Nguyễn Thị Kim Ngân - Chủ tịch Quốc hội

Theo chương trình làm việc của kỳ họp thứ 4, trong 3 ngày bắt đầu từ buổi sáng hôm nay Quốc hội sẽ tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Nội dung này sẽ được phát thanh và truyền hình trực tiếp để cử tri và nhân dân theo dõi giám sát. Trên cơ sở đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tại kỳ họp này Quốc hội quyết định lựa chọn 4 nhóm vấn đề để tiến hành chất vấn, đó là:

Thứ nhất, về công tác quản lý thuế hải quan, tăng cường quản lý nợ công an toàn, hiệu quả.

Thứ hai, về việc điều hành chính sách tiền tệ, giải pháp bảo đảm an toàn, hiệu quả cho hệ thống ngân hàng.

Thứ ba, việc ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và công tác quản lý nhà nước về báo chí và truyền thông.

Thứ tư, việc nâng cao chất lượng công tác xét xử, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Tòa án nhân dân đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Gắn với 4 nhóm vấn đề chất vấn các Bộ trưởng, Trưởng ngành gồm Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, sẽ trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Các Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách lĩnh vực, các Bộ trưởng, Trưởng ngành có liên quan đến các nhóm vấn đề chất vấn. Trong quá trình diễn ra phiên họp khi cần thiết sẽ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình, báo cáo làm rõ thêm những nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.

Theo thông lệ đây là kỳ họp cuối năm, Quốc hội sẽ dành toàn bộ buổi chiều ngày 18/11 để chất vấn đối với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về những vấn đề liên quan đến trách nhiệm của Chính phủ để làm rõ thêm các nội dung chất vấn.

Bùi Thu Hằng - Hoà Bình (sáng 16-11-2017)

Hiện nay mặc dù ngành thuế đã có nhiều biện pháp trong công tác quản lý hóa đơn bán hàng thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin, hỗ trợ phần mềm kê khai thuế và nộp thuế điện tử cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, tình trạng doanh nghiệp, hộ kinh doanh bán hàng không xuất hóa đơn diễn ra rất phổ biến. Chỉ xuất hóa đơn khi chi tiêu từ ngân sách nhà nước và xuất hóa đơn kèm hàng hóa chưa được quản lý chặt chẽ và thực hiện chưa nghiêm chế tài đối với các doanh nghiệp, các hộ kinh doanh. Bên cạnh đó, thói quen khi mua hàng không lấy hóa đơn của người dân đã tạo kẽ hở cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh kê khai giảm doanh thu bán hàng, từ đó giảm lợi nhuận và tránh thuế thu nhập doanh nghiệp. Tình trạng này không chỉ gây thất thoát nguồn thu cho ngân sách nhà nước mà còn gây mất công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

Xin Bộ trưởng cho biết, bộ sẽ có giải pháp đột phá như thế nào trong thời gian tới để hạn chế thấp nhất tình trạng doanh nghiệp, hộ kinh doanh bán hàng không xuất hóa đơn như hiện nay và giải pháp như thế nào để nâng cao nhận thức và thói quen của người dân khi mua hàng phải lấy hóa đơn, chính là đóng góp tiền thuế để xây dựng đất nước.

Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng trả lời:

Ý kiến của đại biểu Bùi Thu Hằng đoàn Hòa Bình về quản lý hóa đơn thuế.

Báo cáo với đại biểu, hiện nay chính sách thuế áp dụng cho hộ kinh doanh chúng ta cũng đã có những văn bản khá đầy đủ. Từ năm 2015 chúng ta đã sửa đổi theo cách tính thuế là đơn giản. Thuế thu nhập cá nhân phải tính theo tỷ lệ doanh thu, không tính theo biểu thuế lũy tiến như trước năm 2015. Mức thuế áp dụng cho các hộ kinh doanh là khoán, thương mại giá trị gia tăng là 1%, thuế thu nhập doanh nghiệp là 0,5, đối với lĩnh vực dịch vụ thì giá trị gia tăng là 5% và thu nhập doanh nghiệp là 2%. Các hộ kinh doanh này chịu thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp nếu có doanh thu 1 năm là 100 triệu đồng/1năm. Ngoài ra, hộ kinh doanh còn phải nộp phí môn bài và các loại thuế khác như tiêu thụ đặc biệt, tài nguyên bảo vệ môi trường nếu có. Từ môn bài năm 2017 chúng ta thực hiện theo Luật Phí và lệ phí nhưng hộ khoán không phải kê khai mà cơ quan thuế đã thông báo và nộp.

Về xây dựng mức khoán, quy trình của ta hiện nay khá chặt chẽ nhưng đang có nhiều ý kiến. Theo quy trình, cán bộ thuế cấp xã, phường sẽ quyết định. Cán bộ thuế gửi thông báo đến các hộ kinh doanh, các hộ kinh doanh tự khai, trên cơ sở đó Hội đồng thuế xã phường do Chủ tịch Hội đồng, các thành viên là đại diện cơ quan thuế, tài chính, công an, Mặt trận Tổ quốc, đại diện hộ kinh doanh. Hội đồng sẽ xét duyệt, sau đó ra thông báo đợt 1 gửi từng hộ. Các mức khoán cho từng hộ tại xã, phường được thông báo tại trụ sở phường hoặc cơ quan thuế, cũng như thông báo cho các hộ. Theo quy định là khoán 1 năm, nhưng trong năm nếu phát sinh doanh thu tăng 50% sẽ được điều chỉnh. Hiện nay chúng tôi đưa quy trình áp dụng công nghệ thông tin vào xác định thuế khoán.

Nguyễn Tiến Sinh - Hoà Bình (Sáng 16/11/2017)

Thưa Bộ trưởng, tôi xin gửi đến Bộ trưởng câu hỏi về an toàn nợ công. Giai đoạn 2005-2010 được cho là giai đoạn khá rực rỡ của đầu tư công và hệ quả là dấu hiệu xuất hiện rất nhiều nguy cơ về vỡ nợ công ngày càng nợ rõ và để cứu tinh cho tình trạng này thì Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 1792 ngày 15/10/2011 về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước và vốn từ trái phiếu Chính phủ, hệ lụy là hàng ngàn công trình quốc kế dân sinh trong khắp cả nước rơi vào đình đốn và giãn hoãn. Giai đoạn 2015-2020 mặc dù Quốc hội đã có nghị quyết về đầu tư công cho cả giai đoạn tổng mức khoảng độ 2 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn trình Quốc hội những đề án, dự án quốc gia và vùng với phần vốn rất lớn, trong đó khả năng cân đối gặp rất nhiều khó khăn.

Theo báo cáo kế hoạch đầu tư công năm 2017 của Chính phủ có 5 tồn tại hạn chế, trong đó có 4 tồn tại hạn chế liên quan đến vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công đó là nguy cơ để dẫn đến phá vỡ kế hoạch nợ công cho giai đoạn 2015 và 2020. Thưa Bộ trưởng, sắp tới đây Bộ Tài chính có thể sẽ được Quốc hội giao cho quản lý nợ công theo Luật Quản lý nợ công. Theo Bộ trưởng thì lịch sử năm 1792 có lặp lại vào năm 2021 khi chúng ta kết thúc chu kỳ đầu tư công giai đoạn 2015 - 2020 với tính chất và mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn, đe dọa đến an toàn nợ công và Bộ trưởng có giải pháp nào để đảm bảo quản lý chất lượng và hiệu quả về đầu tư công trong giai đoạn 2015 - 2020. Xin cảm ơn Bộ trưởng.

Đinh Tiến Dũng - Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời:

Kính thưa Quốc hội,

Về ý kiến của đại biểu Nguyễn Quang Tuấn và đại biểu Nguyễn Tiến Sinh liên quan đến vấn đề hiệu quả đầu tư công. Chúng tôi với chức năng, nhiệm vụ của chúng tôi, xin báo cáo một số ý như sau. Đúng như đại biểu nói là chất lượng hiệu quả đầu tư công là vấn đề rất trọng tâm và nằm trong chương trình tái cơ cấu lại đầu tư công. Về lĩnh vực quản lý nhà nước thì thuộc trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng như các bộ, ngành, các địa phương trong vấn đề sử dụng.

Về Bộ Tài chính thì chúng tôi đang triển khai các nhiệm vụ như nâng cao hiệu quả của sử dụng vốn vay rồi chuyển cấp phát sang cho vay lại rõ trách nhiệm hơn, rồi hạn chế tối đa bảo lãnh Chính phủ, rồi phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan địa phương để kiểm soát chặt chẽ chi tiêu nợ công, đồng thời tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống pháp luật về nợ công. Đấy là cái chung là như thế.

Nguyễn Tiến Sinh - Hoà Bình tiếp tục chất vấn

Xin cảm ơn 2 Bộ trưởng đã trả lời câu hỏi của tôi. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời rất khái quát. Tôi thấy trả lời như vậy rất khó. Có mấy ý như sau:

Bộ trưởng nói sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để có thể quản lý tốt và nâng cao chất lượng nợ công. Nhưng tôi xin trích dẫn Báo cáo của Chính phủ về đánh giá tình hình nợ công có mấy điểm như sau:

Hạn chế thứ nhất, phân bổ vốn trong dự án không đáp ứng các nguyên tắc, tiêu chí; dàn trải, kéo dài thời gian thực hiện so với quy định.

Hạn chế thứ hai, tình trạng ỷ lại vào ngân sách Trung ương nên thường dành vốn cho các mục tiêu khác, sau đó trong quá trình triển khai thực hiện lại đề nghị Trung ương hỗ trợ vốn đối ứng.

Hạn chế thứ ba, năng lực chủ đầu tư còn hạn chế dẫn đến việc nhiều dự án bị vỡ thầu, chậm tiến độ, vượt chi phí, gây thất thoát và lãng phí vốn đầu tư do năng lực quản lý của chủ đầu tư và tư vấn yếu, tình trạng chuẩn bị sơ sài mang tính hình thức nhưng vẫn tồn tại ở một số nơi dẫn tới khi dự án được bố trí kế hoạch lại yêu cầu điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư. Như vậy, hoàn toàn ở đây không phải là câu chuyện chúng ta thiếu quy định của pháp luật mà việc thực hiện chính sách pháp luật ở đây không nghiêm.

Hơn nữa, báo cáo với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đây không phải là tình hình của trước năm 2011 trước khi có Chỉ thị 1792, báo cáo đánh giá tồn tạim hạn chế của năm 2017 và vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Nếu vấn đề này không được khắc phục ngay thì năm 2021 chắc chắn Chỉ thị 1792 mới phải ra đời, khi đó hậu quả sẽ còn khốc liệt hơn. Bởi vì, tất cả các dự án kể cả của Quốc hội, các địa phương khởi công mà không bố trí vốn thì sẽ không hoàn thành được, như vậy chúng ta sẽ có 2 lựa chọn: Một là đình lại để đảm bảo an toàn nợ công; hai là tiếp tục cho vay và như vậy rất khó khăn về nguồn và nợ công sẽ không được kiểm soát thì nguy cơ sẽ rất nặng nề đối với kinh tế của đất nước. Đây là 2 vấn đề tôi mong các Bộ trưởng sẽ xác định rõ trách nhiệm và xử lý sắp tới cho thật tốt. Tôi xin hết ý kiến.

Đinh Tiến Dũng - Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời:

Kính thưa Quốc hội,

Về ý kiến của đại biểu Nguyễn Tiến Sinh, đại biểu Mai Bộ, đại biểu Hoàng Quang Hàm liên quan đến hiệu quả đầu tư công, vay trong nước và vay nước ngoài. Báo cáo tổng hợp về ODA theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có đảm bảo trong giới hạn 300 nghìn tỷ mà trong dự toán kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được thông qua không thì Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có trả lời./.

           Thư ký: Phan Thanh Nga