Tượng Đài mẹ Việt Nam anh hùng được xây dựng tại thành phố Tam Kỳ (Quảng Nam) và Khánh thành vào dịp kỷ niệm 40 năm giải phóng tỉnh Quảng Nam.
(HBĐT) - Chúng tôi về thăm vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng vào cuối tháng 3, đúng vào dịp vùng đất kiên cường cách mạng này kỷ niệm 40 năm giải phóng. Thành phố Đà Nẵng phát triển năng động nhất miền Trung - Tây Nguyên, đẹp như hòn ngọc bên bờ biển Đông, nơi có huyện đảo Hoàng Sa đầu sóng, ngọn gió. Còn tỉnh Quảng Nam nổi tiếng anh hùng với những địa danh lịch sử, những con người huyền thoại trong kháng chiến chống Mỹ.
Từ ngày 25 - 30/3, chúng tôi ở vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng. Đoàn được đi nhiều nơi thấy nhiều điều và được nghe nhiều câu chuyện. Anh Hoàng Hữu Lượng ở Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông), anh Việt Anh ở tạp chí Người làm báo, anh Thế Dũng - Hội Nhà Báo Bắc Giang và đặc biệt là anh Lê Quang Á (Báo Đà Nẵng, quê ở Quảng Nam)... là những người lính trực tiếp có mặt ở Đà Nẵng, Quảng Trị, Quảng Nam trong những ngày khói lửa đã kể cho chúng tôi nghe những kỷ niệm sâu sắc trong những ngày bom rơi, đạn nổ, là những chứng nhân của ngày đại thắng 40 năm trước. Đêm ở Quảng Nam cũng vậy. Các anh trong Ban Biên tập cũng kể cho chúng tôi nghe những câu chuyện bi thương nhưng hào hùng, những con người thật, việc thật mà sách giáo khoa, văn, thơ, điện ảnh chưa đề cập tới.
Vào 21h ngày 28/3, những màn pháo hoa rực rỡ chào mừng 40 năm giải phóng Đà Nẵng. Ngày 24/3, Quảng Nam khánh thành Tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng cùng nhiều hoạt động hết sức sôi động, đầy ý nghĩa.
Riêng tôi vô cùng ấn tượng với vùng đất Quảng Nam. May mắn hơn, tôi được nhà báo Lê Quang Á (Báo Đà Nẵng), anh Quang Mười, Văn Nam (Báo Quảng Nam) kể cho nghe nhiều câu chuyện xúc động. Anh Á có 5 thân nhân là ông, bà, bố mẹ và chú là liệt sỹ. Quê anh ở không xa xã Điện Thắng Trung, huyện Điện Bàn là quê hương của anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi, bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ có 9 người con ruột và 2 người thân là liệt sỹ. Những địa danh nổi tiếng trong văn, thơ mà thế hệ chúng tôi ai cũng biết giờ được đặt chân tới, trải nghiệm. Con sông Thu Bồn mùa này có vẻ khỏe khoắn hơn so với những vần thơ mềm mại của Tế Hanh, Giang Nam. Vẫn còn đó: "…Quê hương tôi có con sông xanh biếc; nước xanh trong soi bóng những hàng tre...". Còn địa danh Chu Lai chắc ai cũng biết. Đây là vùng đất lửa trong chiến tranh, được nhà văn Phan Tứ kể lại về những chiến công bất tử của những người con đất Quảng, về mối tình đẹp nhất trong chiến tranh làm xao động bao thế hệ trẻ Việt Nam qua tiểu thuyết nổi tiếng “Mẫn và Tôi”... Tôi đã được các đồng nghiệp báo Quảng Nam kể về nguyên mẫu của chị Mẫn trong tiểu thuyết. Bà vẫn còn sống, tên thật là Võ Thị Phận, năm nay đã gần 80 tuổi ở xã Tam Mỹ Tây, huyện Núi Thành. Xem bức ảnh hiện tại của nguyên mẫu chị Mẫn (bà Phận), tôi nghĩ hồi trẻ tham gia du kích chị mới dũng cảm như vậy, có mối tình với anh giải phóng lãng mạn như vậy. Có điều, danh phận của bà hiện tại còn nhiều uẩn khuất. Dưới chân tượng mẹ Việt Nam anh hùng, tôi được nghe những câu chuyện về sự chiến đấu hy sinh của những người con đất Quảng trong chiến tranh của anh Á. Tượng đài Mẹ Việt Nam được kiến trúc sư Đinh Gia Thắng lấy nguyên mẫu từ Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ được thi công trên đỉnh núi Cấm thuộc xã Tam Phú, thành phố Tam Kỳ. Tượng đài hùng vĩ, mang đầy tính sáng tạo nghệ thuật cao 18 mét, đặt trong khuôn viên quảng trường rộng 15 ha. Đây cũng là tượng đài biểu tượng cho hơn 50 ngàn mẹ Việt Nam anh hùng của cả nước. Trong suốt cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc kéo dài hơn 30 năm, Quảng Nam có hơn 65 ngàn liệt sĩ và những người con ưu tú ở khắp mọi miền đất nước đã ngã xuống trên vùng đất Quảng Nam. Toàn tỉnh có 11.234 bà mẹ Việt Nam anh hùng và hàng trăm tập thể, cá nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng LLVT nhân dân. Hàng chục ngàn người là thương binh, bệnh binh, gia đình có công với cách mạng.
Bà Võ Thị Phận, nguyên mẫu của nhân vật Mẫn trong tiểu thuyết nổi tiếng "Mẫn và tôi" của nhà văn Phan Tứ đang kể về những kỷ vật của thời kháng chiến.
Sau 40 năm giải phóng và 18 năm tái lập tỉnh, Quảng Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trong phát triển KT-XH, QP-AN. Năm 2014, tăng trưởng kinh tế đạt 11,5%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Từ một nền kinh tế hầu như chưa phát triển và là một trong những tỉnh nghèo nhất cả nước, đến nay, tổng thu ngân sách trên địa bàn đã đạt khoảng 9.000 tỉ đồng, đứng vào hàng các tỉnh khá trong khu vực và cả nước. Lĩnh vực dịch vụ, nhất là du lịch có bước phát triển đột phá, đặc biệt sau khi khu đô thị cổ Hội An và đền tháp Mỹ Sơn được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới. Cù Lao Chàm cũng được công nhận là khu sinh quyển thế giới hàng năm thu hút khoảng 2,5 triệu lượt khách trong và ngoài nước đến thăm quan. Trên địa bàn các huyện Điện Bàn, Quế Sơn, Tam Kỳ... là những vùng làng quê thanh bình, trù phú, những cánh đồng tươi tốt, trải dài...
Khó có thể kể hết về một vùng đất Quảng Nam anh hùng trong kháng chiến, vươn mình trỗi dậy mạnh mẽ trong xây dựng, đổi mới. Đi dưới những hàng cây rợp hoa và bóng mát của thành phố Tam Kỳ trong những ngày đầu hè, tôi thực sự cảm nhận được nội lực của Quảng Nam đã được đánh thức và Quảng Nam đang trên đà phát triển sánh vai cùng cả nước.
Thùy An
Những ngày tháng Tư lịch sử, đoàn cán bộ, hội viên Hội Nhà báo tỉnh Hoà Bình và 2 tỉnh Hưng Yên, Thái Nguyên có dịp về thăm "Thủ đô gió ngàn - Chiến khu Việt Bắc” - An toàn khu (ATK) Định Hóa (Thái Nguyên). Chuyến đi mang nhiều ý nghĩa, giúp cán bộ, phóng viên, hội viên Hội Nhà báo các tỉnh được hiểu sâu hơn về lịch sử ATK Định Hóa nói riêng, lịch sử dân tộc nói chung.
Như một cơ duyên, cả 2 lần đến với Sài Gòn (thành phố Hồ Chí Minh) đều vào tháng Tư. Sài Gòn hoa lệ vào những ngày này được trang trí thêm cờ hoa, khẩu hiệu, tổ chức thêm nhiều sự kiện kỷ niệm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4), Ngày Quốc tế lao động (1/5)… Bởi thế, lòng người cũng hân hoan, hứng khởi. Muốn đi thật nhiều, cảm nhận thật nhiều về một thành phố giàu lịch sử và văn hóa, một đô thị sôi động và luôn rực rỡ sắc màu.
Cứ mỗi dịp tháng 4 hằng năm, những cựu binh tham gia kháng chiến chống Mỹ lại cùng tề tựu để nhớ về thời hoa lửa lên đường đi chiến đấu với nhiệt huyết và khát vọng cháy bỏng vì độc lập và thống nhất đất nước. Mỗi người một hoàn cảnh, người gác việc học hành, tạm biệt người yêu lên đường kháng chiến, người là con độc nhất trong gia đình viết đơn tình nguyện đi bộ đội, thanh niên xung phong… với tâm thế được tận hiến cho Tổ quốc.
Phương châm "nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ” được nhắc đi nhắc lại trong suốt hành trình triển khai Đề án ổn định dân cư, phát triển KT-XH vùng chuyển dân sông Đà. Cùng với những chính sách thiết thực, hiệu quả, những điều chỉnh kịp thời phù hợp với tình hình thực tế, đời sống nhân dân vùng tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện từng bước ổn định.
Đến thăm Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chúng tôi được chị Ngô Thị Lai, cán bộ Bảo tàng giới thiệu tham quan, tìm hiểu khá nhiều hiện vật quan trọng, độc đáo, góp phần làm nên chiến thắng lừng lẫy năm châu 70 năm về trước. Một trong những hiện vật ấy là chiếc xe đạp thồ huyền thoại.
Cho đến nay, sau 52 năm, trận chiến khốc liệt nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, được mệnh danh là "mùa hè đỏ lửa” với sự huy động lực lượng lớn chưa từng có trong 81 ngày đêm giằng co từng mét đất, ngôi nhà giữa bom rơi, đạn nổ vẫn còn in đậm trong ký ức quân và dân cả nước cũng như lớp thanh niên tỉnh Hòa Bình lên đường đến với chiến trường Quảng Trị, góp phần tô thắm trang sử hào hùng của dân tộc trong hành trình giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
