Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Khà Văn Diễn, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Năm 2016, Xăm Khòe có 6/10 xóm được công nhận danh hiệu làng văn hóa, hơn 70% hộ được công nhận gia đình văn hóa. Trong đó duy nhất xóm Sun là đạt được danh hiệu làng văn hóa 5 năm liên tiếp, các xóm còn lại được công nhận 1 năm và đều không giữ vững được danh hiệu làng văn hóa liên tiếp các năm sau. Đây là một trong những khó khăn lớn mà xã Xăm Khòe đang phấn đấu vượt qua để đạt được tiêu chí số 16 trong xây dựng NTM.

Để được công nhận danh hiệu làng văn hóa, các xóm phải thực hiện các nội dung, tiêu chí theo quy định như: Đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển; đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, phong phú; môi trường cảnh quan xanh - sạch - đẹp; chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tại xã Xăm Khòe, việc bình xét và công nhận danh hiệu làng văn hóa diễn ra công khai, minh bạch và đúng theo quy định. Trong xóm chỉ cần có 1 người vi phạm pháp luật như trộm cắp, đánh nhau gây mất đoàn kết tình làng, nghĩa xóm cũng không được công nhận làng văn hóa. Một trong những nguyên nhân, cũng là khó khăn lớn nhất ảnh hưởng đến việc giữ vững danh hiệu làng văn hóa tại các xóm ở xã Xăm Khòe là tình trạng người nghiện còn cao. Theo thống kê của lực lượng công an xã, tính đến tháng 6/2017, toàn xã có 16 người nghiện phân bố rải rác tại các xóm. Tình hình tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp. Các sản phẩm văn hóa độc hại, mặt trái của cơ chế thị trường tiếp tục tác động, ảnh hưởng đến giáo dục đạo đức, lối sống và xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh trong nhân dân. Những vấn đề trên trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến chất lượng danh hiệu làng văn hóa.

Bên cạnh đó, nhiều gia đình chưa nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa mà còn thờ ơ, không quan tâm đến các vấn đề chung của xóm, thậm chí không đóng góp các khoản quỹ do xóm, xã phát động cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến việc giữ gìn danh hiệu làng văn hóa liên tiếp của xã Xăm Khòe.

Hiện nay, tất cả các xóm cần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân gắn với phong trào xây dựng NTM, việc giữ vững và nâng cao chất lượng danh hiệu "làng văn hóa” hàng năm và nhiều năm liên tục là vô cùng cần thiết để góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh cho người dân.

Đồng chí Khà Văn Diễn, Phó Chủ tịch UBND xã Xăm Khòe cho biết thêm: Để khắc phục những khó khăn trong việc giữ vững danh hiệu "làng văn hóa” hàng năm và liên tục trong thời gian tới, xã Xăm Khòe cần nỗ lực thực hiện một số giải pháp như: Tiếp tục kiện toàn Ban chỉ đạo phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, đảm bảo phối hợp giữa các hội, đoàn thể để đổi mới phương thức hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên. Đồng thời tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trên loa phát thanh xóm, các cuộc họp về các tiêu chí trong bộ tiêu chí xây dựng làng văn hóa để người dân hiểu và nâng cao ý thức thực hiện. Tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội; đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường; phòng, chống ngăn chặn các sản phẩm độc hại và các tệ nạn xã hội; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; quy ước khu phố văn hóa.

                                                                                Thu Thủy