Bảo tàng chứng tích chiến tranh luôn là điểm đến của du khách trong và ngoài nước khi đến với Thành phố Hồ Chí Minh.
Mỗi khi có dịp vào thành phố mang tên Bác, Dinh Độc Lập và Bảo tàng chứng tích chiến tranh luôn là những địa chỉ chúng tôi đến. Bởi ở nơi này, những người chưa từng đi qua chiến tranh có thể "chạm” được vào ký ức thời khói lửa một cách chân thật, rõ nét nhất. Trong chuyến đi Thành phố Hồ Chí Minh vào đầu tháng 4/2025, tôi không thể quên một người đàn ông nói giọng Bắc có mái tóc bạc trắng đi cùng những người bạn. Họ từng là những chiến sỹ giải phóng quân. Trong ngày 30/4/1975, họ có mặt tại Sài Gòn. Trò chuyện với những người lính cựu, chúng tôi được biết, họ đang trên hành trình trở lại chiến trường xưa. Thành phố Hồ Chí Minh là điểm cuối của cuộc hành trình. Tất cả họ từng vượt qua mưa bom, bão đạn để tiến đến thành phố này với khí thế "ào ào thác đổ” khi còn xuân trẻ. Với bước chân thần tốc, họ đến để giải phóng non sông, đưa đất nước quy về một mối. Còn hôm nay, họ đến thành phố này với tư thế hiên ngang và tự hào. Không thể nói hết được niềm vui của những người cựu chiến binh đến từ các miền quê khi trở lại chiến trường xưa mà tôi chưa kịp hỏi tên. Chỉ biết lặng nhìn họ - những người đã góp xương máu, hiến dâng cả tuổi xuân để làm nên chiến thắng lẫy lừng - như đang trở lại thuở thanh xuân, băng mình tiến về phía Dinh Độc Lập. Nhìn họ rồi chợt nghĩ, nếu không có những người năm xưa dám hy sinh tuổi xuân, hy sinh xương máu, thì có lẽ không có chiến thắng của ngày 30/4 của 50 năm về trước. Vĩ tuyến 17 - sông Bến Hải, cầu Hiền Lương sẽ mãi là vết cắt, là định giới chia rẽ hai miền Nam - Bắc.
Trở lại thực tại với chất giọng mềm ấm đặc trưng của Nguyễn Thanh Hương - cô hướng dẫn viên tại Dinh Độc Lập đã đưa chúng tôi trở về với khí thế của những "ngày chiến dịch” trong câu chuyện kể. Theo đó, Chiến dịch Hồ Chí Minh được bắt đầu vào những ngày đầu tháng 4/1975, khi thời cơ nối tiếp thời cơ, chiến dịch mở ra chiến dịch, ta xác định trận quyết chiến chiến lược giữa ta và địch đã bắt đầu. Mở đầu chiến dịch, ngày 8/4/1975, Đại tá Nguyễn Thành Trung chỉ huy một phi đội máy bay chiến đấu ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, Dinh Độc Lập. Ngay hôm sau (9/4), ta tiến đánh địch ở Xuân Lộc. Ngày 16/4, ta đập tan lá chắn thép của địch ở Phan Rang (Ninh Thuận), bắt sống 2 tướng và toàn bộ Bộ chỉ huy tiền phương của địch ở đây. Đến ngày 18/4, Tổng thống Mỹ khi đó là Gerald Ford đã phải ra lệnh di tản người Mỹ khỏi Việt Nam. Ngày 20/4, Tổng thống Việt Nam cộng hoà Nguyễn Văn Thiệu từ chức. Ngày 23/4, người Mỹ chính thức phủi tay bỏ rơi chính phủViệt Nam cộng hoà khi tuyên bố chiến tranh kết thúc. Những chiến thắng đã diễn ra cùng lúc với quân giải phóng đang chiếm lĩnh các vị trí xuất phát để tiến công vào giải phóng Sài Gòn. Thời khắc lịch sử đó như một phiến đá bền chắc vẫn tồn tại trong trái tim của nhiều thế hệ người Việt Nam. Đúng 17h00’ ngày 26/4/1975, cuộc tổng công kích đánh chiếm Sài Gòn bắt đầu. Các mục tiêu tấn công của ta ngập chìm trong bão lửa, binh lính ngụy hoảng loạn vứt súng, bỏ vị trí chiến đấu chỉ biết tìm đường chạy thoát thân. Trong trận đánh cuối cùng để kết thúc gần 11.000 ngày đêm "đi trong mưa bom, bão đạn” của quân thù, dân tộc ta đã chiến thắng. Đúng 11h30’ ngày 30/4/1975, lá cờ giải phóng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, kết thúc 21 năm kháng chiến, cứu nước gian khổ, ác liệt, anh dũng và kiên cường của cả dân tộc Việt Nam.
Cho đến bây giờ, đã 50 năm qua đi nhưng khi nói chuyện với chúng tôi, những người lính một thời xông pha trận mạc không giấu sự tự hào: Nếu có sống và trải qua thời kỳ chiến đấu gian khổ thì mới thấm thía và thấy được hết giá trị của độc lập, tự do. Vì điều đó cả dân tộc Việt Nam và biết bao thế hệ người Việt Nam đã không tiếc máu xương, không tiếc tuổi thanh xuân để giành lấy độc lập, tự do cho dân tộc; thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ cho đất nước mình. Chúng tôi tự hào khi đi đến thời khắc cuối cùng của cuộc kháng chiến trường kỳ: thời khắc chiến thắng!
50 năm trôi qua, Dinh Độc Lập nơi từng được xem là biểu tượng cho quyền lực của Mỹ - ngụy tại miền Nam Việt Nam giờ trở thành điểm hẹn văn hóa, di tích lịch sử quốc gia đặc biệt; là nơi những người lính chiến và cả những cựu binh Mỹ đi tìm lại chính mình thời trai trẻ. "Với tôi, những người cựu chiến binh Mỹ bây giờ là những người bạn thân thiện, dễ mến. Còn quá khứ ư! Hãy để nó mãi mãi trở thành niềm tự hào của cả một dân tộc anh hùng”, tôi xúc động khi được nghe những cựu chiến binh đã nói như vậy trong cuộc hành trình tìm về ký ức cuộc chiến của mình trên thành phố mang tên Bác vào những ngày tháng Tư lịch sử này.
Vũ Phong
Phát triển bởi ICT GROUP.
