(HBĐT) - Xã Phúc Sạn (Mai Châu) được ví như vùng tâm sạt lở với liên miên những đận thiên tai nghiệt ngã. Cuộc sống, con người nơi đây có lẽ vì thế mà luôn ở tư thế oằn mình hứng chịu, phập phồng lo lắng, đầy bất an mỗi khi mùa mưa bão ập về…
Mặt cầu treo xóm Sạn, xã Phúc Sạn (Mai Châu) vừa được khắc phục để người dân xóm Sạn thoát khỏi tình cảnh bị cô lập do mưa lũ.
Nơm nớp diễn biến thiên tai
Đã qua 9 mùa mưa tính từ trận lũ quét lịch sử năm 2007. Con đường nhánh từ xã Đồng Bảng vào đến Phúc Sạn với nhiều khúc cua, nền đường nhiều chỗ nham nhở, gồ ghề. Người và phương tiện tham gia giao thông nếu không chú ý quan sát dễ gặp nguy hiểm bởi những điểm sạt lở khu vực taluy âm, taluy dương. Cư dân sinh sống dọc tuyến đường thưa thớt. Kế bên đường, một số công trình dân sinh trơ trọi, hoang phế. Cây cầu tránh Bãi Sang từng bị cuốn phăng theo dòng lũ nay được xây dựng lại nhưng vào ngày mưa bão, cư dân hai bên bờ vẫn không thể vượt sang. Thiệt hại và mất mát lớn nhất của trận lũ đã cướp đi 3 sinh mạng, trong đó, 2 trường hợp ở xóm So Lo bị sạt lở làm vùi lấp, 1 trường hợp ở xóm Sộp bị lũ cuốn mất tích.
Chỉ mới đây thôi, khi mưa lớn xảy ra vào đêm 13 rạng sáng 14/8, 20 nhà ở của hộ dân xóm So Lo ngập sâu trong lũ từ trên 1m - 2, 5m. Lũ dữ đi rồi để lại hiện trạng tan hoang, nhiều tài sản, vật dụng bị hư hỏng, các hộ lâm vào tình cảnh trắng tay, lương thực dự trữ cũng mất sạch. Để ổn định cuộc sống, trước mắt, huyện đã cứu trợ khẩn cấp để bà con So Lo không “đứt bữa”. Đồng thời, huy động lực lượng “4 tại chỗ” xử lý bùn đất, dọp dẹp nhà ở cho các hộ thiên tai. Không riêng chỉ So Lo, đời sống của hàng trăm hộ dân xóm Phúc, xóm Sạn, xóm Sộp… cũng đang gặp khó. Nhiều công trình dân sinh sau mưa lũ cần khôi phục lại, tuyến đường giao thông vào trung tâm xã mới thông tuyến bước 1, nhiều điểm sạt sụt chưa xử lý dứt điểm.
Theo Chủ tịch UBND xã Đinh Công Hanh, nhà cửa của nhân dân trong khu vực đều nằm ở khe suối, ven đồi, chân núi. Thêm vào đó là tiền sử mạch đồi rạn nứt gia tăng mức độ nguy hiểm. Qua rà soát, 100% hộ dân trên địa bàn xã sống ở vùng sạt lở, mất an toàn. Vấn đề này thuộc về địa chất, địa hình nên khó có giải pháp tháo gỡ, khắc phục.
Nhọc nhằn mưu sinh vùng tâm sạt lở
Bởi vậy nên mỗi khi ngoài trời có dấu hiệu bão giông, bà con ở vùng tâm lũ quét, sạt lở lại lo “lánh nạn”, di dời đến nơi an toàn. Việc xê dịch trong phạm vi của xã, từ nơi nguy cơ sạt lở cao đến nơi có địa hình bằng phẳng hơn. Vùng có nguy cơ lũ quét, sạt lở lớn nhất là xóm Suối Nhúng với 40 hộ dân sinh sống dọc theo khe suối. Đây là con suối dài, rộng, khe nước sâu nên nguy cơ lũ quét rất nguy hiểm. Để cảnh báo, chủ động phòng, tránh nguy cơ mất an toàn mùa mưa bão, Ban chỉ huy PCTT & TKCN từ huyện đến xã tuyên truyền, vận động các hộ dân xóm Suối Nhúng kịp thời sơ tán tránh sạt lở và lũ quét.
Trên vùng đất nơm nớp nguy cơ lũ quét, sạt lở, cuộc sống mưu sinh của người dân đối mặt với nhiều khó khăn, vất vả. Kinh tế hộ trông chờ vào cây lúa, cây ngô nhưng diện tích manh mún, năng suất thấp. Có những vụ lúa, ngô có trồng mà không cho thu vì mưa lũ vùi lấp, cuốn trôi. Vài năm gần đây, một số xóm trồng thêm cây luồng để tăng thu nhập, tuy nhiên trồng luồng nhiều, nước ở suối và các mó lại trở nên cạn kiệt, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và tưới tiêu phục vụ sản xuất. Một số hộ ở xóm, tổ Bãi Sang, Phúc, Sạn tận dụng lợi thế vùng hồ nuôi trồng thủy sản nhưng vụ được, vụ thua. Thu nhập bình quân đầu người đến năm 2015 của xã mới dừng ở con số 8, 4 triệu đồng và còn tới 63% hộ nghèo, cận nghèo.
Mong ngày mai cuộc sống an yên
Kể từ năm 2010 đến nay, tỉnh đã di chuyển 98 hộ dân xã Phúc Sạn về nơi ở mới an toàn theo Đề án tái định cư tập trung. Nguyện vọng của nhiều bà con vùng sạt lở hiện tại là được ổn định tại chỗ. Đối với các hộ cần thiết và cấp bách di chuyển đến nơi ở mới sẽ sớm được di chuyển theo Đề án tại các khu tái định cư.
Đồng chí Triệu Văn Đan, Chi cục phó Chi cục Phát triển nông thôn cho biết: Năm 2015, UBND tỉnh đã có Quyết định số 1260 về việc phân cấp quản lý giao UBND huyện làm chủ đầu tư trong triển khai tiểu dự án 05 ổn định các hộ dân cư vùng thiên tai bằng hình thức sắp xếp ổn định tại chỗ. UBND huyện Mai Châu tiếp tục rà soát hộ dân cư trong vùng nguy hiểm làm cơ sở thực hiện các bước tiếp theo. Khi tiểu dự án 05 được triển khai sẽ đáp ứng nguyện vọng của người dân vùng sạt lở. Tuy nhiên cũng cần tính toán kỹ phương án san gạt mặt bằng, xây dựng hạ tầng giãn dân bởi tổng quan đánh giá vùng địa chất ở khu vực Phúc Sạn, Tân Mai không ổn định, cụ thể là nền yếu.
Bùi Minh
Phát triển bởi ICT GROUP.
