(HBĐT) - Những ngày trước khi diễn ra đại hội Đảng bộ tỉnh, các khu dân cư (KDC) ở phường Thịnh Lang (TP Hòa Bình) rợp màu cờ. Chủ tịch UBMTTQ phường Đinh Thị Hà cho biết: Chỉ đợi loa phóng thanh của tổ vang lên, mỗi gia đình ít nhất 1 người đều hăng hái tham gia quét dọn vệ sinh chung và treo cờ Tổ quốc. Các mô hình tự quản ở KDC như: Đoạn đường tự quản, đoạn đường cờ tam giác, KDC bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu... phát huy hiệu quả trong xây dựng đô thị văn minh, đảm bảo ANTT, đặc biệt vào những dịp trọng đại của đất nước, của tỉnh.

Ở các phường khác như Dân Chủ, tinh thần hướng đến đại hội của Nhân dân thuộc các tổ tự quản cũng được thể hiện từ những việc đầu tiên là làm cho tuyến phố sạch đẹp hơn. Còn ở huyện Cao Phong, suốt 2 km dọc tuyến đường xóm Nam Sơn 2, xã Thu Phong như khoác lên mình tấm áo mới. Chủ tịch UB MTTQ xã Phạm Thị Thủy thông tin, đó là mô hình đường cờ chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp do MTTQ chủ trì tổ chức và được cộng đồng dân cư hưởng ứng. 

Thấy rõ tầm quan trọng của các mô hình tự quản, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc xây dựng, nhân rộng mô hình tự quản trong cộng đồng dân cư; xây dựng, nhân rộng tổ tự quản. Trên cơ sở đó, MTTQ tỉnh đã phối hợp hướng dẫn quy trình thành lập, nội dung, phương thức hoạt động của các tổ tự quản ở KDC. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được trên 7.500 mô hình tự quản ở các lĩnh vực.

Hầu hết các tổ tự quản đều được công nhận về tổ chức và ban quản lý, có quy chế, chương trình hoạt động. 100% cấp ủy các huyện, thành phố đã lãnh đạo, chỉ đạo lựa chọn, xây dựng, nhân rộng các mô hình tổ tự quản trên địa bàn. Trong lĩnh vực kinh tế, tiêu biểu như mô hình: "Liên gia tự quản để làm tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế”, "Vay vốn không lãi”, "KDC chung tay giảm hộ nghèo bền vững”… Các mô hình khơi dậy tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, phát huy nội lực, thế mạnh của các hộ, hỗ trợ nhau về KH-KT, cây, con giống, giới thiệu đầu ra cho sản phẩm; giúp tạo việc làm, nâng cao thu nhập, từng bước vươn lên làm giàu chính đáng cho gia đình, quê hương. 

Lĩnh vực ANTT, các mô hình thể hiện vai trò quan trọng trong đảm bảo ổn định ANCT - TTATXH ở cơ sở. Quần chúng Nhân dân tham gia tuần tra, kiểm soát giữ bình yên KDC, cung cấp nhiều thông tin có giá trị, giúp lực lượng Công an đẩy nhanh quá trình giải quyết các vụ án. Nổi bật như mô hình: "Ban bảo vệ dân phố”, "Tổ an ninh Nhân dân”, "Đội dân phòng”, "Khu phố không có thanh niên mắc tệ nạn xã hội”, "Tiếng kẻng an ninh vây bắt tội phạm”, "KDC tự quản về ANTT”, "Cụm an ninh giáp ranh”… 

Đối với lĩnh vực VH-XH, các mô hình tự quản về bảo vệ môi trường phần lớn gắn với hoạt động của các tổ CT-XH và các phong trào thi đua, cuộc vận động như: "Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, "Nhà sạch, vườn đẹp, môi trường trong lành, ngõ xóm văn minh”... Qua hoạt động, tạo chuyển biến về nhận thức, hành động của mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng; phát huy tính chủ động trong tập kết, xử lý rác, duy trì ra quân dọn vệ sinh định kỳ, góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường, xây dựng KDC sáng, xanh, sạch, đẹp. Mô hình tự quản trong công tác DS-KHHGĐ tuyên truyền các gia đình thực hiện không sinh con thứ 3 để đảm bảo sức khỏe, có điều kiện phát triển kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc. Một số loại hình khác như mô hình KDC kiểu mẫu, gia đình kiểu mẫu… cũng được cộng đồng hưởng ứng. 

Theo đánh giá của UBMTTQ tỉnh, hoạt động tự quản ở KDC từng bước đi vào nền nếp, có chiều sâu. Nhiều mô hình có sức lan tỏa, được nhân rộng. Các tổ tự quản là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với Nhân dân; phát huy hiệu quả thiết thực trong tuyên truyền, thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương. Qua đó, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ gìn ANTT, an toàn xã hội ngay từ cơ sở, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đặc biệt, khi thực hiện nhập xóm, xã, địa bàn rộng hơn, mô hình tự quản trong cộng đồng càng phát huy hiệu quả. Một số khó khăn, hạn chế trong hoạt động của mô hình tự quản đã được xác định và rút ra kinh nghiệm, cũng như đề ra phương hướng trong thời gian tới.