Bia tiến sĩ Văn Miếu - ''pho sử đá'' được vinh danh

Thứ sáu, 12/3/2010 | 9:28:17 Sáng

Bia tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Gọi 82 tấm bia tiến sĩ là "những trang sử bằng đá", nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc cho rằng, với việc được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới, báu vật lịch sử của VN sẽ được biết đến rộng rãi hơn.

Bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê và Mạc (1442-1779) tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới vào chiều 9/3. Đây là Di sản tư liệu thế giới thứ hai của Việt Nam, sau Mộc bản triều Nguyễn.

Trước thông tin này, ông Nguyễn Vinh Phúc chia sẻ: "Đây là thắng lợi của Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng, bởi báu vật lịch sử của chúng ta đã được thế giới biết đến. 82 tấm bia tiến sĩ là những trang sử bằng đá, lưu lại trí tuệ, văn hóa, tâm hồn và quan điểm giáo dục của các triều đại Việt Nam, sẽ tồn tại vĩnh viễn trong thời gian và ký ức của con người".

Được coi là pho sử đá đồ sộ, 82 tấm bia, chia làm hai hàng, đặt hai bên Thiên Quang tỉnh, trong khuôn viên Văn Miếu Quốc Tử giám, ghi tên tuổi của 1.304 tiến sĩ đỗ đạt trong các khoa thi tổ chức từ năm 1442 đến 1779.

Nhận định về giá trị của Bia tiến sĩ Văn Miếu, ông Nguyễn Vinh Phúc nói: "Trước hết, đây là một di tích có giá trị lịch sử, ghi danh những danh nhân, trí thức của Việt Nam trong hơn 3 thế kỷ. 82 tấm bia cũng là tài liệu quý về địa lý, lịch sử. Bởi địa danh thay đổi theo thời gian. Những gì còn ghi lại trong những bia đá này ít nhiều sẽ giúp người đời sau tìm được tư liệu quý về dư địa chí. Đây cũng là nơi thể hiện quan điểm giáo dục, đào tạo con người của các triều đại Việt Nam, bộc lộ ngay trong tấm bia cổ nhất: 'Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí vững thì thế nước mạnh và thịnh…'. Vì vậy, nó cũng có ý nghĩa đề cao đạo học. Hơn nữa, mỗi một tấm bia, ở một khía cạnh nào đó, còn là một công trình văn hóa, kiến trúc, thẩm mỹ".

Nhà sử học Dương Trung Quốc cũng nhấn mạnh đến chủ trương đề cao sự học, tôn trọng hiền tài, chăm lo giáo dục của các triều đại xưa thể hiện qua các văn bia. Ngoài ra, ông cho rằng, một thông điệp quan trọng nữa, ghi rõ trong các tấm bia là sự đòi hỏi nhân tài phải có đóng góp nhất định cho xã hội, tương xứng với vinh dự ghi danh bảng vàng bia đá mà họ nhận được.

Các sĩ tử đua nhau sờ đầu rùa... Ảnh: Hoàng Hà.

Như mọi di sản vật thể và phi vật thể khác, sự công nhận của thế giới cũng đặt ra cho Việt Nam yêu cầu khắt khe trong việc bảo quản và phát huy di sản. Ông Dương Trung Quốc cho rằng, những năm gần đây, Ban quản lý di tích cũng đã thực hiện rất tốt việc bảo vệ Văn Miếu nói chung và bia tiến sĩ nói riêng. Trước đây, 82 tấm bia từng phải nằm trầm mình trong mưa gió. Nhưng từ năm 1993, nhờ sự tài trợ của một tổ chức nước ngoài, hai dãy mái che đã được dựng lên để bảo vệ các cụ rùa đội bia. Bên cạnh đó, Ban quản lý cũng thắt chặt hơn nội quy đối với khách tham quan, đồng thời có nhiều hình thức quảng bá, tuyên truyền về Văn Miếu qua các ấn bản giới thiệu.

... và cầu may bằng cách biếu tiền cho các cụ rùa. Ảnh: Hoàng Hà.

Tuy nhiên, trước lượng khách du lịch ngày một tăng, 82 tấm bia tiến sĩ cũng đang đối diện với những nguy cơ hư hỏng. Sự ngưỡng vọng của thế hệ sau dành cho truyền thống khoa cử của người đi trước đã tạo nên thói quen tín ngưỡng ở Văn Miếu. Hàng năm, vào dịp mùa thi, hàng nghìn lượt sĩ tử đua nhau đến sờ đầu rùa để lấy may. Nhiều người thậm chí còn ngồi, đứng lên cả các cụ rùa. Hiện tượng đó đã khiến cho nhiều đầu rùa bị bào mòn, các dòng Hán tự bị mờ dần. Trước thực trạng này, ông Dương Trung Quốc cho rằng, không dễ gì để xóa bỏ niềm tin của dân chúng trong ngày một ngày hai. Điều quan trọng là phải giáo dục để người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, có ý thức hơn trong việc bảo vệ di sản. Để làm được điều đó, ông Quốc khẳng định, cần có hình thức giúp lớp trẻ đọc, hiểu được thông điệp trên các tấm bia thông qua việc chuyển ngữ, phát hành các tập sách hướng dẫn, giới thiệu về Bia tiến sĩ tại Văn Miếu.

Ông Đặng Kim Ngọc - Giám đốc Trung tâm Văn Miếu cho biết - trong hồ sơ đệ trình lên UNESCO, Trung tâm cũng đã đề nghị Ủy ban UNESCO và Chương trình Ký ức thế giới quan tâm giúp đỡ trong việc bảo quản 82 tấm bia tiến sĩ - những di tích làm bằng chất liệu khá bền vững nhưng không thể vĩnh viễn với thời gian nếu không có những phương pháp bảo vệ đúng cách.

Theo VnExpress

Tuyên truyền cổ động kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ tại Đà Bắc

Nhân kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), kỷ niệm 49 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh Hòa Bình phối hợp Trường Cảnh sát nhân dân 1, Trung tâm VH-TT&TT huyện Đà Bắc vừa tổ chức đêm giao lưu văn nghệ tuyên truyền lưu động đợt I, năm 2024.

Ấn tượng Ngày Sách và Văn hóa đọc lần thứ 3

Xác định vai trò, tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính Phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sách Việt Nam. Đến nay, Ngày Sách Việt Nam đã trở thành hoạt động văn hóa thường niên, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Năm nay, Hòa Bình chọn tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc tại huyện Lạc Sơn và đã để lại ấn tượng tốt đẹp. Qua đó, tôn vinh văn hóa đọc và cổ vũ phong trào đọc, làm theo sách.

Gìn giữ điệu xoè Thái Mai Châu

Điệu xoè Thái ở Mai Châu đã có từ lâu đời và được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau. Múa xòe không chỉ là điệu múa phổ biến trong cộng đồng người Thái mà còn là nét văn hóa đặc sắc, hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong các hoạt động văn hóa và đời sống tinh thần.

Lắng lòng nơi chiến khu rừng Sác

Đến TP Hồ Chí Minh vào thời điểm cuối Xuân, đầu Hè, có nhiều tuyến đường để đi, nhiều nơi để đến, nhưng chúng tôi đã chọn chiến khu rừng Sác là điểm dừng chân. Để được nghe, được thấy và được cảm nhận những chiến tích anh hùng, sự chiến đấu và hy sinh anh dũng của những chiến sĩ đặc công Trung đoàn 10 (T10) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vì độc lập, tự do của dân tộc.

Trải nghiệm phiên chợ Bò Chủ nhật ở xã Vân Sơn

Từ chỗ chỉ họp vào thứ Ba hàng tuần, phiên chợ Bò tại xã Vân Sơn (Tân Lạc) chính thức họp thêm Chủ nhật từ ngày 24/3 vừa qua. Qua đó nhằm đưa chợ phiên trở thành nơi quảng bá bản sắc văn hóa của người Mường Hòa Bình và đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm của các xã vùng lân cận, đáp ứng nhu cầu mua sản phẩm địa phương của du khách khi đến Vân Sơn du lịch vào dịp cuối tuần.

Giới thiệu hai cuốn sách “Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”

Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.