Ông Bùi Thanh Bình,tổ 6, phường Thái Bình (TP Hòa Bình) giới thiệu với khách những dụng cụ được lưu giữ tại Bảo tàng di sản văn hóa Mường.

Ông Bình kể: Năm 1985, khi làm hướng dẫn viên lữ hành cho Công ty du lịch Hòa Bình tôi đã nhận ra khách nước ngoài thích đi vào vùng cao, vùng sâu, nơi cuộc sống còn hoang sơ để tìm hiểu văn hóa các dân tộc. Vốn xuất thân là người Mường Động - một trong những cái nôi của văn hóa dân tộc Mường, tôi đã nuôi ước mơ muốn giữ lại một phần nhỏ di sản văn hóa của người Mường, bởi văn hóa người Mường vừa phong phú, lại còn có giá trị cao của nghệ thuật. Cũng trong năm 1985, tôi đã lặn lội trên các làng quê tìm mua và sưu tầm hiện vật cổ. Đến các bản làng, tôi hứa với các bố, mế người Mường "Con mang về để gìn giữ, trưng bày, để đời con, đời cháu của chúng ta vẫn được xem. Con không mang bán, không mang ra khỏi đất Mường”. Năm đầu với đồng tiền lương ít ỏi tôi đã mua được ít đồ gia dụng dân tộc như cái chậu, cái chảo, mấy chiếc mâm đồng của nông dân vùng sâu, vùng xa trong tỉnh, thấy sưu tầm với mục đích lưu giữ vì văn hóa, vì cộng đồng, vì lớp lớp con cháu, họ đã đi tìm hiện vật quý hiếm để bán, tặng, cho. Từ năm 1988 - 1998, tôi đã sưu tầm được nhiều gốm sứ, đồ đồng, cối giã gạo, các vật dụng của thầy mo, thầy cúng… dần dần sưu tầm được 5.000 - 6.000 hiện vật khá độc đáo về đời sống quan xứ Mường và đồng bào Mường.

Ông Bình đưa chúng tôi xem toàn cảnh Bảo tàng di sản văn hóa Mường. Trên sườn đồi cao rộng khoảng 4.000 m2, 6 ngôi nhà sàn to đẹp được đưa từ Mường Động, Mường Vang, Mường Bi về dựng ngay ngắn trên nền đất phẳng, mang đậm bản sắc văn hóa Mường, tạo dáng đẹp xóm nhỏ người Mường yên bình lưng chừng đồi. Thăm ngôi nhà sàn của nhà lang Mường với nhiều hiện vật quý như bàn thờ, bộ đồ ăn trầu, trang sức, dụng cụ săn bắn, hái lượm… Đặc biệt là các kỷ vật nhà lang như đồ mỹ nghệ cao cấp bằng xương, sừng, đá quý, các thanh kiếm lệnh của nhiều vùng Mường, các ấn, triện… Ngôi nhà sàn của nông dân Mường có nhiều hiện vật như cối xay lúa, cối giã gạo, vò rượu cần, khung dệt, bộ áo quần của nam nữ. Những nét hoa văn muôn màu sắc bên khung dệt, áo, váy… chúng tôi thêm hiểu nét văn hóa riêng của người Mường.

Chúng tôi thăm ngôi nhà sàn có kiến trúc nhà sàn Mường cổ xưa, thăm nhà trưng bày trên 100 chiếc chiêng Mường cổ, nhà trưng bày cổ vật Mường. Xế chiều, tôi được đến ngôi nhà sàn dành cho khu vực ẩm thực xứ Mường. Ông Bình chỉ vào một mâm cơm bày sẵn nói: Món nem rau rừng thơm mát, đĩa xôi đủ 5 sắc màu, du khách rất ưa thích, còn đĩa cá nướng, cá hấp, thịt lợn bản địa quay, xào, luộc cũng tô thêm vị đậm đà ẩm thực xứ Mường…

Tiếng bình boong ngân nga đằm thắm trước cổng Bảo tàng di sản văn hóa Mường. Tôi quay sang hỏi ông Bình: Có tin vui hả ông? Giọng ông Bình vui vui, ở bảo tàng đón khách bằng giàn chiêng đấy. Có đoàn người Pháp tới thăm. Tối nay còn trình diễn văn nghệ với các tiết mục múa, hát, nhạc mang đậm bản sắc văn nghệ dân gian các dân tộc Hòa Bình. Mời anh ở lại xem nghệ nhân của bảo tàng trình diễn chiêng nhé.

Đêm tháng 8, tôi say chìm trong những làn điệu dân ca Mường. Tiếng trống, lời chiêng làm thức dậy trong tôi lòng yêu thương Tổ quốc, yêu đất Mường xinh đẹp. Nghệ nhân văn hóa Bùi Thanh Bình có công lao tìm kiếm cổ vật văn hóa Mường Hòa Bình và gìn giữ, truyền bá dân ca Mường. Đặc biệt là những bài chiêng cổ, nét văn hóa muôn màu sắc của người Mường xưa.

Bảo tàng di sản văn hóa Mường hơn 10 năm qua đã đón tiếp nhiều nghìn lượt người ở mọi miền trong, ngoài nước tới thăm. Sau này, tôi biết thêm về nghệ nhân Bùi Thanh Bình, ông đã truyền dạy chiêng Mường, âm nhạc dân gian Mường cho người Hà Nội, Thanh Hóa, Đắk Lắk, Phú Thọ, Hòa Bình, Lâm Đồng. Ông còn là trưởng nhóm nghệ nhân làng Mường - Trưởng làng văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam, Sơn Tây (Hà Nội). Bảo tàng di sản văn hóa Mường là đóa hoa đẹp trong rừng hoa các dân tộc Việt Nam. Bảo tàng để lại giá trị di sản văn hóa Mường cho nhân loại.

Trần Quốc Dũng (TTV)

Các tin khác

Nữ đoàn viên công đoàn tâm huyết với nghề giáo

“Nuôi lợn đất” - mô hình ý nghĩa hỗ trợ hội viên khó khăn

Huyện Mai Châu lan tỏa những tấm gương điển hình học tập và làm theo Bác

Trưởng Công an xã học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

---

Bí thư chi đoàn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi cá lồng

Qua tìm hiểu, anh Nguyễn Văn Lân, Bí thư chi đoàn tổ Vôi, phường Thái Bình, TP Hòa Bình đã tận dụng điều kiện tự nhiên sẵn có của quê hương, mạnh dạn đầu tư xây dựng mô hình nuôi cá lồng trên lòng hồ thủy điện Hòa Bình, trở thành tấm gương sáng về khởi nghiệp của thanh niên trên địa bàn.

Thoát nghèo từ mô hình nuôi ong và trồng bưởi đỏ

Tận dụng lợi thế đồi rừng, những năm qua, nông dân xã Tử Nê, huyện Tân Lạc đẩy mạnh phát triển kinh tế, trong đó có nghề nuôi ong lấy mật mang lại hiệu quả cao. Tiêu biểu là gia đình anh Bùi Văn Liêm ở xóm Cú. Với ưu thế nhà gần rừng có nhiều loại cây và các loại hoa rừng, tốt cho việc nuôi ong, anh Liêm đã tìm tòi, học hỏi qua các phương tiện thông tin đại chúng và các hộ nuôi ong trong vùng, từ đó đầu tư trên 50 tổ ong nuôi lấy mật.

Khởi nghiệp từ đặc sản quê hương

Nhận thấy quê hương có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch, anh Hà Công Hưng, Phó Bí thư Đoàn xã Mai Hịch (Mai Châu) bắt tay vào làm sản phẩm thịt gác bếp với mong muốn mang đặc sản của quê hương đến với du khách trong nước và quốc tế.

Bùi Đình Văn - gương sáng phát triển kinh tế

Trong những năm qua, phong trào đoàn viên, thanh niên vượt khó làm kinh tế được tuổi trẻ xã Lỗ Sơn, huyện Tân Lạc tích cực hưởng ứng. Ngày càng có nhiều đoàn viên, thanh niên bằng khát vọng vươn lên làm giàu, dám nghĩ, dám làm đi lên từ hai bàn tay trắng để trở thành những thanh niên tiêu biểu làm kinh tế giỏi của huyện.

Người phát triển nghề mây tre đan trên quê hương Mường Động

Từ một phụ nữ thuần nông, chị Nguyễn Thị Nhung ở xóm Quê Rù, xã Vĩnh Đồng (Kim Bôi) mạnh dạn về xuôi tìm hiểu và theo học làm mây tre đan với mong muốn chuyển đổi nghề, từng bước cải thiện sinh kế. Sau nhiều nỗ lực, chị trở thành người có tay nghề vững, được Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (GDNN - GDTX) huyện mời về làm giáo viên thỉnh giảng. Quá trình giảng dạy chị vừa truyền nghề, vừa đứng ra làm đầu mối tiêu thụ sản phẩm cho học viên.

Người phụ nữ giàu lòng nhân ái

Bà Nguyễn Thị Nụ ở tiểu khu Thạch Lý, thị trấn Đà Bắc (Đà Bắc) được biết đến là người phụ nữ giản dị, giàu lòng nhân ái. Mặc dù kinh tế gia đình không dư giả nhưng với gần 10 năm làm công tác thiện nguyện cũng đủ nói lên tấm lòng nhân ái, sống có trách nhiệm, biết sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn của bà.