Thiền là sự tập trung thư giãn tâm trí, vì thế không quan trọng tư thế khi bạn thiền ẢNH: REUTERS

Sự nở rộ của các hoạt động liên quan đến thiền vài năm trở lại đây cho thấy sự quan tâm đặc biệt của nhiều người đến hành thiền. Tuy nhiên, vẫn còn những ý kiến chưa chính xác về thiền phổ biến trong cộng đồng. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Phó giáo sư, tiến sĩ Neal Newfield và Thạc sĩ Tâm lý lâm sàng Võ Thị Minh Huệ để làm rõ một số hiểu lầm này.

* Có phải thiền là kiểm soát tâm trí để không suy nghĩ về bất cứ điều gì?

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Thiền là quan sát một đối tượng, có thể là hơi thở, cảm nhận cơ thể, hình ảnh, suy nghĩ, cảm xúc của mình... không để cho những đối tượng khác ảnh hưởng, tác động tới tâm trí bạn. Nhờ hành thiền, khả năng tập trung của bạn sẽ tăng, làm việc hiệu quả hơn. Tâm trí sẽ được nghỉ ngơi thư giãn, cơ thể sẽ khỏe mạnh, tinh thần tỉnh táo. Bạn quản lý cảm xúc tốt nên giảm hành vi cáu gắt, nóng nảy, tiêu cực.

Thiền, không phải để đầu óc trống rỗng, mà là tập trung vào những suy nghĩ một cách chủ động.

- T.S Neal Newfield:Thiền không phải là dừng suy nghĩ, điều vốn chỉ có khi bạn chết đi. Thiền là huấn luyện tâm trí để nó ngồi xuống, ở yên và nhẹ nhàng kéo nó lại mỗi khi nó lang thang. Mỗi lần bạn chú ý sự lang thang ấy và gọi mời nó trở lại một cách tử tế, dịu dàng thì là bạn đã thành công.

*Thiền có gắn với tôn giáo?

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Thiền là trở về chính mình, hiểu mình, làm chủ được cảm xúc, tỉnh táo trong suy nghĩ, chủ động mọi hành vi. Thiền không phải là niềm tin tôn giáo.

- T.S Neal Newfield:Thực hành thiền thì không theo trường phái nào. Không có hệ thống niềm tin gắn liền với nó, không dựa trên đức tin nào cả. Ta chỉ đang học cách chú ý mà thôi.

* Đỉnh cao của thiền là không còn vương vấn những thứ trần tục?

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Nhiều người nghĩ hành thiền là buông bỏ, không còn có mục tiêu và phấn đấu cho cuộc sống. Họ sợ hành thiền khiến họ không còn khả năng suy nghĩ nhiều, thờ ơ, lãnh cảm. Nhưng thực tế, khi ta biết quan sát đối tượng, tập trung hiện tượng mà không phán xét, sẽ trở nên nhạy cảm và sâu sắc hơn.

- T.S Neal Newfield:Hãy nghĩ về nó như một loại bài tập thể dục cho tâm trí, để phát triển thế mạnh sẵn có, sự tập trung, và khả năng ổn định.

* Thiền chỉ phù hợp với người trưởng thành?

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Trong cuộc sống chúng ta đều từng thực hành thiền, chỉ là chúng ta không biết và gọi tên những cảm giác đó. Bản thân mỗi đứa trẻ sinh ra đã có khả năng quan sát, đã không phán xét. Vì thế, thiền không phải chỉ dành cho người lớn, mà trẻ em cũng có thể thực hành thiền. Khi chúng tôi hướng dẫn yoga và thiền cho trẻ, các em rất thích và hợp tác tốt.

* Nhiều người cho rằng thiền là phải ngồi đúng tư thế hoa sen...

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Thiền không phải chỉ là ngồi tư thế hoa sen và im lặng. Thiền là sự tập trung thư giãn tâm trí, vì thế không quan trọng tư thế khi bạn thiền. Điều quan trọng là bạn kéo dài thời gian quan sát và tập trung vào việc bạn muốn. Bạn có thể thiền đi, chánh niệm trong từng bước chân. Thiền nằm là khi nằm thả lỏng và quan sát cơ thể mình. Thiền ăn là khi tập trung vào thức ăn mà không bị sao nhãng.

* Thiền được ứng dụng như thế nào trong trị liệu tâm lý?

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Trị liệu tâm lý kết hợp với chánh niệm - sự chú tâm đến những gì đang xảy ra trong giây phút hiện tại, một cách vô tư, không phê phán hoặc so sánh - là phương pháp đã phổ biến ở Mỹ và các nước khác. Ở Việt Nam, phương pháp này chưa phổ biến vì rất ít tâm lý gia hành thiền và ứng dụng trong trị liệu.

- T.S Neal Newfield:Chánh niệm trở thành một phần của liệu pháp tiếp nhận và cam kết, liệu pháp hành vi biện chứng. Thiền được đề xuất trong điều trị lạm dụng chất gây nghiện, hội chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn, rối loạn lo âu, tức giận, trầm cảm và nhiều rối loạn khác.

* Những lưu ý khi thiền?

- Th.S Võ Thị Minh Huệ:Thiền tốt cho sức khỏe cơ thể và tâm trí, nhưng cần tìm cho mình phương pháp thực hành phù hợp. Nhất là cần người có kinh nghiệm hướng dẫn.

Các tin khác

Chủ động phòng, chống dịch bệnh thời điểm giao mùa

Cứu sống nam sinh người Mỹ bị tay lái xe đạp đâm thủng cổ

Tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW về “Đẩy mạnh công tác bảo hiểm y tế trong tình hình mới”

Phát động Tháng hành động vì an toàn thực phẩm

---

Cảnh báo an toàn thực phẩm trước cổng trường học

Từ đầu năm 2024 đến nay, trong số 5 vụ mất an toàn vệ sinh thực phẩm diễn ra trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa thì có tới 4 vụ nạn nhân là học sinh.

Huyện Mai Châu kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

Mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) ảnh hưởng không nhỏ đến công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình và phát triển KT-XH. Để đưa tỷ số giới tính về mức cân bằng, Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Mai Châu đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức của người dân về công tác dân số, từng bước khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh (GTKS) và tỷ lệ sinh con thứ 3, qua đó nâng cao chất lượng dân số.

Đã có hơn 10.000 ca tay chân miệng, các dịch bệnh sởi, ho gà... tăng ca mắc

Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 10.000 ca mắc tay chân miệng, tăng so với cùng kỳ; các dịch bệnh khác có vaccine dự phòng như sởi, ho gà... cũng tăng số mắc.

Chưa có bằng chứng cúm A/H9N2 lây từ người sang người

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh do Bộ Y tế tổ chức chiều 10/4, Tiến sĩ Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế đã thông tin về tình hình sức khỏe nam bệnh nhân (37 tuổi, cư trú tại xã Tân Lý Đông, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) mắc cúm A/H9N2 đầu tiên ở nước ta; đồng thời khuyến cáo người dân không nên quá hoang mang lo lắng vì "đến nay chưa có dấu hiệu, trường hợp nào lây nhiễm lây nhiễm từ người sang người".

Tháo gỡ vướng mắc liên quan các quy định về khám, chữa bệnh

Chiều 9/4, Bộ Y tế tổ chức hội nghị trực tuyến phổ biến Nghị định 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 quy định chi tiết một số điều của Luật khám bệnh, chữa bệnh đến hơn 300 điểm cầu tại các bộ, ngành liên quan, các đơn vị trực thuộc Bộ, các Bệnh viện Trung ương, hiệp hội, sở y tế, bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố, trường đại học chuyên ngành sức khỏe…

Bệnh tay chân miệng có xu hướng gia tăng tại Hà Nội

Ngày 8/4, Sở Y tế Hà Nội cho biết, trong tuần qua (từ ngày 29/3 đến ngày 5/4), trên địa bàn Hà Nội ghi nhận 124 trường hợp mắc tay chân miệng, tăng 47 trường hợp so với tuần trước.