Những năm qua, tỉnh ưu tiên dành nguồn lực từ các chương trình, dự án, chính sách tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu như: giao thông, thủy lợi, điện sinh hoạt, trường học, y tế; hỗ trợ phát triển sản xuất; đào tạo nghề, mở rộng việc làm cho con em dân tộc thiểu số để có thu nhập cao hơn; triển khai các hoạt động sinh kế hỗ trợ đồng bào ổn định sản xuất, đời sống. Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM), giảm nghèo bền vững đã tạo đà phát triển toàn diện khu vực nông thôn của tỉnh. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày một nâng lên. Hiện nay, toàn tỉnh có 65/129 xã đạt chuẩn NTM. Sau gần 4 năm thực hiện Nghị quyết số 22/NQ-TW về chủ chương, chính sách phát triển KT-XH miền núi, đến nay, số xã thuộc diện đặc biệt khó khăn (ĐBKK) của tỉnh còn 39% trên tổng số xã, phường, thị trấn (giảm 29 xã so với năm 2017). Thu nhập bình quân tại các xã ĐBKK đạt 25,2 triệu đồng/người/năm (vượt 5,2 triệu đồng so với mục tiêu nghị quyết). Hàng năm, bình quân tỷ lệ hộ nghèo giảm khoảng 3%; năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo các xã ĐBKK còn 23,12% (đạt mục tiêu nghị quyết đề ra).

Một chủ trương "đòn bẩy” giúp cho đời sống bà con dân tộc thiểu số phát triển là Nghị quyết số 03-NQ/TU, ngày 30/7/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về lãnh đạo phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. Theo đó, mục tiêu tổng quát nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong tỉnh, chủ động đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững; thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của vùng ĐBDTTS&MN so với bình quân chung của cả nước. Phấn đấu đến năm 2025, giảm 50% số xã, thôn, bản ĐBKK; đến năm 2030 cơ bản không còn xã, thôn, bản ĐBKK.

Đồng chí Bùi Tiến Lực, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Trưởng Ban Dân tộc (HĐND tỉnh) đánh giá: Thời gian qua, Ban Dân tộc (HĐND tỉnh) đã phát huy vai trò giám sát việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với ĐBDTTS, trong đó có các chương trình: 30a, xây dựng NTM, giảm nghèo bền vững, phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN; phối hợp các cơ quan Nhà nước tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách, nghị quyết thuộc thẩm quyền của địa phương liên quan đến vấn đề phát triển KT-XH, nâng cao đời sống ĐBDTTS. Chúng tôi tin tưởng rằng, với quan điểm của Đảng ta và các cơ chế, chính sách đầu tư, sự nỗ lực của Nhân dân các dân tộc trên địa bàn, đời sống vật chất, tinh thần ĐBDTTS của tỉnh ngày càng phát triển. 

Giai đoạn 2021 - 2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh ban hành các nghị quyết, quyết định, kế hoạch liên quan đến cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh. Trong đó, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 47/NQ-HĐND, ngày 9/12/2021 về thông qua đề án thực hiện Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh; Nghị quyết số 128/2022/NQHĐND, ngày 4/5/2022 về ban hành quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng của ngân sách địa phương thực hiện Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MT giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh. Đây là những văn bản về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện sự quan tâm sâu sắc tới lĩnh vực công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn tới, dành được sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, phát huy sức mạnh tổng hợp, ưu tiên các nguồn lực đầu tư, hỗ trợ phát triển toàn diện KT-XH đối với vùng ĐBDTTS&MN của tỉnh.

Đồng chí Đinh Thị Thảo, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết: Nhờ hiệu quả nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ của các chương trình, dự án, chính sách đối với vùng ĐBDTTS&MN, đặc biệt là Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN, năm 2022, toàn tỉnh có 8 xã, gồm: Hữu Lợi, Bảo Hiệu, Lạc Lương (Yên Thủy); Quyết Chiến, Gia Mô, Lỗ Sơn (Tân Lạc); Hợp Phong (Cao Phong); Cao Sơn (Đà Bắc) thoát khỏi diện ĐBKK, đồng thời được công nhận hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM. Phát huy những kết quả đạt được, năm 2023, tỉnh tiếp tục thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, ưu tiên phát triển toàn diện, nhanh, bền vững vùng ĐBDTTS&MN; thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, UBND tỉnh đã ban hành Chương trình phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN với 10 dự án, 14 tiểu dự án, 36 nội dung đầu tư khác nhau được tích hợp từ nhiều chính sách dân tộc.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện các chương trình, dự án, chính sách đối với vùng ĐBDTTS&MN vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, thường xuyên xảy ra mưa lớn, lũ bão, sạt lở, gây thiệt hại lớn về người và tài sản, hoa màu; tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp phần nào ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, lao động và sản xuất của ĐBDTTS, ảnh hưởng đến các hoạt động, kế hoạch triển khai thực hiện các chương trình, dự án, chính sách dân tộc. KT-XH vùng ĐBDTTS&MN của tỉnh còn chậm phát triển; tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo vùng ĐBDTTS&MN vẫn cao và có sự chênh lệch; đời sống người dân còn nhiều khó khăn, thiếu tính bền vững; chất lượng nguồn nhân lực thấp; nhận thức của một bộ phận người dân chưa sâu sắc, toàn diện, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước...

Nhằm tiếp tục chăm lo cho ĐBDTTS&MN, tỉnh đang tập trung thực hiện một số nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như: Các cấp, ngành tiếp tục tổ chức quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc, chính sách dân tộc đối với vùng ĐBDTTS&MN. Triển khai có hiệu quả đề án tổng thể và Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN trên địa bàn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Tiếp tục tham mưu đầu tư, hoàn thiện đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng cho vùng ĐBDTTS, trong đó ưu tiên đầu tư, củng cố, hoàn thiện cơ sở hạ tầng về giao thông, thủy lợi, văn hóa, y tế, giáo dục, điện, nước sinh hoạt, chợ nhằm phục vụ dân sinh; cải thiện điều kiện sinh kế, đẩy mạnh ứng dụng KHKT để phát triển sản xuất. Quan tâm nâng cao chất lượng GD&ĐT, y tế. Tiếp tục phối hợp tham mưu đẩy mạnh phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; hỗ trợ giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số; quảng bá các loại hình du lịch bản địa, sản phẩm văn hóa truyền thống. Cùng với đó, quan tâm phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với giải quyết việc làm, đảm bảo các chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội. Tiếp tục phối hợp thực hiện củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở; đẩy mạnh phòng, chống tội phạm, giữ gìn và đảm bảo AN-QP trong vùng ĐBDTTS. Về nguồn lực tài chính, ngoài nguồn vốn được phân bổ thực hiện, huy động mọi nguồn lực, lồng ghép các chương trình, chính sách để phát huy hiệu quả tổng hợp, đồng bộ từ các nguồn vốn... Hướng tới mục tiêu củng cố, phát huy tinh thần đoàn kết toàn dân tộc; thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, kế hoạch phát triển KT-XH, Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS&MN giai đoạn 2021 - 2025.