Xã Nam Sơn (Tân Lạc) đã có bưu điện văn hóa xã nhưng chưa có Internet đến xã, xóm nên chưa đạt tiêu chí về bưu điện.
(HBĐT) - Xây dựng NTM là chủ trương đúng của Đảng, Nhà nước, hợp lòng dân. ở các xã vùng cao huyện Tân Lạc, sau 5 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM đã đem lại diện mạo mới. Tuy nhiên, thực tế cũng nảy sinh những khó khăn, bất cập mang đặc thù vùng. Trong 19 tiêu chí NTM có tiêu chí khó hoặc không thể thực hiện được nếu không có những giải pháp tháo gỡ.
Thực trạng NTM vùng cao
Huyện Tân Lạc có 24 xã, thị trấn, trong đó có 5 xã vùng cao với độ cao trên 1.200 m là Bắc Sơn, Nam Sơn, Lũng Vân, Ngổ Luông, Quyết Chiến. So với 5 năm trước khi thực hiện chương trình xây dựng NTM, diện mạo các xã có nhiều khởi sắc. Ví như xã Nam Sơn, từ năm 2011 - 2015 được phân bổ trên 1 tỉ đồng vốn trái phiếu Chính phủ. Ngoài ra, huy động nguồn lực từ các nguồn khác từ 1,8 - 3, 3 tỉ đồng/năm. Từ đó, hệ thống thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa, đường giao thông được đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, do xuất phát điểm thấp nên dù được chọn phấn đấu về đích năm 2020 nhưng sau 5 năm thực hiện, xã mới đạt 6 tiêu chí: quy hoạch, điện, cơ cấu lao động, văn hóa, hệ thống tổ chức CT -XH, ANTT. Nói như Trưởng xóm Trong Bùi Văn In: “Người ta đi được 2 bước, mình mới đi được 1 bước. Cái khó của xã vùng cao là thiếu mặt bằng làm công trình hạ tầng. Người dân sẵn sàng hiến đất, góp công nhưng với địa hình độ dốc cao, sức người để san gạt hạn chế. Mặt khác, thu nhập của người dân thấp nên không thể đóng góp bằng tiền”. Tại hội nghị sơ kết 5 năm xây dựng NTM, Chủ tịch UBND xã Bùi Thanh Truyền vẫn nhắc chuyện cán bộ xóm Chiến nhận thức về NTM còn hạn chế, chưa dám nghĩ, dám làm. Khi Nhà nước hỗ trợ bê tông hóa đường giao thông, xóm đã không tổ chức nhân dân làm được, xã buộc phải chuyển cho xóm khác. Nhìn lại thời gian qua thấy rằng, những tiêu chí dễ, cần tinh thần và ít tiền xã đã làm rồi, chỉ còn những tiêu chí khó, cần nhiều tiền đầu tư.
Đối với xã Lũng Vân, dù là trung tâm của 5 xã vùng cao nhưng từ 4 tiêu chí đạt được khi bắt đầu triển khai xây dựng NTM, sau 5 năm xã chỉ đạt thêm 3 tiêu chí nữa. Bí thư Đảng ủy xã Bàn Văn Thọ cho biết: “Cả 5 xã vùng cao mới có 1 chợ nhưng tiêu chí này vẫn chưa đạt. Đối với các xóm cách xa trung tâm, việc vận chuyển vật liệu lên để làm đường giá cao gấp 2 - 3 lần so với vùng thấp. Bên cạnh đó, tập quán định cư, đặc trưng địa hình, thói quen vệ sinh của người dân cũng là những rào cản trong thực hiện tiêu chí môi trường, cụ thể như quy hoạch bãi rác, thành lập tổ thu gom rác. Về tiêu chí hình thức tổ chức sản xuất, xã vẫn còn loay hoay. Làm nông nghiệp nhưng diện tích đất canh tác ít, đầu ra sản phẩm không ổn định, thu nhập thấp, bấp bênh, nguy cơ tái nghèo cao. Ngay cả cây thế mạnh su su hiện rớt giá, dân đã bỏ gần hết. Hết cao điểm thời vụ, người dân lại nông nhàn và tìm hướng đi làm thuê”.
Cần có cơ chế đặc thù
Theo thống kê của BCĐ 800 huyện, đến nay, xã Bắc Sơn mới đạt 5 tiêu chí, xã Ngổ Luông và Quyết Chiến đạt 7 tiêu chí. Các tiêu chí đã đạt đều cơ bản giống với xã Nam Sơn. Với 5 xã vùng cao, thu nhập bình quân đầu người thấp hơn trung bình chung của huyện và tỷ lệ hộ nghèo cao hơn. Do đặc thù vùng, cả 5 xã có 1 chợ phiên họp 1 lần /tuần. Nếu xã nào cũng xây chợ sẽ gây lãng phí. Do vậy, tiêu chí này được điều chỉnh với những xã không quy hoạch chợ đương nhiên đạt tiêu chí này. Như vậy, 4 xã (trừ Lũng Vân), mỗi xã đạt thêm tiêu chí chợ. Đối với tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa cũng được điều chỉnh cho sát thực tế những vùng mặt bằng ít, có thể xây nhà văn hóa một nơi, sân thể thao một nơi khác. Tuy đã điều chỉnh nhưng cũng chưa có xã nào đạt tiêu chí này. Đồng chí Bùi Minh Quế, Phó phòng NN &PTNT, thành viên Văn phòng điều phối chương trình xây dựng NTM huyện cho rằng: “Tiêu chí môi trường và thủy lợi ở vùng cao cần xem xét thêm. Các xã này dân cư sống rải rác, địa hình dốc, liệu có nhất thiết phải có 1 bãi rác tập trung cho cả xã? Liệu có cần cứng hóa 50% kênh mương khi nơi đây, sông, hồ ít, nông dân chủ yếu chờ nước mưa. Nếu áp dụng cứng nhắc việc kiên cố đồng loạt có thể hiệu suất sử dụng sẽ không cao, gây lãng phí nguồn lực”.
Để giải bài toán xây dựng NTM ở các xã vùng cao, huyện đã tập trung tìm giải pháp mang tính đặc thù vùng. Đồng chí Bùi Văn Nhỏ, Phó Chủ tịch UBND, Phó BCĐ 800 huyện cho biết: “Nhiệm vụ xây dựng NTM, nhất là ở vùng cao còn nhiều thách thức nên cần những cán bộ có nhiệt huyết, hiểu biết. Trước hết, huyện sẽ tập trung chỉ đạo kiện toàn BCĐ, BQL, Ban phát triển xóm, từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ xã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến nội dung chương trình để cán bộ, đảng viên, nhân dân nhận thức rõ vai trò của mình là chủ thể trong xây dựng NTM. Hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng kế hoạch và lộ trình cụ thể trong thực hiện các tiêu chí. Thu hút các các nguồn vốn đầu tư, chương trình, dự án ưu tiên cho vùng cao. Tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, hình thành các tổ sản xuất ở KDC, đưa các loại cây đặc thù, giá trị cao vào sản xuất như quýt cổ Nam Sơn, tỏi tía... áp dụng KH -KT vào chăn nuôi, hình thành các gia trại nuôi gà, lợn và các mô hình chăn nuôi gia súc. Đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, khai thác tiềm năng du lịch của vùng. Nâng cao nhận thức của nhân dân trong xây dựng cuộc sống mới để thay đổi từ suy nghĩ đến cách làm. Huyện cũng kiến nghị với T.ư tăng nguồn vốn đầu tư, nghiên cứu bộ tiêu chí đặc thù áp dụng cho các xã vùng cao, vùng khó khăn. Tỉnh cần xây dựng chính sách hỗ trợ đặc thù cho các xã này.
Cẩm Lệ
Phát triển bởi ICT GROUP.
