Bán rau góc ngõ dành cho những người nghèo. Ảnh: Hoàng Hà
Chính phủ đã trình Quốc hội và Quốc hội đã thông qua chỉ tiêu lạm phát (chỉ số giá tiêu dùng CPI) năm 2011 (CPI tháng 12 so với cùng kỳ năm trước) không quá 7%.
Đến tháng 5.2011, khi CPI của 4 tháng đầu năm đã lên đến 9,83%, Chính phủ đề nghị “điều chỉnh” chỉ tiêu lạm phát lên mức 15%, rồi một tháng sau, khi CPI 5 tháng đầu năm ở mức hơn 12%, chính phủ lại đề xuất chỉ tiêu lạm phát lên 15-17%.
Ngày 23 tháng 12.2011, Tổng cục Thống kê thông báo lạm phát năm 2011 so với năm trước là 18,58%, cao hơn rất nhiều so với mức của năm 2009 (6,5%) và 2010 (11,8%).
Số liệu thống kê về giá tiêu dùng được thu thập và chốt vào ngày trước 20 hàng tháng để tính CPI cho tháng đó và có thể công bố vào ngày 23-24 cùng tháng, cho nên việc tăng giá điện từ ngày 20.12.2011 đã không được thể hiện trong CPI tháng 12.2011 mà sẽ được tính vào tháng 1.2012.
Như thế có thể thấy, ngay cả với chỉ tiêu “đã được điều chỉnh” mấy lần là 17% nhưng vẫn không đạt được. Thế mà, cùng với lúc Tổng cục Thống kê công bố CPI năm có luồng ý kiến cho rằng rất đáng mừng Việt Nam đã kiểm soát được lạm phát.
Nhìn vào diễn biến CPI hàng tháng có lẽ có thể đưa ra nhận xét như vậy. Biến động CPI hàng tháng (so với tháng trước), theo thứ tự từ tháng 1 đến tháng 12.2011 (tính bằng phần trăm) như sau: 1,74; 2,09; 2,17; 3,32; 2,21; 1,09; 1,17; 0,93; 0,82; 0,36; 0,39; và 0,53.
Có thể thấy CPI-tháng gia tăng liên tục và lên đỉnh 3,32% vào tháng 4 sau đó giảm dần xuống 0,36% vào tháng 10 rồi lại tăng lên. Với sự giảm từ 3,32% xuống 0,36% người ta có thể nói rằng lạm phát đã được kiểm soát. Cần lưu ý đến những biến động mùa vụ đối với CPI mà có thể thấy qua các dãy số liệu thống kê của nhiều năm (như khi giáp hạt giá lương thực có xu hướng tăng, cuối năm, gần Tết giá cũng có xu hướng tăng), và chỉ sau khi loại trừ các bất thường hay ngoại lệ mới có thể đưa ra đánh giá xác đáng. Trong mọi trường hợp, phải lưu ý rằng mức CPI hàng tháng nếu dương thì lạm phát vẫn tăng, chỉ có tốc độ tăng thì giảm đi nếu CPI tháng có xu hướng giảm.
Cũng lưu ý ngay rằng sau tháng 10.2011 CPI tháng lại liên tục tăng, từ 0,36% lên 0,39% rồi 0,53%. Chắc chắn mức CPI tháng 1.2012 sẽ cao hơn mức 0,53% do việc tăng giá điện 5% vừa qua lúc đó mới được tính đến và sẽ còn ảnh hưởng đến các tháng sau nữa (theo tác giả Bùi Trinh mức tăng giá điện 5% sẽ làm cho CPI tăng khoảng 0,22%), cũng như tác động của các tháng trước Tết. Nói cách khác CPI lại tăng liên tục trong 4 tháng. Nếu xu thế này không được ngăn chặn kịp thời thì sẽ rất nguy hiểm.
Chỉ tiêu lạm phát năm 2012 do Chính phủ đưa ra là 9%, cao hơn chỉ tiêu ban đầu 7% của 2011.
Để cho CPI năm 2012 là 9%, và giả sử mức CPI hàng tháng là như nhau, thì mức CPI tháng chỉ có thể là 0,721%. Nếu mức CPI trung bình tháng vượt quá 0,721% thì chỉ tiêu 9% không thể đạt được. Những con số này có thể là các mốc để các nhà hoạch định chính sách lưu ý và tham khảo. Tập đoàn Điện Lực Việt Nam (EVN) đã tăng 5% giá điện kể từ 20.12.2011 và tác động của nó sẽ chỉ diễn ra trong năm tới, ngoài ra EVN còn đề nghị sẽ tăng tiếp và theo Bộ trưởng Bộ Tài chính mức tăng giá điện trong năm 2012 sẽ không quá 15,6% (nếu thế riêng tăng giá điện sẽ đóng góp vào CPI khoảng 1% rồi).
Có nhiều loại số liệu thống kê và mỗi loại có thể có nhiều cách lý giải. Nếu chỉ nhìn vào diễn biến nào đó “có lợi” cho thành tích mà bảo rằng đã kiểm soát được lạm phát, thì e rằng hơi phiến diện và rất dễ bị cho là “tô hồng” hay chạy theo bệnh “thành tích”.
Theo Báo Laodong
Phát triển bởi ICT GROUP.
