(HBĐT) - Một ngày đầu thu, chúng tôi ngược dốc lên các xã vùng cao của huyện Tân Lạc. Con đường liên xã rải nhựa phẳng lỳ, hai bên đường là những nương ngô, ruộng lúa xanh mướt. Xen canh đó là những ruộng su su trải dài tận chân núi. Buổi chiều, bà con tranh thủ hái ngọn su su về giao cho thương lái cho kịp chuyến xe. Vài chiếc ô tô tải nhỏ chạy quanh xóm để thu gom rau của từng nhà mang về Hà Nội.
Vừa thoăn thoắt hái rau, anh Bùi Văn Thín ở xóm Biệng, xã Quyết Chiến vừa trò chuyện: Nhà tôi có khoảng 3.000 m2 đất. Trước đây, trồng lúa mỗi vụ thu được 1-2 tấn thóc. Năm nào mất mùa thì không đủ ăn. Khi có dự án tôi bỏ lúa để trồng su su. Đây là cây dễ trồng, dễ chăm sóc, phù hợp với đất và điều kiện canh tác ở vùng cao. Cả quá trình trồng đến khi thu hoạch chỉ bón phân, không phải phun thuốc BVTV, nặng nhất là công làm giàn và thu hoạch. Vào vụ thu hoạch, mỗi ngày gia đình tôi thu ít nhất từ 50 - 60 kg, ngày nhiều trên 1 tạ. Nếu như đất này không bị ngập úng thì mỗi ngày thu cũng được 1 tạ rau.
Trồng cây su su nhằm tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân ở xóm Biệng, xã Quyết Chiến (Tân Lạc).
Chị Đinh Thị Quyết ở xóm Biệng là cán bộ khuyến nông xã Quyết Chiến cho biết: Năm nay, bà con trồng su su phấn khởi lắm! Hầu hết các đầu mối đều thu mua mức tối thiểu 5.000 đồng /kg. Nếu giá duy trì được như này thì vùng rau su su của xã sẽ được mở rộng, đời sống của bà con còn khá hơn. Năm nay một số đơn vị chuyên cung ứng rau hữu cơ đã bắt đầu thu mua như cửa hàng rau sạch Bác Tôm ở Hà Nội. Mỗi tuần cửa hàng nhập 2-3 lần, mỗi lần hơn 100 hộp rau.
Chị Quyết nhớ quá trình bền bỉ trải qua nhiều thăng trầm của thị trường. Năm 2008, Công ty TNHH Phương Huyền cùng một số đơn vị khác đã đưa cây su su trồng ở các xã vùng cao huyện Tân Lạc. Lúc đầu nhiều người không tin cây này hiệu quả hơn lúa, ngô. Nhiều nhà mang giống về băm cho lợn ăn. Năm đó, một số nhà trồng cây phát triển tốt, tư thương đến tận nơi thu mua với giá cao. Khi nhìn thấy tận mắt người trồng bỏ tiền vào túi, người ta mới tin cây su su có giá trị. Từ đó nhiều hộ gia đình mới trồng theo. Rồi có những năm rớt giá như thời điểm năm 2014, 2015, giá ngọn su su bị tư thương ép xuống. Có lúc chỉ 1.000 - 2.000 đồng /kg. Với giá như vậy, chỉ đủ tiền công thu hoạch, không có công chăm sóc. Thấy vậy, nhiều người không khoanh tay nhìn thương lái ép giá, họ tự tìm mối bán. Họ mua giá tốt nhất để bà con không chịu thiệt. Đến giờ đã có khoảng 10 đầu mối thu mua nên việc ép giá không còn. Có lúc giá bán xuống nhưng chúng tôi vẫn mua giá 5.000 đồng /kg để bà con giữ lấy cây su su. Năm nay, diện tích cây su su của xã tăng lên 40 ha.
Chị Quyết cho biết thêm: Vừa rồi, xã Quyết Chiến được các dự án hỗ trợ đầu tư đưa một số loại rau vào trồng hữu cơ. Trong đó có cây su su. Đây là hướng mới để su su nâng cao được giá trị và phát triển bền vững trến đất vùng cao huyện Tân Lạc.
Việt Lâm