Bài 2 -Loay hoay chuyện "cần câu”, "con cá”

(HBĐT) - Điều không thể phủ nhận là công tác giảm nghèo ở tỉnh ta trong hơn 2 năm qua luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền. Từ đó, việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững luôn có sự chủ động, linh hoạt. Kết quả đạt được khá ấn tượng với tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 24,38% (năm 2016) ước còn 14,9% (năm 2018). Thế nhưng việc hỗ trợ thế nào cho hợp lý để thêm nhiều hộ thoát nghèo bền vững vẫn là chuyện đáng bàn.


Người dân xã Vầy Nưa (Đà Bắc) phát triển nghề nuôi cá lồng trên hồ Hòa Bình từ nguồn vốn hỗ trợ giảm nghèo bền vững.

Khi hộ nghèo miễn cưỡng nhận "con cá”

"Con cá” ở đây được hiểu là nguồn hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt, muối ăn, giống ngô, lúa, cây ăn quả… cho các hộ nghèo mà tỉnh ta đã và đang triển khai, áp dụng. Từ năm 2016 đến tháng 6/2018, tỉnh ta đã có 110.068 lượt hộ với 462.066 nhân khẩu được cấp hỗ trợ trực tiếp bằng muối iốt, bột canh iốt, giống ngô, lúa, giống cây ăn quả, cây lâm nghiệp và tiền mặt với tổng kinh phí 43.688 triệu đồng. Thực tế đối với hộ nghèo thì mọi sự hỗ trợ đều cần thiết. Tuy nhiên, nếu hỗ trợ theo cách "đại trà”, không đúng đối tượng thì không những không hiệu quả mà còn gây lãng phí.

 Cách đây 3 năm, trong diễn đàn tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội tỉnh tại xã Thượng Cốc (Lạc Sơn), một người dân trong xã đã thẳng thắn: "Xin Nhà nước đừng hỗ trợ chúng tôi bằng muối ăn và giống lúa nữa. Muối chúng tôi ăn không hết - lãng phí, còn giống lúa, do không cùng loại giống mà các hộ khác đang cấy nên lúa của chúng tôi có thể  chín sớm hoặc muộn hơn, dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch hại,  mất mùa…”. 

Mới đây, đến với các huyện: Tân Lạc, Lạc Sơn, Mai Châu, Đà Bắc… chúng tôi tiếp tục nghe phản hồi từ người dân và kiến nghị từ chính quyền địa phương về vấn đề này. Ví như huyện Đà Bắc, lãnh đạo UBND huyện đã mạnh dạn đề nghị: Nên tích hợp chính sách hỗ trợ điện chiếu sáng, dầu hỏa, muối I ốt … vào một chương trình hỗ trợ hộ nghèo. Cho rằng việc tích hợp này sẽ đỡ chồng chéo và giảm dần cơ chế cho không, từ đó xóa dần tư tưởng trông chờ, ỷ lại của người nghèo. 

Qua khảo sát nắm bắt tình hình thực hiện chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn trong thời gian qua, đồng chí Bùi Văn Tinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Lạc cũng có ý kiến: Đề nghị cấp có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét giảm dần các chính sách hỗ trợ trực tiếp cho không, thay vào đó bằng các chính sách hỗ trợ cho vay ưu đãi lãi suất thấp để vừa hỗ trợ, vừa khuyến khích hộ nghèo vươn lên thoát nghèo…

Rõ ràng đã có chuyện người nghèo miễn cưỡng nhận "con cá” mà Nhà nước hỗ trợ. Không nhiều nhưng đó là điều cần lưu tâm để tạo độ thông thoáng cho lộ trình giảm nghèo bền vững.

Nên đầu tư những chiếc "cần câu” và bổ trợ thêm kỹ thuật "câu cá”

Theo ý kiến của các chuyên gia, để giảm nghèo bền vững, việc hỗ trợ "cần câu”, tức là phương tiện, tư liệu, cách thức sản xuất… cho hộ nghèo là hợp lý.  Đi kèm với nhận định này, nhiều chính sách đã được triển khai thông qua các dự án và tiểu dự án như: Dự án "Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng sinh kế, nhân rộng mô hình giảm nghèo ở các xã ngoài Chương trình 30a và Chương trình 135”; dự án "Truyền thông và giảm nghèo về thông tin”; dự án "Nâng cao năng lực và giám sát đánh giá thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững” cùng các tiểu dự án:  "Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo tại các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn”; "Nâng cao năng lực cho cộng đồng và cán bộ cơ sở các xã, thôn bản đặc biệt khó khăn”… Theo đó, hàng trăm ngàn lượt hộ dân trong tỉnh đã được thụ hưởng. 

Tuy nhiên, ngay cả việc cho người nghèo "cần câu” cũng cần tính toán kỹ lưỡng. Hay nói cách khác là phải đầu tư cho "chiếc cần câu” bền, chắc, đồng thời hướng dẫn cách sử dụng cho người dân mới có hiệu quả. Bàn về vấn đề này, đồng chí Đinh Công Báo, Bí thư Huyện ủy Đà Bắc trải lòng: Đà Bắc là huyện nghèo, nếu không có các chính sách hỗ trợ từ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững thì việc thoát nghèo hay xóa nghèo có lẽ chỉ có trong giấc mơ. Bởi vậy, chúng tôi thấy tiếc ở một vài chính sách hỗ trợ chưa phát huy hết hiệu quả. Ví như việc hỗ trợ vật tư nông nghiệp, nhiều khi không khảo sát kỹ dẫn đến hỗ trợ nhầm cho các hộ dân có ruộng đồng manh mún, mô hình canh tác nhỏ lẻ. Hay như việc hỗ trợ chăn nuôi, nếu đưa con giống không đáp ứng yêu cầu, tiêu chuẩn và không hướng dẫn cụ thể cách thức chăm sóc, phòng dịch, bệnh… cho bà con thì không những không thể thoát nghèo mà các hộ còn nghèo thêm. Câu chuyện của 188 hộ dân, trong đó có  121 hộ nghèo, 53 hộ cận nghèo thuộc 2 xã Tiền Phong, Vầy Nưa (Đà Bắc) khóc ròng vì nuôi cá lóc trên lòng hồ sông Đà đầu năm 2017 và chuyện mấy trăm hộ thuộc 2 xã Kim Truy, Cuối Hạ (Kim Bôi) khóc dở, mếu dở với những chú gà giống được hỗ trợ cho hộ nghèo theo Quyết định số 102, ngày 7/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ là những minh chứng cụ thể.

Ngay tại thời điểm này, nhiều địa phương trong tỉnh băn khoăn về tính hiệu quả của mô hình hỗ trợ bò sinh sản cho hộ nghèo. Đồng chí Bùi Hồng Đăng, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Nghĩa (Lạc Sơn) bày tỏ: Chúng tôi thấy việc hỗ trợ bò sinh sản cho hộ nghèo là không khả thi. Bởi 3-5 hộ nuôi chung 1 con bò (hộ nuôi đầu tiên sẽ giữ lại bê con và chuyển bò mẹ sang hộ khác), nhưng thực tế có con bò giống đã nuôi 3 năm chưa đẻ, vậy hiệu quả giảm nghèo ở đâu? Đề nghị tỉnh nên nghiên cứu các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho phù hợp. Thời gian tới, việc hỗ trợ chăn nuôi nên đầu tư thẳng cho các hộ chứ không nên đầu tư theo nhóm. Như vậy mới nêu cao được tinh thần trách nhiệm, ý thức tự lực vươn lên của người nghèo. 

Khảo sát qua ý kiến của người dân và những người có trách nhiệm trong công tác giảm nghèo ở các địa phương, cơ sở có thể thấy, đến nay, chương trình MTQG giảm nghèo bền vững đã được hơn nửa chặng đường nhưng vẫn chưa ngã ngũ chuyện hỗ trợ người nghèo "cần câu” hay "con cá”.  Nói cách khác là chưa biết hỗ trợ người nghèo bằng tiền mặt hay hiện vật và hỗ trợ bằng cách nào cho hiệu quả. Khảo sát, đánh giá lại tình hình, kết quả thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững ở tất cả các huyện trên địa bàn tỉnh là việc cần làm để có hướng đầu tư phù hợp, hiệu quả trong thời gian tới.
            (Còn nữa)
  

                                                                           Thúy Hằng




Các tin khác


Khánh thành công trình thanh niên "Sân chơi thiếu nhi" tại xã Nà Phòn

Ngày 26/3, Agribank Chi nhánh huyện Mai Châu phối hợp Ban Thường vụ Huyện Đoàn Mai Châu tổ chức khánh thành công trình thanh niên "Sân chơi thiếu nhi" tại xóm Xăm Pà, xã Nà Phòn nhân dịp kỷ niệm 93 năm Ngày Thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2024), kỷ niệm 36 năm Ngày Thành lập Agribank (26/3/1988 - 26/3/2024) và chào mừng Đại hội Hội Liên hiệp thanh niên các cấp nhiệm kỳ 2024-2029. Tới dự có lãnh đạo UBND huyện Mai Châu và Agribank chi nhánh huyện.

Đoàn Thanh niên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh tặng sân chơi thanh thiếu nhi xã Quyết Thắng

Thiết thực kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với chủ đề "Thanh niên xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”, Chi đoàn Viện kiểm sát nhân dân tỉnh vừa bàn giao công trình "Sân chơi thanh thiếu nhi” tại xóm Băn Chao, xã Quyết Thắng, huyện Lạc Sơn. Đây là xã Viện kiểm sát nhân dân tỉnh được UBND tỉnh phân công giúp đỡ giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 2453/QĐ- UBND, ngày 27/10/2021.

Màu áo xanh tình nguyện trên quê hương Tử Nê

Những ngày tháng 3, màu áo xanh tình nguyện của tuổi trẻ xã Tử Nê (Tân Lạc) ghi dấu ở các địa bàn, thực hiện nhiều hoạt động sôi nổi, thiết thực. Nhiệt huyết, không ngại khó, ngại khổ với phương châm "Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên", đoàn viên, thanh niên hăng hái tham gia các công trình, phần việc, góp phần làm thay đổi diện mạo quê hương.

Huyện Yên Thủy: Hai trẻ tử vong do đuối nước

Theo thông tin từ UBND xã Đoàn Kết (Yên Thủy), chiều 24/3, cháu B. B. N, sinh năm 2019, trú tại xóm Xàm, xã Phú Lai (Yên Thuỷ) và cháu B. H. V, sinh năm 2020, trú tại xóm Đồng Bài, xã Thịnh Minh (TP Hòa Bình) ở nhà chơi với bà ngoại và mẹ đẻ cháu B. H. V tại xóm Nam Thái, xã Đoàn Kết. Khoảng 16h30', mẹ cháu V không thấy các cháu nên đi tìm thì phát hiện 2 cháu nổi dưới ao phía sau nhà.

Chương trình Ngày Đoàn viên cấp tỉnh

Ngày 24/3, tại huyện Lương Sơn, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn phối hợp cùng Huyện Đoàn Lương Sơn tổ chức chương trình "Ngày Đoàn viên” cấp tỉnh năm 2024.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục