô lai đưa vào trồng ngày càng cao, thực hiện cơ giới hóa ở một số khâu sản xuất, đặc biệt là việc áp dụng các tiến bộ về kỹ thuật như: phong trào cấy lúa nông tay, cấy thưa, cấy ít dảnh, làm đất tối thiểu trong sản xuất đậu tương, dưa hấu, canh tác lúa – vịt, lúa cá, canh tác đất dốc…
Với nỗ lực của công tác khuyến nông, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đã làm thay đổi nhận thức của người sản xuất theo hướng tích cực. Các tiến bộ KHKT được lựa chọn và áp dụng ngày càng nhiều, tuân thủ quy trình sản xuất của từng cây con, chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi, sản xuất hàng hóa có tính quy mô - tập trung, sản xuất bền vững đi đôi với ý thức bảo vệ môi trường. Đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh, tăng thu nhập, thoát nghèo và từng bước làm giàu cho các hộ nông dân, góp phần vào việc xây dựng thành công chương trình NTM của Nhà nước.
Hồng Ngọc