Thông thường, người ta sử dụng rễ cây đinh lăng để làm các vị thuốc. Theo Đông y, rễ đinh lăng tính mát, vị ngọt, hơi đắng. Còn với Tây y rễ cây đinh lăng thường có chứa nhiều Saponin có tác dụng như nhân sâm, chứa sinh tố B1, ngoài ra còn có thêm khoảng 13 loại axit amin cần thiết khác cho cơ thể, đặc biệt là về trí não.

Gia đình chị Đào Thị Hồng An và Dương Thị Hương với lợi thế nhà mặt đường quốc lộ 6 trước đây chủ yếu bán củ đinh lăng cho khách hàng vãng lai. Chị Đào Thị Hồng An cho biết: Gia đình tôi thu mua củ đinh lăng ở khắp mọi nơi, với củ nhỏ làm thành cao đinh lăng, củ to thuê người làm điêu khắc rồi ngâm rượu trong bình thủy tinh, chất liệu thủy tinh trong suốt giúp nhìn thấy vật ngâm bên trong. Gia đình đặt mua rượu ở 2 hộ nấu rượu có uy tín lâu năm ở địa phương với nồng độ từ 35 - 400C. Một bình rượu ngâm đinh lăng thông thường từ 6 - 12 tháng là sử dụng được, giá thành từ vài triệu đến vài chục triệu đồng.

Sản phẩm đinh lăng điêu khắc ngâm rượu của gia đình chị Đào Thị Hồng An, khu 3, thị trấn Kỳ Sơn được lựa chọn là sản phẩm OCOP năm 2019 của huyện Kỳ Sơn.

Được khách hàng gần xa biết đến, nhất là trong thời kỳ hội nhập, thị trường rượu ngâm đinh lăng ngày càng mở rộng. Trước đây, rượu ngâm đinh lăng của các hộ ở đây làm đến đâu được tiêu thụ ngay đến đó, không chỉ trên địa bàn huyện, trong tỉnh mà đang dần được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành phố trong nước, là món quà quý của những người con xa quê hương.

Qua tìm hiểu, được biết, những năm trước, chị An phải tự đi mua trong dân, tự đào củ. Nhưng vài năm trở lại đây, chị An tạo được nhiều đầu mối thu mua ở các nơi như Phú Thọ, Bắc Giang, Gia Lai, khi người dân đào được đinh lăng gửi hình ảnh qua mạng xã hội cho chị lựa chọn. Với củ to từ 3 - 5 năm tuổi trở lên có giá từ 500 ngàn đồng/kg trở lên, những củ nhỏ và ít tuổi giá thành rẻ hơn. Chị An chia sẻ kinh nghiệm lựa chọn đinh lăng: Với cây đinh lăng trồng ở loại đất pha cát thì 5 năm trở lên là có củ, còn trồng ở đất đồi thì củ bé và hàm lượng saponin thấp. Củ đinh lăng sau khi mang về rửa sạch để ráo nước, phơi khô trong bóng râm. Đặc biệt, khi sử dụng rễ đinh lăng ngâm rượu phải dùng những cây đã có từ 3 - 5 tuổi trở lên. Đinh lăng dùng ngâm rượu uống mang lại nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, đồng thời còn giúp điều trị một số bệnh lý cho cơ thể.

Tuy nhiên, cái khó hiện nay của các hộ sản xuất rượu ngâm đinh lăng là sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thiếu vốn để mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao kỹ thuật, trình độ quản lý để đưa thương hiệu rượu ngâm đinh lăng lan tỏa rộng hơn. Mặc dù có thế mạnh về chất lượng sản phẩm và giá thành, nhưng hạn chế là chưa tạo được thương hiệu trên thị trường. Để tạo đầu ra ổn định đòi hỏi phải chú trọng xây dựng thương hiệu. Nhận thức được tầm quan trọng của xây dựng thương hiệu, các hộ mong muốn được hỗ trợ về vốn để mở rộng sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu cũng như xúc tiến thương mại để quảng bá sản phẩm rượu ngâm đinh lăng Kỳ Sơn, từng bước khẳng định vị thế trên thị trường.

Hải Linh