(HBĐT) - Mỗi độ xuân về, non nước Hòa Bình lại ngân vang tiếng chiêng. Tiếng chiêng sông núi, âm vang trầm hùng, sâu lắng trong tiềm thức mỗi con người, ca ngợi mùa xuân, đất nước, ca ngợi cuộc sống lao động, đấu tranh xây dựng của nhân dân ta.
Hòa Bình là cửa ngõ của núi rừng Tây Bắc, nơi nổi tiếng với nền văn hóa Hòa Bình đậm bản sắc dân tộc. Trên địa bàn tỉnh, mỗi dân tộc mang nét văn hóa riêng của từng vùng. Dân tộc Mường chiếm trên 60% số dân trong toàn tỉnh. Đó là dân tộc có số người đông nhất trong tỉnh. Văn hóa Mường mang tính độc đáo và có truyền thống lâu đời. Đặc biệt, chiêng được sử dụng rộng rãi trong đời sống người Mường, nhất là những ngày vui, lễ hội như: lễ hội Khai hạ Mường Bi, lễ hội đánh cá của dân tộc Mường Tân Lạc, lễ hội đình Cổi hay lễ hội hang Khụ Dúng của người Mường Lạc Sơn. Văn hóa chiêng trong hội xuân mang giai điệu mới tươi vui, âm vang và đầy sức truyền cảm lớn đến đời sống, tinh thần của người dân xứ Mường. Tiếng chiêng đến từng nhà mừng xuân, chúc Tết, chúc mọi người khỏe mạnh, vui tươi, chúc cho mùa màng bội thu bông trắng - bông vàng. Những bản hòa tấu chiêng với lời hát chúc, hát thường rang hòa quyện trong đêm hội xắc bùa. Trai làng, gái bản xúm quanh vò rượu cần nồng ấm, thưởng thức hương vị dịu êm của ngày Tết. Đó là nét ẩm thực độc đáo của văn hóa Hòa Bình.
Lễ hội chiêng của người Mường Hòa Bình có sức lan tỏa mạnh mẽ thẳm sâu trong tâm trí mỗi người. Mỗi người dân Mường đều có ý thức giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc. Từ thế kỷ thứ VIII - IX, văn hóa chiêng phát triển mạnh. Đến thế kỷ thứ XVIII phát triển thành nghệ thuật âm nhạc chiêng. Năm 2007, tại sân vận động tỉnh đã tổ chức ngày hội văn hóa dân tộc Mường có tới 500 nghệ nhân hòa tấu chiêng cùng với 300 học sinh trường cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Tây Bắc trình diễn nghệ thuật “Tây Bắc xứ Mường huyền thoại - đổi mới”. Năm 2013 tổ chức lễ hội văn hóa dân gian các dân tộc Tây Bắc, dàn chiêng Cao Phong lên tới hàng ngàn chiếc. Màn trình diễn chiêng kéo dài hơn nửa cây số thật hùng tráng và đẹp mắt. Đó là ý chí sức mạnh của người dân Hòa Bình, thể hiện nét văn hóa chiêng phát triển độc đáo. Tiếng chiêng trong hội xuân đã tái hiện được cuộc sống của người Mường trong đời sống mưu sinh, lao động và sản xuất. Khi đất trời còn Bạc lạc, hoang sơ, tiếng chiêng vẫn giữ vai trò chủ đạo, sát cánh cùng người dân xứ Mường lao động giỏi và thêm yêu cuộc sống. Tiếng chiêng còn là nguồn cổ vũ, khích lệ dân bản chiến đấu để bảo vệ chủ quyền đất nước.
Mùa xuân, mùa của lễ hội đầy lộc biếc. Chúng ta lại rạo rực một niềm tin, nguồn cảm hứng sâu sắc với tiếng chiêng âm vang trong đêm hội xuân tươi đẹp. Văn hóa Mường tiêu biểu cho nền văn hóa Hòa Bình mang đậm bản sắc dân tộc độc đáo, riêng biệt khẳng định sự phát triển, phát huy thế mạnh trong cộng đồng dân tộc. Bảo tồn và kế thừa nghệ thuật chiêng Mường di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, phát huy văn hóa Mường trong thời kỳ đổi mới của tỉnh ta, đồng thời quảng bá văn hóa dân tộc dân gian đến với các tỉnh trong cả nước và bè bạn nước ngoài.
Văn hóa chiêng Hòa Bình ngày nay đang đà phát triển mạnh, đổi mới và hội nhập, mỗi người dân góp phần giữ gìn và phát triển văn hóa dân tộc. Đặc biệt với những nỗ lực ấy, mới đây, nghệ thuật chiêng Mường ở Hòa Bình được Bộ VH-TT&DL đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Phương Đông
(Số 843, phường Thái Bình, TP Hòa Bình)
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
