Các sản phẩm mà HTX dệt thổ cẩm Chiềng Châu, xã Chiềng Châu (Mai Châu) đã và đang được trưng bày, bán ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh.
(HBĐT) - Nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Chiềng Châu khá thăng trầm cùng năm tháng, nhưng dù thế nào, sức sống của nghề này vẫn luôn mạnh mẽ. Một thời, nghề dệt gắn với nhu cầu sử dụng của mỗi gia đình (khăn, gối, mặt phà...); con gái về nhà chồng, của hồi môn là những chiếc chăn, gối thổ cẩm ấm áp, thể hiện sự chịu thương, chịu khó, nét đẹp, tinh tế nữ công gia chánh của người con gái Thái. Tên tuổi nhiều cụ, bà được các thế hệ lưu truyền vì có thể làm ra những mẫu mã độc đáo, thể hiện trình độ, đẳng cấp của nghệ nhân như bà Hiển (75 tuổi), bà Sánh (75 tuổi)...
Năm 1998, sau thời gian tạm lắng, nghề dệt đã rộ lên mạnh mẽ bởi những mặt hàng thổ cẩm được chào hàng sôi động ở các tỉnh miền
Giữ lấy nghề dệt truyền thống điều mà bao lớp phụ nữ Thái đã từng kiên trì thực hiện trong hàng chục năm qua, giờ đang được một người đàn ông Thái làm tiếp. Đó là chủ nhiệm HTX dệt thổ cẩm Chiềng Châu Mạc Văn Phang (45 tuổi), trụ sở chính đang đặt tại bản Chiềng Châu. Việc ra đời của HTX được khâu nối bởi hàng loạt yếu tố như hỗ trợ của tổ chức Jica tập huấn may, thêu, kỹ thuật mới về dệt, trang bị máy móc, tổ chức tham quan..., sự đam mê, tâm huyết của nhiều người trên địa bàn, Chiềng Châu được UBND huyện quy hoạch phát triển làng nghề (trong chương trình xây dựng NTM)... Năm 2009, HTX được thành lập (HTX có 20 khung dệt cùng các máy may do tổ chức JICa tài trợ) và điều quý nhất là đã tập hợp được gần 30 chị có trình độ, tay nghề cũng như say mê với nghề dệt thổ cẩm. Hiện HTX hình thành 3 nhóm chuyên sâu: dệt, thêu và may. Chị Hà Thị Toán (38 tuổi), xã viên của HTX chia sẻ: điều khác với nghề dệt truyền thống trước đây là chỉ sản xuất những sản phẩm gia dụng như chăn, đệm, bằng chất liệu truyền thống (tấm dệt từ sợi bông, hoa văn cổ...), HTX chuyên sâu vào việc sản xuất các thành phẩm như túi, búp bê, ví, giày, dép, hộp giấy ăn, đệm ngồi... Tất cả đều do nhu cầu của khách hàng (yêu cầu của thị trường, do khách hàng đặt trực tiếp mẫu mã, số lượng, thời gian giao hàng, chất lượng. HTX hiện đã có 2 điểm giới thiệu sản phẩm tại bản Lác (Chiềng Châu) và Hà Nội. Theo Chủ nhiệm HTX Mạc Văn Phong, nhiều năm qua, HTX đều tuân thủ theo tiêu chí: luôn luôn thích nghi với yêu cầu của khách hàng; sản phẩm làm ra phải có dấu ấn riêng về chất lượng, mẫu mã hoa văn, cách phối màu phải đẹp có tính thẩm mỹ và bắt mắt, vừa lòng khách hàng. Không ăn xổi nhất thời, HTX đã kiên trì với cách làm của mình và ngày càng được nhiều đơn đặt hàng; hàng tháng, chị em đều có việc làm đều đặn, thu nhập tạm ổn định. Từ khi thành lập đến nay, HTX đã tạo dấu ấn cho khách hàng bằng 130 đầu sản phẩm; bình quân mỗi tháng, HTX đều phải hoàn thành 6-7 sản phẩm mới. Tuy nhiên, điều mà HTX đang có chính là những nữ xã viên có tâm huyết, tay nghề và luôn đau đáu với nghề dệt truyền thống của cha ông. Họ, khi còn là những cô sơn nữ 14-15 tuổi đã được bàn tay chỉ dẫn của bà, mẹ về cách quay sợi, nhuộm màu, dệt nên những tấm thổ cẩm đơn sơ. Dần theo thời gian, các chị đã trưởng thành và nay lại là người truyền dạy cho các em, cháu xóm, bản. Các chị Lò Thị Dị (28 tuổi, bản Lác), Hà Thị Dịu (26 tuổi, Chiềng Châu), Lò Thị Liên (32 tuổi), Hà Thị Khen (25 tuổi, xóm Mỏ)..., mỗi chị đều có thế mạnh riêng, góp phần cho nghề dệt thổ cẩm lung linh nhiều sắc màu hơn. Người có thế mạnh thiết kế các mẫu mã, hoa văn trên nền thổ cẩm; người giỏi làm ra các mẫu sản vật (búp bê, thỏ) hay các sản phẩm nhỏ, tinh tế trong các nhà hàng (hộp giấy, giày, dép....); người có kỹ thuật cao về dệt (phối 4 màu trên tấm thổ cẩm, khoảng cách các loại hoa văn...). Miệt mài với sự lựa chọn của mình, HTX dệt thổ cẩm Chiềng Châu đã dần tạo được tiếng vang trong làng dệt thổ cẩm nước nhà. Các sản phẩm của HTX đã được giới thiệu, trưng bày ở nhiều gian triển lãm ở ở
Có thêm thu nhập từ nhiều ngành, nghề khác nhau (trong đó có nghề dệt thổ cẩm), mức thu nhập của người dân Chiềng Châu đã đạt 13,1 triệu đồng/người/năm (xã hiện có 871 hộ, 3.474 nhân khẩu, 86% là người dân tộc Thái). Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm xuống còn 11,2% (năm 2012). Năm 2013, Chiềng Châu đang phấn đấu hạ xuống còn dưới 10%. Đó là một trong các tiền đề để Chiềng Châu từng bước thành công trong chương trình xây dựng NTM khi được chọn là xã điểm của huyện Mai Châu.
VănTưởng