Bà Hà Thị Tươi, xóm Đắt, xã Giáp Đắt say mê hát và sáng tác nhiều bài hát khắp Tày.
(HBĐT) - Tại hội nghị tổng kết Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về bảo tồn và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc huyện Đà Bắc, các đại biểu tham dự bị lôi cuốn bởi tiết mục hát khắp Tày “Ơn công lao Bác Hồ, Đảng kính yêu” chân chất, bình dị do nghệ nhân Hà Thị Tươi tự sáng tác và biểu diễn.
Hỏi ra mới biết người phụ nữ có dáng người nhỏ bé ở xóm Đắt, xã Giáp Đắt này được người dân nơi đây nhắc đến nhiều về tài nghệ sáng tác và hát khắp Tày thuộc vào hàng bậc nhất ở vùng đất này.
Bà Hà Thị Tươi được sinh ra và lớn lên ở mảnh đất thấm đẫm bản sắc văn hoá Tày Giáp Đắt. Niềm đam mê làn điệu khắp của bà được truyền từ mẹ. Mẹ bà cũng là người yêu văn hóa, văn nghệ từ nhỏ, đặc biệt là những làn điệu dân ca của người Tày. Lớn lên trong lời ru ngọt ngào của mẹ, có lẽ vì thế mà những làn điệu khắp Tày đã ngấm vào tâm hồn bà từ thủa ấu thơ. Đến năm lên 7- 8 tuổi, ông nội lại dạy bà hiểu biết nhiều hơn về giá trị truyền thống tốt đẹp của văn hóa dân tộc Tày. Học khắp rồi đam mê khắp lúc nào không hay. Cứ nghe thấy tiếng khắp là bà lại thấy háo hức, cái chân như muốn bước nhanh hơn đến nơi có tiếng hát để tìm cho được bài hát ấy. Cũng nhờ điệu khắp mà bà đã bén duyên với chồng là ông Xa Văn Mát trong những ngày hội của xã. Từ chỗ đam mê, bà bỏ nhiều công sức sáng tác các bài khắp của đồng bào dân tộc Tày. Theo bà Tươi, để hát được Khắp Tày không hề đơn giản, ngoài năng khiếu bẩm sinh phải có sự tập luyện kỹ thuật thường xuyên. May mắn bà Tươi sở hữu một chất giọng trời phú cùng với niềm say mê âm nhạc của dân tộc mình giúp bà đã sớm thuộc và sáng tác được nhiều bài hát khắp Tày với làn điệu dân ca vào loại khó của dân tộc. Tính đến nay, bà đã sáng tác được trên 60 tác phẩm. Theo từng sự kiện bà có các sáng tác phù hợp. Nội dung chủ yếu ca ngợi công lao của Đảng, Bác Hồ đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Hiện nay, bà là chi hội trưởng chi hội phụ nữ xóm. Bà thường xuyên được mời sáng tác và biểu diễn tại các hội nghị từ xóm, xã đến huyện. Ngoài việc sáng tác, biểu diễn, bà quan tâm truyền dạy những bài hát, làn điệu khắp Tày cho con, cháu và chị em phụ nữ cùng xóm. Con gái cả của bà là Xa Thị Tính làm dâu và là chi hội trưởng phụ nữ xóm Nà Nưa, xã Mường Chiềng được thừa hưởng chất giọng từ mẹ cũng thường xuyên tham gia văn nghệ và hát điệu khắp quê hương. Con trai út Xa Minh Tuấn của bà là Bí thư chi đoàn xóm cũng tích cực đưa những bài hát Khắp Tày vào các buổi sinh hoạt của ĐV - TN.
Bà Tươi trăn trở: Với cơ chế thị trường hiện nay, chứng kiến cảnh nhiều làn điệu dân ca truyền thống của các dân tộc khác bị mai một, rồi mất dần đi, bà không khỏi trăn trở cho số phận của làn điệu khắp quê mình. Vì vậy, bà ấp ủ ước mơ sẽ dịch ra chữ Tày và in thành sách tất cả những tác phẩm đã sáng tác để giới thiệu rộng rãi với bạn bè, các dân tộc anh em. Hiện nay, những người đam mê với dân ca Tày như gia đình bà Tươi không nhiều. Hy vọng cho những dự định của bà trở thành hiện thực để góp phần bảo tồn, lưu giữ điệu khắp nói riêng và văn hóa Tày nói chung ở huyện vùng cao Đà Bắc.
Hương Lan
Phát triển bởi ICT GROUP.
