Hợp tác xã cung ứng thực phẩm sạch xã Yên Phú (Lạc Sơn) cung cấp gà sạch cho thị trường, được người tiêu dùng đón nhận.
Thông qua xây dựng chuỗi giá trị, HTX sẽ cung cấp dịch vụ đầu vào cho thành viên HTX với giá thấp nhất và đảm bảo đầu ra cho sản phẩm với giá bán cao nhất, thay vì phải qua các khâu trung gian làm tăng giá đầu vào và hạ giá thành sản phẩm cuối cùng. Việc xây dựng chuỗi giá trị gắn với xây dựng HTX cũng giúp cho thành viên HTX có tiếng nói mạnh mẽ hơn, có năng lực đàm phán trong giao dịch với đối tác.
Lạc Thuỷ được đánh giá là một trong những địa phương xây dựng thành công mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hoá. Năm 2017, huyện Lạc Thuỷ thực hiện 3 dự án liên kết với tổng mức đầu tư 1,5 tỷ đồng, gồm dự án sản xuất ớt và bí đỏ tập trung xã Yên Bồng và vùng phụ cận; dự án sản xuất rau an toàn tập trung xã Lạc Long và Đồng Tâm; dự án sản xuất chuỗi gà ri Lạc Thủy thực hiện tại xã Đồng Tâm, Phú Thành. Đây là những chuỗi giá trị liên kết từ nông dân đến doanh nghiệp thông qua kết nối của các HTX và tổ hợp tác theo phương thức doanh nghiệp chịu trách nhiệm cung cấp giống, hướng dẫn kỹ thuật thâm canh và bao tiêu đầu ra sản phẩm. Các sản phẩm ớt, bí đỏ, rau được Công ty cổ phần Nông nghiệp xanh miền Bắc, Công ty TNHH ớt Việt Nam, HTX Nông sản thực phẩm an toàn huyện Lạc Thủy bao tiêu sản phẩm, giá trị thu nhập đạt 6 triệu đồng/sào, ước khoảng 180 triệu đồng/ha, so với trồng lúa ngô truyền thống thì lợi nhuận gấp 3 lần. Năm 2018, huyện Lạc Thuỷ thực hiện 3 chuỗi sản xuất rau an toàn trong nhà màng, lúa Bắc Hương 9 và chuỗi dê núi Lạc Thuỷ.
Theo Liên minh HTX tỉnh, hoạt động của phần lớn HTX trong tỉnh còn hạn chế nhất định, năng lực nội tại yếu kém, chưa có các hình thức liên doanh, liên kết trong khu vực HTX cũng như giữa HTX với các doanh nghiệp (DN). Việc ứng dụng tiến bộ KH-KT, nhất là liên kết "4 nhà” (Nhà nước - nhà nông - nhà khoa học - DN) còn lỏng lẻo, dẫn đến năng suất lao động thấp, thiếu sản phẩm có thương hiệu và số lượng ổn định đáp ứng thị trường. Khi xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị, các công đoạn trong sản xuất sẽ được thực hiện chặt chẽ và hiệu quả. Người nông dân từng bước làm chủ cả 3 công đoạn trong chuỗi giá trị, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm một cách bền vững. Đây cũng là xu thế tất yếu trong hoạt động của các HTX nông nghiệp kiểu mới.
Ông Trần Văn Thành, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Tiềm năng phát triển HTX ở tỉnh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp tương đối lớn. Các hộ nông dân muốn sản xuất thành hàng hóa thì phải tập trung, liên kết lại để sản xuất những sản phẩm hàng hóa có đủ số lượng đáp ứng thị trường. Khi liên kết, các hộ sẽ tiếp cận được những chính sách ưu đãi hỗ trợ và chuyển giao ứng dụng KH-KT, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất. Thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế tập thể, Liên minh HTX tỉnh đã xây dựng kế hoạch 2 mô hình HTX phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm cây ăn quả và rau an toàn tại các huyện. Đến nay đang hoàn thiện các thủ tục, xin ý kiến của các đơn vị, ngành liên quan để trình UBND tỉnh duyệt, triển khai thực hiện hỗ trợ các mô hình điểm.
Có thể thấy, nhu cầu liên kết giữa các HTX với nhau, giữa HTX với doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Đặc biệt, trong sản xuất theo chuỗi phải có sự gắn kết, doanh nghiệp phải tham gia ngay từ đầu của quá trình sản xuất, tổ chức tập huấn KH-KT cho nông dân, giám sát thực hiện các quy trình để cho ra sản phẩm đồng đều về chất lượng, an toàn thực phẩm, truy nguyên được nguồn gốc. Việc phát triển HTX gắn với chuỗi giá trị bước đầu xóa bỏ tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ và hướng đến liên kết trong sản xuất, chế biến, xây dựng nhãn hiệu, tiêu thụ hàng hóa nhằm tạo ra chuỗi giá trị bền vững đang là xu hướng tất yếu của các HTX kiểu mới. Xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị sản phẩm là bước đi đúng đắn, nhất là trong bối cảnh nguồn lực tài chính hạn chế.
Việc phát triển các HTX liên kết bền vững sẽ có tác động lan tỏa theo mô hình chuỗi giá trị sản phẩm liên kết ngành. Đồng thời phát huy tốt tiềm năng, lợi thế, đẩy mạnh liên doanh, liên kết nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, góp phần hoàn thành tiêu chí số 13 trong Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới.
Đinh Thắng
Phát triển bởi ICT GROUP.
