(HBĐT) - Cây thông là một loại cây mà suốt nhiều năm qua, mỗi cán bộ Ban quản lý (BQL) Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Hang Kia - Pà Cò (Mai Châu) vẫn coi là thứ "vàng 10”. Họ bảo nhau phải giữ bằng được loài cây ấy. Cây còn, Khu bảo tồn còn...

Bài 1 - "Kho báu” nơi cổng trời


Cây thông Pà Cò, loài thực vật được đưa vào sách đỏ không chỉ của Việt Nam, mà nhiều nhà khoa học trên thế giới cũng đang lo ngại về sự biến mất của loài cây này. Với ý nghĩa đó, thông Pà Cò đã trở thành "linh hồn” của Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò. "Chính nhờ loài thông ấy mới có khu bảo tồn này...” - đồng chí Bùi Văn Đoàn, Trưởng BQL Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò chia sẻ.


Cán bộ Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Hang Kia - Pà Cò (Mai Châu) thường xuyên kiểm tra, làm tốt công tác quản lý, bảo vệ các quần thể thông Pà Cò tại khu bảo tồn.

Gian nan đường tìm "vàng” trên đỉnh núi đá tai mèo

"Trơn lắm đấy! Bám chắc vào thân cây, bám vào đá mà bước...”. Gần 1 tiếng đồng hồ len rừng, bám đá đến bở hơi tai mà Phó trưởng BQL Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò Sùng A Vàng vẫn lưu ý, nhắc nhở. Là người của những cánh rừng bạt ngàn trên đỉnh núi Tà Xông, nên không chỉ anh Sùng A Vàng, mà cả Nguyễn Tiến Khanh, Đội trưởng Đội Pháp chế; Hà Công Tùng, cán bộ phụ trách xã Cun Pheo, Bao La; Bùi Văn Công, cán bộ phụ trách xã Hang Kia, Pà Cò đều thuộc rừng như lòng bàn tay, hiểu những hiểm nguy khi đi rừng, nên thường xuyên nhắc nhở những kẻ "không chuyên” như chúng tôi trong chuyến đi xuyên rừng cheo leo, hiểm trở để đến với những "báu vật” của Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò: thông Pà Cò. 

Thậm chí ngay trước chuyến đi, Trưởng BQL Khu BTTN Bùi Văn Đoàn còn cẩn thận dặn dò: Thông Pà Cò là loại thực vật chỉ thị độ cao. Do vậy, các quần thể thông chỉ mọc ở độ cao từ 1.000 m trở lên. Dựa theo sự phân bố theo các quần thể, BQL Khu bảo tồn đã chia thành 15 tuyến để quản lý, bảo vệ. Các quần thể thông Pà Cò đều mọc trên đỉnh núi, hoặc ở các vách đá cheo leo, không có quần thể nào mọc ở độ cao dưới 1.000 m, nên rất khó tiếp cận. Mọi người cần cẩn thận...

Để đến với những quần thể thông Pà Cò trên đỉnh Tà Xông còn khó hơn so với những gì mà chúng tôi tưởng tượng. Là một trong những đỉnh núi cao nhất của dãy núi Pà Háng, thường xuyên có sương mù, mây phủ. Đường đi chủ yếu men theo vách núi đá phủ đầy rêu và địa y trơn trượt. Trên là đá, dưới là vực lởm chởm tai mèo sắc ngọt. "Chỉ cần trượt chân là bị rơi xuống vực sâu cả trăm mét. Mà một người trượt ngã sẽ kéo theo những người phía sau ngã theo. Nguy hiểm lại càng nguy hiểm thêm” - anh Sùng A Vàng liên tục lưu ý.

Sau hơn 1 giờ đồng hồ vịn cây, bám đá dò dẫm, chúng tôi cũng đã đến được điểm có thông Pà Cò. "Nó ở ngay gần đây rồi. Từ đây lên đến chỗ quần thể 3 cây thông trên đỉnh núi chỉ còn khoảng 150 m nữa. Nhưng sẽ phải đi bằng... tay nhiều hơn. Trời nhiều sương mù, nếu đi cũng không an toàn” - anh Bùi Văn Công, cán bộ phụ trách địa bàn xã Hang Kia, Pà Cò vừa ngước mặt lên phía trên vừa bảo.

Đó là một vách núi dựng đứng ướt sũng. Không dễ để trèo, bám.

Sau khi hội ý, chúng tôi quyết định không cố mạo hiểm. Từ đây sẽ đi tuyến khác. Nơi có quần thể 11 cây thông Pà Cò...

Nơi chỉ dành cho những người... yêu thông

Từ tuyến thông trên đỉnh Tà Xông sau gần 1 giờ xuyên rừng, chúng tôi có mặt trên đỉnh núi Pà Cò ở độ cao gần 1.300 m. Giữa cánh rừng nguyên sinh, những cây thông Pà Cò vút cao, xòe tán, thân, rễ khỏe khoắn bám chặt vào vách núi cheo leo. Thông đấy! Bất chợt có tiếng reo vui lẫn trong tiếng gió vi vút thổi.

Không lẫn với loài cây nào khác. Dù ở nơi đỉnh núi, chỉ toàn đá, nhưng Thông vẫn hiên ngang, mạnh mẽ vươn mình đón nắng. "Những hôm trời quang, không có sương mù thì đứng ở xa cũng có thể nhìn thấy những cây thông Pà Cò. Nó có tán xòe ra như những chiếc ô. Không lẫn vào đâu được” - anh Sùng A Vàng cho biết. Giống như những cây thông Pà Cò khác tại Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò, quần thể 11 cây thông trên đỉnh núi Pà Cò có đường kính từ 40 - 60 cm, chiều cao trung bình từ 5 - 7 m đều được đánh số và được bảo vệ nghiêm ngặt. "Nhìn vậy thôi, nhưng chúng đều là cổ thụ rồi đấy. Vì sinh trưởng trên đỉnh núi đá, có điều kiện khắc nghiệt về thời tiết và dinh dưỡng, nên cây phát triển rất chậm. Các cây thông ở đây hầu hết đều có tuổi lên đến hàng trăm năm”, tay xoa vào thân, mắt hướng theo tán lá vươn rộng ra phía khoảng không đón ánh nắng mặt trời, anh Bùi Văn Công nói như tâm sự với chính những cây thông đã hiên ngang vượt qua giông gió trên đỉnh núi từ bao đời nay.

Theo thống kê, hiện nay, Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò còn 200 cây thông Pà Cò. Trong đó, 186 cây đã được treo biển định danh, đánh số thứ tự, 14 cây còn lại do mọc ở những địa hình khó tiếp cận, chênh vênh trên vách đá cao nên không thể treo biển, đánh số. Để quản lý, bảo vệ, BQL Khu BTTN đã chia thành 15 tuyến. Thường xuyên có cán bộ tuần tra, kiểm soát, bảo vệ. Tất cả đều được đánh dấu tọa độ trên bản đồ điện tử. "Tôi là người may mắn khi được tự tay đóng biển đánh số, định danh cho toàn bộ 186 cây thông Pà Cò. Mỗi lần đánh số cho một cây có cảm giác như mình được đặt tên cho một đứa con vậy, cảm giác rất khó tả” - anh Bùi Văn Công chia sẻ.

Không chỉ có anh Công mà ở khắp vùng núi Pà Cò này, vẫn còn nhiều người yêu thông, yêu loài cây được đặt tên của vùng đất này như Khà A Lứ, Vàng Thị Mại ở xóm Hang Kia (xã Hang Kia), Sùng A Lư ở Pà Cò (xã Pà Cò)... Họ đã không tiếc công, tiếc của tự nguyện bảo vệ, giữ gìn không chỉ cây thông, mà giữ cho cả những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn xanh tốt. "Đây thực sự là một điều rất cần thiết. Bởi không giữ được những quần thể thông Pà Cò, thì sẽ vĩnh viễn mất đi một "kho báu” vô cùng lớn về nguồn gen quý trong bảo tồn đa dạng sinh học, mà không thể phục hồi lại được”- đồng chí Bùi Văn Đoàn, Trưởng BQL Khu BTTN Hang Kia - Pà Cò chia sẻ thêm.

(Còn nữa) 


 Mạnh Hùng

Các tin khác


Chuyện về nhạc phẩm “Lá thư DK” trên biển

Trong một đêm cuối năm Quý Mão 2023, con tàu Trường Sa 04 bền bỉ đè sóng tiến về phía bãi cạn Cà Mau, nơi có nhà giàn DK1/10… Bỗng trong tiếng sóng biển ầm ào và gió thổi ràn rạt dọc các boong tàu, vẳng tiếng đàn ghi ta và tiếng hát của một vài chiến sĩ hải quân. Tiếng đàn thánh thót và da diết của Trung tá Trịnh Văn Nghị, Chính trị viên phó Tiểu đoàn DK1 hòa vào giọng hát khá tình cảm của nhóm cán bộ, chiến sĩ trên tầng 3 con tàu: "Anh kể lại nơi anh những lúc biển cuồng phong/ Biển giận dữ hung tàn quá đỗi/ Nhà giàn kiên trung giữ vững thềm lục địa/ Như tình anh yêu em, tình yêu bất tận…”. Các anh đang tập bài hát mới "Lá thư DK” của ca sĩ, nhạc sĩ, Phó đoàn Nghệ thuật Bông Sen (TP Hồ Chí Minh), thành viên của đoàn sáng tác trong chuyến hải trình DK1…

Huyện Lạc Thủy: Ước vọng đầu Xuân mới

Mùa Xuân đến mang theo hơi ấm của đất trời, đem đến sức sống mới cho vạn vật. Đó cũng là thời điểm cảm xúc của mỗi người lại trào dâng với niềm tự hào, tin tưởng, đoàn kết một lòng đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn. Xuân mới, niềm tin khát vọng mới, bao dự định được gửi gắm, thôi thúc mỗi chúng ta cố gắng phấn đấu vươn lên, xây dựng quê hương Lạc Thủy giàu đẹp.

Người góp phần nâng tầm sản phẩm mang giá trị văn hoá Hoà Bình

Quá trình công tác nhiều năm trong cơ quan nhà nước của tỉnh, chị Hoàng Việt Hà (TP Hoà Bình) có cơ hội tiếp cận, nghiên cứu về lĩnh vực văn hoá, từ đó nuôi dưỡng tình yêu ngày càng lớn đối với văn hoá bản địa. Đây được xem là cơ duyên để năm 2022, sau dự định ấp ủ, chị đứng ra mở cửa hàng quà tặng với tên gọi Hoa Đất Mường.

Sông Đà mùa ngọc bích

Người ta gọi sông Đà là dòng sông mẹ của các dân tộc vùng Tây Bắc. Có một điều đặc biệt mà không nhiều người biết đó là mỗi khi tiết trời độ cuối Thu, không còn con nước lũ tiểu mãn từ thượng nguồn đổ về, con sông Đà hùng vĩ dần chuyển từ cái "lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa” sang màu xanh của ngọc bích. Khi ấy, sông Đà mới bước vào mùa đẹp nhất: mùa ngọc bích.

Tết cổ truyền trong lòng du học sinh

Đối với những du học sinh dù học tập tại đất nước nào thì mỗi khi đến Tết cổ truyền của dân tộc đều hướng về quê hương, mong trở về nhà đoàn tụ cùng gia đình.

Tết đến , Xuân về trên nhà giàn DK1

Sau 9 ngày vượt sóng to, gió lớn với hàng trăm hải lý ngoài trùng khơi, sự cố gắng, mong chờ của đoàn công tác đã được thỏa nguyện: Lên nhà giàn DK1/10 (Vùng 2 Hải quân) ở bãi cạn Cà Mau. Quên hết những mệt mỏi, say sóng cùng một số tiếc nuối của các cuộc "đổ bộ” bất thành nhiều lần trước, chúng tôi đã có được hạnh phúc với những cuộc gặp gỡ bất ngờ: gặp gỡ mùa Xuân trên nhà giàn DK1…

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục