(HBĐT) - Mỗi khi Tết đến, xuân về, trên khắp các bản, làng trong tỉnh tổ chức nhiều trò chơi dân gian và các hoạt động văn nghệ, thể thao thu hút đông đảo người dân tham gia. Trong đó, tung còn là một trong những hoạt động vui nhất, thu hút nhiều thanh niên nam, nữ tham gia.


 

Ném còn là trò chơi dân gian hấp dẫn người dân chơi vào các dịp lễ hội và đầu năm mới.

Trò chơi tung còn hiện nay vẫn được nhiều dân tộc như Thái, Mường, Tày thường xuyên tổ chức trong các dịp lễ, tết và có luật ném còn giống nhau. Với người Thái, trò chơi tung còn đưa tới thông điệp mong muốn âm - dương hòa hợp, cầu mong con cái trong nhà đông đúc. Những người Thái hiếm muộn rất hào hứng thi ném còn để cầu tự. Họ hướng quả còn ném thường về đầu nguồn sông hay suối, chính là hướng về các bản làng người Thái.

Với người Tày, trò chơi ném còn mang ý nghĩa cầu mùa. Trước khi khép hội, thầy mo sẽ rạch quả còn thiêng (đã được ban phép) lấy hạt bên trong, tung lên để mọi người cùng hứng lấy vận may. Người Tày quan niệm hạt giống này sẽ mang lại mùa màng bội thu và may mắn, vì nó đã được truyền hơi ấm của những bàn tay nam, nữ.

Còn đối với người Mường, hội ném còn là dịp để nam thanh, nữ tú gặp nhau, tìm hiểu, là "bà mối” se duyên. Bên nào thua sẽ phải để lại một vật làm tin, thường người thua sẽ là các chàng trai. Sau lễ hội, chàng trai quay lại nhà cô gái để xin lại vật đã gửi làm tin, là cái cớ để hai người gặp gỡ, tìm hiểu.

Cho chúng tôi xem quả còn mới được làm xong, chị Bùi Thị Mận, xã Phong Phú (Tân Lạc) hồ hởi cho biết: Trò chơi tung còn có từ xa xưa, đây là một trong những trò chơi dân gian thường được tổ chức vào ngày lễ, Tết thu hút đông đảo người dân ở mọi lứa tuổi tham gia. Để chuẩn bị cho lễ hội tung còn, các cô gái khéo tay đã chuẩn bị những quả còn với nhiều múi vải màu xanh đỏ sặc sỡ được ghép nối với nhau. Bên trong quả còn, họ nhồi thóc, hạt vừng, hạt cải, hạt bông. Những loại hạt này thể hiện khát vọng sinh sôi, nảy nở, thóc nuôi sống con người, còn bông cho sợi vải. Dây còn cũng được khâu bằng vải, một đầu đính vào điểm tâm giao của hình vuông quả, bốn góc còn được đính thêm các tua vải nhiều màu trông đẹp mắt và cũng giúp quả còn định hướng khi được tung lên. Ai cũng muốn có quả còn đẹp nhất để đi tung trong ngày hội. Ngày hội tung còn diễn ra trong không khí tưng bừng, náo nhiệt từ sáng mồng một Tết. Con trai, con gái từng đoàn trong những bộ quần áo sặc sỡ như rừng xuân đơm hoa khoe lá. Họ kéo đến bãi tung còn, nơi hàng năm thường được tổ chức.

Giữa bãi đất rộng bằng phẳng, người dân dựng những cây còn thật cao, thật đẹp. Cây còn được chọn là những cây tre già, thẳng, dóng dài, cao khoảng 20 m. Phần ngọn được gắn một vòng tròn có đường kính khoảng 60 cm. Tâm vòng tròn được dán giấy và tô màu, bên ngoài trang trí bằng giấy nhiều màu sắc. Thường thì bao giờ cũng là những cặp nam thanh, nữ tú tung còn cùng nhau mở đầu cho cuộc chơi. Các chàng trai tung trước, khi quả còn được chàng trai bên này tung lên, chui qua vòng tròn trên đầu cây tre, người con gái đứng bên kia bắt được rồi ném trở lại vòng tròn cho người con trai bên này bắt. Cứ thế, cuộc chơi kéo dài đến hết buổi mà vẫn không phân được thắng thua bởi những chàng trai, cô gái tài tình, khéo léo hiểu ý nhau. Điều ấn tượng và thú vị nhất của ném còn là trước đó, mỗi chàng trai đều "ngầm” chọn cho mình cô gái để tung còn. Sau hội tung còn, chàng trai quay lại tìm nhà cô gái (người thắng cuộc) để xin lại vật làm tin trong cuộc thua. Nhưng thực ra, đó chỉ là cái cớ để các chàng trai tìm đến nhà cô gái mà họ thầm yêu, trộm nhớ. Chỉ mong đợi mùa xuân mau về để được vào hội tung còn để được "thua” cô gái, gửi vật làm tin cho nhau.

Ngày nay, tung còn vẫn được duy trì ở nhiều bản, làng vào dịp Tết Nguyên đán với ý nghĩa là trò chơi giải trí, giao duyên. Mọi người xếp thành hai hàng hai bên, nhiều khi không có cây tre ở giữa với vòng tròn trên đầu mà đơn giản chỉ tung ở phía bên này qua bên kia. Ngày Tết, họ chơi bắt còn để rồi kết đôi thành vợ, thành chồng để cùng nhau đoàn kết, xây dựng bản làng no ấm. Trò chơi tung còn vừa có tính văn hóa vừa có tính thể thao, rèn luyện sự tinh tế, khéo léo cho người chơi.

Hồng Ngọc

 

 



Các tin khác


Huyện Lạc Thủy: Sôi nổi hoạt động giúp thanh niên rèn luyện, trưởng thành

Những năm qua, 3 phong trào hành động cách mạng của Đoàn là:"Thanh niên tình nguyện”, "Tuổi trẻ sáng tạo” và phong trào "Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” luôn được Huyện Đoàn Lạc Thuỷ triển khai sâu rộng, toàn diện, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia, đóng góp quan trọng vào phát triển KT-XH của địa phương, tạo môi trường giúp thanh niên được rèn luyện, cống hiến và trưởng thành.

Hộp thư bạn đọc

Gần đây, Báo Hòa Bình nhận được đơn thư, ý kiến của một số bạn đọc phản ánh về các nội dung sau:

Khánh thành công trình thanh niên "Sân chơi thiếu nhi" tại xã Nà Phòn

Ngày 26/3, Agribank Chi nhánh huyện Mai Châu phối hợp Ban Thường vụ Huyện Đoàn Mai Châu tổ chức khánh thành công trình thanh niên "Sân chơi thiếu nhi" tại xóm Xăm Pà, xã Nà Phòn nhân dịp kỷ niệm 93 năm Ngày Thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2024), kỷ niệm 36 năm Ngày Thành lập Agribank (26/3/1988 - 26/3/2024) và chào mừng Đại hội Hội Liên hiệp thanh niên các cấp nhiệm kỳ 2024-2029. Tới dự có lãnh đạo UBND huyện Mai Châu và Agribank chi nhánh huyện.

Đoàn Thanh niên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh tặng sân chơi thanh thiếu nhi xã Quyết Thắng

Thiết thực kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với chủ đề "Thanh niên xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”, Chi đoàn Viện kiểm sát nhân dân tỉnh vừa bàn giao công trình "Sân chơi thanh thiếu nhi” tại xóm Băn Chao, xã Quyết Thắng, huyện Lạc Sơn. Đây là xã Viện kiểm sát nhân dân tỉnh được UBND tỉnh phân công giúp đỡ giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 2453/QĐ- UBND, ngày 27/10/2021.

Màu áo xanh tình nguyện trên quê hương Tử Nê

Những ngày tháng 3, màu áo xanh tình nguyện của tuổi trẻ xã Tử Nê (Tân Lạc) ghi dấu ở các địa bàn, thực hiện nhiều hoạt động sôi nổi, thiết thực. Nhiệt huyết, không ngại khó, ngại khổ với phương châm "Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên", đoàn viên, thanh niên hăng hái tham gia các công trình, phần việc, góp phần làm thay đổi diện mạo quê hương.

Huyện Yên Thủy: Hai trẻ tử vong do đuối nước

Theo thông tin từ UBND xã Đoàn Kết (Yên Thủy), chiều 24/3, cháu B. B. N, sinh năm 2019, trú tại xóm Xàm, xã Phú Lai (Yên Thuỷ) và cháu B. H. V, sinh năm 2020, trú tại xóm Đồng Bài, xã Thịnh Minh (TP Hòa Bình) ở nhà chơi với bà ngoại và mẹ đẻ cháu B. H. V tại xóm Nam Thái, xã Đoàn Kết. Khoảng 16h30', mẹ cháu V không thấy các cháu nên đi tìm thì phát hiện 2 cháu nổi dưới ao phía sau nhà.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục