Hiện nay, tỉnh Hòa Bình triển khai 5 dự án giao thông trọng điểm (GTTĐ) do Ban Thường vụ Tỉnh ủy trực tiếp chỉ đạo, cùng nhiều dự án giao thông quan trọng khác. Các dự án này được kỳ vọng không chỉ rút ngắn khoảng cách địa lý mà còn mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội. UBND tỉnh đã yêu cầu chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với các địa phương, tập trung tháo gỡ vướng mắc từ giải phóng mặt bằng (GPMB), thủ tục đầu tư đến thi công, với quyết tâm cao nhất đạt và vượt tiến độ đề ra.
5 dự án GTTĐ đang triển khai trên địa bàn tỉnh gồm: dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu (đoạn Km19+000 - Km53+000 địa phận tỉnh Hòa Bình); đường liên kết vùng Hòa Bình - Hà Nội và cao tốc Sơn La (Hòa Bình - Mộc Châu); đường kết nối thị trấn Lương Sơn - Xuân Mai, Hà Nội; đường nối từ đường Trần Hưng Đạo đến phường Dân Chủ kết nối quốc lộ 6 và dự án mở rộng đường Hòa Lạc - Hòa Bình. Có 4/5 dự án đã khởi công và đang tiến hành thi công, 1 dự án đang làm thủ tục chuẩn bị khởi công là dự án mở rộng đường Hòa Lạc - Hòa Bình.
Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh, các dự án đã triển khai thi công đang được chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với nhà thầu gấp rút giải quyết khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ thi công.
Dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu (Km19+000 đến Km53+000) được khởi công tháng 9/2024, có tổng vốn đầu tư 9.997 tỷ đồng. Hiện đã giải ngân 2.672 tỷ đồng, đạt trên 26% tổng vốn. Đơn vị thi công đã triển khai gói thầu XL-01 với 9 mũi thi công nền đường, cống hộp, hầm chui và lắp đặt trạm trộn bê tông. Gói thầu XL-02 có 5 mũi thi công, thực hiện đồng thời đường công vụ, mặt bằng công trường, các hạng mục hầm chui số 2 và đào nền đường chính. Gói thầu XL-03 đang triển khai các hạng mục phụ trợ nhằm thi công xây lắp cầu Hòa Sơn qua sông Đà. Ngoài ra, chủ đầu tư đang khẩn trương hoàn tất thủ tục đấu thầu gói XL-04.
Dự án kết nối chiến lược vùng Hòa Bình - Hà Nội - Sơn La giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư 4.120 tỷ đồng. Sau hơn 2 năm kể từ ngày khởi công (2/2023), tổng giá trị thi công đạt 451/1.666 tỷ đồng, tương đương 27,05%. Hiện nay, UBND thành phố Hòa Bình và các huyện Kim Bôi, Lương Sơn đã bàn giao mặt bằng được khoảng 78% (25,16/32km).
Dự án đường nối từ đường Trần Hưng Đạo đến phường Dân Chủ kết nối quốc lộ 6 có mức đầu tư 600 tỷ đồng, hiện đã hoàn thành phần lớn các hạng mục cầu (suối Chăm, cầu vượt đường quy hoạch), đang tiếp tục thi công nền đường, cống thoát nước. Tuy nhiên, công tác di dời hạ tầng điện 0,4kV chưa thể triển khai do chậm bàn giao mặt bằng, ảnh hưởng tiến độ đồng bộ hóa. Tính đến hết tháng 5/2025, dự án mới giải ngân được 11,8 tỷ đồng trong khi kế hoạch cả năm là 294 tỷ đồng, cho thấy tốc độ giải ngân rất chậm.
Tương tự, dự án đường kết nối Lương Sơn - Xuân Mai cũng có các hạng mục dở dang, tỷ lệ giải ngân thấp. Đến nay, một số cầu (số 2, 3, 5 và một phần cầu số 4) thuộc tuyến đường đã hoàn thiện, nền đường đang thi công theo từng đoạn. Tuy nhiên, tiến độ toàn tuyến bị ảnh hưởng bởi công tác GPMB kéo dài, khó khăn trong xác minh nguồn gốc đất và nhân khẩu tại xã Hòa Sơn, thị trấn Lương Sơn. Việc di dời các cột điện 110kV đã triển khai được 10/11 vị trí, nhưng điện 0,4kV vẫn "tắc” do chưa có mặt bằng; dự án mới giải ngân 4,4 tỷ đồng trên tổng kế hoạch năm 2025 là 200 tỷ đồng.
Theo đồng chí Nguyễn Mạnh Tuấn, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh: Cả 4 dự án GTTĐ đều có độ trễ trong công tác GPMB và di dời hạ tầng kỹ thuật. Đây là nguyên nhân chính khiến tiến độ thi công bị gián đoạn, làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Ngoài ra, nhiều gói thầu vẫn đang trong quá trình mời thầu, xét duyệt hoặc chưa thể triển khai do thiếu mặt bằng thi công.
Bên cạnh các dự án GTTĐ còn có một số dự án giao thông quan trọng khác, như: dự án đường nối từ đường QH8 với đường An Dương Vương, thành phố Hòa Bình; đường nối từ quốc lộ 6 đi Độc Lập, Đú Sáng, đường 12B; đường Quang Tiến - Thịnh Minh, thành phố Hoà Bình; đường từ quốc lộ 6 đi Suối Hoa, Tân Lạc... Dù không nằm trong danh mục dự án GTTĐ nhưng các tuyến đường có ý nghĩa quan trọng trong việc kết nối vùng, mở rộng không gian phát triển và đánh thức tiềm năng kinh tế địa phương. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nhiều tuyến đường vẫn đang vướng mắc về GPMB, không đảm bảo tiến độ thi công.
Hòa Bình đang có cơ hội lớn để bứt phá nhờ các dự án giao thông mang tính kết nối cao. Tuy nhiên, nếu không khẩn trương tháo gỡ vướng mắc, tiến độ các dự án sẽ không thể theo kịp yêu cầu phát triển. Đây là vấn đề được phân tích tại cuộc họp đánh giá tình hình triển khai các dự án giao thông trên địa bàn tỉnh. Tại cuộc họp, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Đức Hinh yêu cầu: Các sở, ban, ngành tỉnh, các địa phương, chủ đầu tư cần nâng cao nhận thức, vào cuộc quyết liệt, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác GPMB; huy động nhân lực, phương tiện đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án theo kế hoạch; quy trách nhiệm, phê bình, nhắc nhở các trường hợp chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ.
Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh quyết tâm đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông quan trọng, chỉ đạo các địa phương khẩn trương xây dựng phương án đền bù GPMB, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định pháp luật; đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu tái định cư, trong đó áp dụng linh hoạt giữa các biện pháp, thủ tục nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con sớm ổn định chỗ ở sau khi GPMB. Đặc biệt, yêu cầu các chủ đầu tư và nhà thầu tích cực hơn nữa nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án.
Đinh Hòa
