Gần như cùng một lúc, hai nhà thơ Mỹ - hai người bạn Bruce Weigl và Kevin Bowen - cùng có mặt ở Việt Nam để dự lễ giới thiệu hai tập thơ của họ ra mắt bạn đọc.
Cũng giống như Kevin Bowen, Bruce Weigl cũng từng tham chiến ở Việt Nam tại chiến trường Quảng Trị năm 1967-1968, cũng như Kevin Bowen, ông đã cùng dịch 4 tập thơ của các nhà thơ Việt Nam để giới thiệu cho bạn đọc Mỹ, cùng nhận được huy chương “Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật” ở Việt Nam. Việt Nam giờ đây còn ở ngay bên ông, khi ông nhận một cô con gái nuôi người Việt.
Tôi cũng đã từng gặp Bruce Weigl ở Mỹ hồi năm 2002 và thật may mắn trong dịp Hội nghị quảng bá văn học Việt Nam ra thế giới năm 2010, tôi đã mời được ông cùng Kevin Bowen, Larry Heinemann... các nhà thơ, nhà văn cựu chiến binh Mỹ ngồi ăn với nhau một buổi tối bên sông Hồng.
Bruce Weigl dáng người rất cao lớn như vận động viên bóng rổ, hay cười, hóm hỉnh, thích trò chuyện. Ông có vẻ là nhà thơ “chuyên nghiệp” hơn cả khi coi làm thơ cùng dạy học là sự nghiệp chính của đời mình. Ông đã có 13 tập thơ được xuất bản, cùng ba tập tiểu luận về thơ và tập hồi ký “Vòng tròn của Hạnh”, đã nhận được không ít giải thưởng văn học.
Ngay cái tên tập thơ: “Sau mưa thôi nã đạn” đã thấy rõ chủ ý của nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai muốn giới thiệu một phần quan trọng trong sáng tác của Bruce Weigl là những bài thơ viết về chiến tranh Việt Nam: “Nhưng những cành cây vẫn là dây kẽm gai / Tiếng sấm vẫn là tiếng súng cối nã đạn / Cả bây giờ cả khi nhắm mắt / Anh vẫn nhìn thấy bé gái chạy ra từ ngôi làng / bom napan dính chặt cô vào máu...” (Bài hát bom Napal). Ký ức về chiến tranh qua những ngày Tết năm con khỉ (1968) thật tinh tế và đau đớn khi Bruce Weigl nhìn từ nơi những cô gái bán bar: “Hai mươi tuổi mơ chạm vào da thịt mềm con gái / Nhưng sống là sự thật đen tối / Chiến tranh là con ong sắt cháy đỏ / hút cạn mật đời... (Tết đến).
Hay là hình ảnh đứa bé xin ăn bị một lính Mỹ ném hộp thức ăn vào mặt và ngã xuống rồi đứng lên: “Chới với một tay trước đầu sưng về ù, chảy máu / tay kia điên cuồng xua những đứa trẻ / đang bâu vào giành giật thức ăn...” (Điều dối trá cuối cùng). Bruce Weigl đã thẳng thắn chối từ cuộc chiến vô nghĩa này: “Chết một mình trên sa mạc, xa tổ quốc, xa người thân không bao giờ là cái chết vinh quang và tôi chẳng thèm đoái hoài tới sự biện minh từ chính quyền mình” (Thứ một nghìn). Rất nhiều bài thơ của Bruce Weigl nói về nỗi ám ảnh cuộc chiến, sự bất an khủng khiếp khi ông cũng như các cựu chiến binh khác trở về, đến mức: “Chiến tranh đã ăn ruỗng tôi / tôi không thể chạm vào ai được nữa... (Kỷ niệm ngày được tha thứ). Tôi thích những bài thơ Bruce Weigl viết khi trở lại Việt Nam, dù với ông bao năm qua những ấn tượng ghê sợ về chiến tranh vẫn còn đó, kể cả khi ngồi bình an uống rượu bên hồ Hoàn Kiếm, thăm nhà một người bạn...
Tôi thấy hơi tiếc khi Nguyễn Phan Quế Mai đã chọn hơi ít các bài thơ khác, những bài thơ đã làm nên cái tên Bruce Weigl, bởi dù sao cuộc chiến tranh đã đi qua gần hơn 3 thập kỷ rồi. Thơ Bruce Weigl có vẻ đẹp rất riêng: “Mặt trời vừa chìm xuống hàng cây / Ánh sáng cuối ngày dìu đêm trở lại / Anh nghe thấy em trong tiếng những ngôi sao... / Tóc em trên môi anh / Tiếng em trong tim anh, tiếng em trong tim anh” (Bài hát đêm) và đây nữa: “Một bài hát cũ, chúng ta đã trở thành bài hát cũ / như lời tạm biệt cuối cùng và cổ xưa của anh” (Người yêu). Đó là những câu thơ đẹp như “kinh điển”, và tôi nghĩ đó là thế mạnh của thơ Bruce Weigl.
Trong tập sách này còn có phần văn xuôi rất đáng đọc mà Bruce Weigl gọi là hồi ký “Trở về ngôi nhà Việt”. Tập sách của Bruce Weigl được in đẹp, có phần tiếng Anh nguyên bản là một cách làm hay. Nguyễn Phan Quế Mai là nhà thơ và đã có ít nhiều kinh nghiệm dịch thuật nên có thể nói đây là bản dịch tốt, mặc dù cũng còn có những câu thơ dịch chưa chuẩn khi mô tả sự mong muốn của ông bố muốn con gái là chú chim vàng anh (?) (nguyên bản: or that were may yellow bird - Con gái của bố)... Tuy nhiên đây là một bản dịch nghiêm túc và tạo được sự hấp dẫn với bạn đọc. Chính vì thế nếu so sánh hai tập thơ, tôi càng thấy tiếc cho tập thơ của Kevin Bowen
Theo Bao LĐ
Chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024), chiều 15/4, tại trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam cùng Sở Xây dựng Điện Biên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Điện Biên tổ chức lễ gắn biển "GIẢI ĐẶC BIỆT" trong hệ thống Giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia lần thứ III (VUPA) năm 2022 cho công trình Đền thờ liệt sĩ Chiến trường Điện Biên Phủ.
Chiều 15/4, tại TP Việt Trì, Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì, phối hợp với Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Quân khu 2 và Tỉnh ủy Phú Thọ tổ chức gặp mặt các cơ quan báo chí, xuất bản, văn học nghệ thuật khu vực Trung du, miền núi Bắc Bộ. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì cuộc gặp mặt.
Ngày 15/4, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Hoà Bình và Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Hoà Bình (TP Hoà Bình) phối hợp tổ chức Tết cổ truyền Bunpimay năm 2024 cho các lưu học sinh, sinh viên (HS, SV) Lào đang học tập tại 2 trường.
Huyện Lạc Thuỷ vừa tổ chức Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang và thanh niên, học sinh, sinh viên năm 2024 với chủ đề "Hát mãi khúc quân hành”. Hội diễn thu hút trên 260 diễn viên, nghệ nhân từ 10 xã, thị trấn.
Ngày 15/4 (tức mùng 7/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, thành phố Việt Trì (Phú Thọ), Ban Tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2024 tổ chức rước kiệu về Đền Hùng tri ân công đức các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước.
Đình Băng ở xóm Băng, xã Ngọc Lâu, huyện Lạc Sơn là ngôi đình lớn, thờ thành hoàng chính là Quốc mẫu Hoàng Bà (mẹ đức thánh Tản Viên Sơn), Tản Viên Sơn thánh, ngoài ra còn thờ một số thành hoàng khác: Vua Cả, Vua Hai (thần ở mái đá làng Vành, xã Yên Phú, huyện Lạc Sơn), vua Út, Vua Ả là con gái Quốc mẫu Hoàng Bà. Đình đã được các đời vua thời phong kiến sắc phong nhưng nay thất lạc không còn.
