(HBĐT) - Sau 5 năm triển khai Chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015 - 2020 đã trở thành động lực quan trọng để khuyến khích, thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, phát triển HTX mới. Thông qua hỗ trợ của Nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, xúc tiến thương mại, đầu tư kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất, chế biến sản phẩm..., năng lực về tổ chức, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh của các HTX được nâng lên, đội ngũ cán bộ có trình độ, năng lực được tăng cường. HTX có chiến lược kinh doanh dài hạn, chú trọng phát triển hạ tầng, xây dựng thương hiệu sản phẩm, ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, tăng cường liên kết tiêu thụ sản phẩm theo mô hình chuỗi giá trị, tạo ra được các sản phẩm, dịch vụ chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trong giai đoạn 2015 - 2020, toàn tỉnh thành lập mới 117 tổ hợp tác, 297 HTX, 1 liên hiệp HTX. Thực hiện Luật HTX năm 2012, đã rà soát giải thể 172 HTX, chuyển đổi 53 HTX sang loại hình tổ hợp tác và doanh nghiệp, 89 HTX chuyển tiếp đăng ký lại theo Luật HTX năm 2012. Hiệu quả hoạt động, quy mô HTX, doanh thu và thu nhập tăng cao, hỗ trợ hiệu quả phát triển kinh tế hộ thành viên. Nội dung, phương thức hoạt động HTX từng bước được đổi mới, đa dạng về ngành nghề, quy mô tổ chức sản xuất, kinh doanh; liên kết giữa HTX với doanh nghiệp, hộ thành viên trong sản xuất, bao tiêu sản phẩm từng bước hình thành; tập trung đầu tư đổi mới công nghệ, trang thiết bị, chú trọng việc nghiên cứu, tìm hiểu nhu cầu thị trường; tổ chức sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi liên kết giá trị, tích cực tham gia vào Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP); nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, góp phần giải quyết việc làm và tăng thêm thu nhập cho người lao động, tạo được niềm tin cho thành viên. Đến nay, HTX tốt, khá đạt 65%; trung bình đạt 27%; yếu kém 9%.

So với năm 2015, doanh thu hàng hóa và cung cấp dịch vụ của HTX đạt bình quân 3.279 triệu đồng/HTX, tăng 153,45%; lãi bình quân của 1 HTX tăng 27,57%; thu nhập bình quân của lao động tăng 60%; số thành viên HTX là 12.537 thành viên, tăng 42,74%; tạo việc làm thường xuyên cho 21.312 lao động, tăng 63,17%; Nguồn nhân lực HTX ngày càng trẻ hóa, có trình độ, năng lực quản trị, tỷ lệ cán bộ quản lý HTX có trình độ cao tăng lên, đến hết năm 2020 có 77,3% số cán bộ quản lý HTX được đào tạo, tăng 34,35%, trong đó, số được đào tạo trình độ cao đẳng trở lên đạt 40,71%, tăng 35,71%.

Tuy nhiên, kinh tế tập thể vẫn còn hạn chế như: Đa phần các HTX có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, năng suất lao động thấp, chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm cao, chất lượng, khả năng cạnh tranh còn hạn chế; hoạt động dịch vụ đơn điệu, thiếu tổ chức các dịch vụ chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm đủ sức cạnh tranh thị trường; đội ngũ cán bộ quản lý và lao động ở các HTX còn hạn chế về kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, đặc biệt là yếu về năng lực công nghệ thông tin, nhận thức pháp luật về thuế, quản lý tài chính kế toán, quản lý nhân sự, chất lượng hàng hoá và sở hữu công nghiệp…; công tác nghiên cứu thị trường, xúc tiến thương mại, tiếp thị của HTX yếu, hàng hóa mới tham gia vào chuỗi giá trị ở khâu cung cấp đầu vào, nông sản thô, sơ chế, chưa có nhiều sản phẩm chế biến sâu để tạo giá trị gia tăng cao; số HTX có trụ sở, cơ sở sản xuất, kinh doanh riêng không nhiều, nguồn vốn hạn chế.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, kinh tế tập thể tỉnh dự báo tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng bền vững, số lượng HTX, tổ hợp tác tăng trưởng hàng năm từ 10 - 15%; phát triển các HTX quy mô lớn, liên hiệp HTX; liên kết chuỗi giá trị sẽ diễn ra mạnh mẽ. Kinh tế tập thể, HTX tiếp tục đóng góp quan trọng đối với phát triển KT-XH của địa phương, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự xã hội, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.

Khu vực kinh tế tập thể, HTX có nhu cầu rất lớn về nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật, khoa học công nghệ mới, xúc tiến thương mại, vốn tín dụng… để phát triển và mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh, trên cơ sở khai thác nguồn lực tự có, nguồn lực huy động từ thị trường và sự hỗ trợ từ các nguồn lực của Nhà nước là rất cần thiết.

(Liên minh HTX tỉnh)