Theo quy hoạch, khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình nằm trên địa bàn TP Hòa Bình và 4 huyện: Đà Bắc, Tân Lạc, Mai Châu, Cao Phong. Các địa phương đã và đang khai thác tốt những thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên, văn hóa để phát triển du lịch.

 Bất cứ ai khi đi du lịch đều quan tâm tới các vấn đề như: "ở đâu”, "chơi gì” và "ăn gì”. Chính vì vậy, các hộ làm du lịch trong khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình luôn quan tâm tới việc sáng tạo và chế biến những món ăn độc đáo phục vụ du khách. Với phương châm thực phẩm phải đảm bảo sạch, các món ăn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, các hộ làm du lịch lòng hồ đều sử dụng nguồn thực phẩm sạch có sẵn của địa phương như: cá lòng hồ, gà thả đồi, lợn bản địa, rau rừng, măng rừng… để chế biến những món ăn độc đáo thiết đãi du khách. Khách du lịch cùng gia chủ đi bắt cá, hái rau và cùng vào bếp chế biến món ăn là hoạt động được nhiều du khách hào hứng tham gia. Cách bày trí món ăn cũng được gia chủ quan tâm. Những món ăn thơm ngon được bày trên những chiếc lá chuối, lá rong, cơm đựng trong nồi đất, tất cả đều hướng tới sự hài hòa với thiên nhiên.

Người dân xóm Đá Bia, xã Tiền Phong (Đà Bắc) chế biến món thịt nướng thiết đãi du khách.

Chị Bùi Thị Nhềm, chủ homestay Ngọc Nhềm, xóm Đá Bia, xã Tiền Phong (Đà Bắc) chia sẻ: Trước khi làm du lịch, tôi tham gia lớp tập huấn về kỹ năng làm du lịch cộng đồng do Sở VH-TT&DL tổ chức, qua đó tôi được trang bị những kiến thức liên quan đến ẩm thực để phục vụ khách du lịch. Gia đình tôi chế biến những món ăn mang bản sắc của dân tộc Mường, tạo cho du khách sự trải nghiệm tự lên rừng hái rau, xuống sông bắt cá rồi về cùng vào bếp. Tôi là người trực tiếp hướng dẫn khách du lịch cách chế biến những món ăn dân tộc như thịt nướng, cá nướng, cá đồ, rau đồ… Hương vị, màu sắc của món ăn đã tạo sự khó quên cho du khách. Có nhiều người sau khi kết thúc chuyến du lịch tại xóm Đá Bia vẫn gọi điện nhờ tôi hướng dẫn cách chế biến một số món như cá nướng, thịt nướng, rau đồ...

Cá sông Đà - món quà đặc biệt mà người dân địa phương thường thiết đãi du khách. Sông Đà hiện nay còn nhiều loại cá như cá măng, cá lăng, cá chiên, cá ngạnh… có thể chế biến thành hàng chục món khác nhau như cá nướng, cá đồ, cá nấu măng chua… Từng con cá tươi bắt từ sông lên được chế biến sạch, ướp muối rồi kẹp bằng những thanh tre già và tươi, nướng trên than hồng. Từng xiên cá nóng hổi được chấm với muối trắng trộn với hạt dổi thêm vài lát ớt sẽ cảm nhận được vị ngọt của cá.

Thịt lợn ướp hạt mắc khén nướng bằng than củi cũng là một trong những món ăn hấp dẫn du khách. Thịt lợn ba chỉ được thái con chì ướp với hạt mắc khén nướng vàng ăn lúc vừa chín tới cũng hấp dẫn vô cùng. Vị ngọt của thịt lợn quện với hương thơm của gia vị tạo nên một món ăn đặc biệt bất cứ ai cũng không thể từ chối.

"Nhiều người thích món cá nướng hay thịt nướng, nhưng tôi lại bị hấp dẫn với món rau đồ thập cẩm. Tôi được trực tiếp lên rừng lấy các loại rau như cải đồng, tầm bóp, sam, rau má, ngải cứu, lá đu đủ, quả cà dại và hoa chuối về chế biến món rau đồ… Các loại rau được rửa sạch trộn đều với nhau và đồ trong cuốp. Rau đồ có mùi thơm ngọt lạ và màu sắc hấp dẫn với đủ màu như xanh, nâu, trắng của các loại rau, quả. Món ăn dung dị nhưng để lại trong tôi nhiều dư vị: đắng, ngọt, bùi như chính cuộc sống tần tảo của con người nơi đây” - chị Lê Thị Quỳnh, thành phố Hưng Yên chia sẻ.

Thu Thủy