Trung tá Nguyễn Văn Hai (bên phải), tổ 11,phường Thịnh Lang (TP Hoà Bình) kể lại những trận đánh khốc liệt trong Chiến dịch Hoà Bình.
Trung tá Nguyễn Văn Hai nay đã 92 tuổi, ở phường Thịnh Lang và ông Nguyễn Đức Dậu ở phường Dân Chủ đều là những nhân chứng sống hiếm hoi đang sinh sống tại TP Hoà Bình sau chiến thắng Chiến dịch Hoà Bình. Những cam go, kham khổ, khốc liệt ngày ấy, chúng tôi thấm đượm qua từng lời kể. Tại Chiến dịch Hoà Bình, ông Nguyễn Văn Hai thuộc biên chế Đại đội 16 Kỳ Sơn đã tham gia 3 trận đánh ác liệt, là những trận then chốt góp phần tạo nên chiến thắng Hoà Bình. Đó là trận cầu Mè, đồi Dụ; trận dốc Kẽm, xã Mông Hoá (Kỳ Sơn) và trận Giang Mỗ, xã Bình Thanh (Cao Phong).
Theo lời kể của ông, trận chiến cầu Mè, đồi Dụ, bộ đội địa phương và du kích xã Mông Hoá phối hợp bộ đội chủ lực dàn trận hai bên cầu Mè, tựa thế từ đồi Dụ để vây hãm, công kích quân địch. Đại đội của ông cùng bộ đội chủ lực và một đại đội của Tiểu đoàn 616 phục kích trên đường 6 từ cầu Dụ đến hang Đá Thau đã tiêu diệt hoàn toàn một đoàn xe 34 chiếc của giặc.
Tại dốc Kẽm, ngày 11/12/1951, ông Hai cùng đồng đội phục kích diệt 2 trung đội, phá huỷ 11 xe, giải thoát trên 100 đồng bào bị giặc bắt đi làm phu. Trung tá Nguyễn Văn Hai thuật lại: "Chúng tôi phải mai phục trước đó rất lâu để đón địch, địa điểm là một con dốc nên theo lệnh của chỉ huy, chúng tôi chọn điểm thuận lợi ngay giữa dốc để phục kích. Sau khi đoàn xe của địch luồn sâu vào trận địa mai phục, lực lượng của ta tách dần giữa dân phu và lính giặc để vừa cứu dân vừa tiêu diệt địch. Các lực lượng của ta anh dũng chiến đấu, trận này quân ta thiệt hại ít, gây tổn thất lớn cho địch".
Tiếp đó là trận chiến vào ngày 12/12/1951 trên địa phận Giang Mỗ, xã Bình Thanh, cách thị xã chừng 8 km. Một toán quân địch từ thị xã Hoà Bình theo đường 6 hành quân lên Mai Đà đã vấp phải sức giáng trả quyết liệt của Tiểu đoàn 353 thuộc Trung đoàn 66 bộ đội chủ lực cùng bộ đội địa phương và du kích xã Bình Thanh. Kết quả là trên 1 đại đội Âu - Phi bị tiêu diệt và bắt sống, 6 xe cơ giới của địch bị phá huỷ. "Trong trận này, tôi được chiến đấu cùng và chứng kiến Anh hùng, Tiểu đội trưởng Cù Chính Lan dũng cảm lao đến xe tăng địch, lật nắp và ném lựu đạn vào trong tiêu diệt chiếc xe tăng cùng toàn bộ quân Pháp trong đó. Từ sự dũng cảm của Anh hùng Cù Chính Lan, chúng tôi như được tiếp thêm động lực kiên cường chiến đấu hơn”.
Cựu chiến binh Trung đoàn 88, Đại tá Nguyễn Quốc Thịnh đã từng tham gia trận đánh mở màn ở Tu Vũ chia sẻ: "Ngay sau khi nhận được mệnh lệnh của Bộ Tổng Tư lệnh, cán bộ, chiến sỹ và Nhân dân Tu Vũ sẵn sàng chờ lệnh. Đêm 10/12/1951, tiếng súng mở màn Chiến dịch Hòa Bình bắt đầu. Tuy nhiên, do bị lộ lúc xuất phát, địch điều động pháo từ các trận địa bắn chặn nên ta bị thương vong nhiều, tình thế hết sức khó khăn. Trước tình hình đó, Đảng ủy Trung đoàn đã họp ở ngòi bờ Lạt và hạ quyết tâm tiêu diệt cứ điểm Tu Vũ bằng mọi giá. Với ý chí thép, sự anh dũng đã được đền đáp, 5 giờ ngày 11/12/1951, quân ta làm chủ cứ điểm Tu Vũ. Chiến thắng Tu Vũ làm rung chuyển tuyến phòng thủ sông Đà của thực dân Pháp, quân ta làm chủ hoàn toàn tả ngạn sông Đà, khai thông đường vận chuyển từ hậu phương Việt Bắc tới Hòa Bình”.
Cống hiến cả tuổi thanh xuân để giành lại độc lập, tự do, nên những điều các cựu binh mong muốn đều gửi gắm nơi thế hệ trẻ, kỳ vọng đất nước phát triển phồn vinh, hưng thịnh, xứng đáng với sự hy sinh quên mình của những đồng đội năm xưa.
P.V
Phát triển bởi ICT GROUP.
